برای دانلود 20 تست مبحث اسم عربی بهمراه پاسخ تشریحی به ادامه مطلب بروید. این فایل توسط صدرا آذری تدوین شده است.

«مبحث اسم عربی »

1- تعریف: کلمه ای است که به خودی خود دارای معنایی مستقل و در نخستین کاربرد خود، با هیچ یک از زمانهای سه گانه، همراه نبوده است. مانند : علی ، بحر ، ناصر ، شریف

2- اقسام اسم با توجه به حروف اصلی آن :

– ثلاثی مجرد: فُلسْ ثلاثی مزید: إسلام

– رباعی مجرد: جعفر رباعی مزید: عُنقُود

– خماسی مجرد: سَفَرْجَلْ خماسی مزید: سَلْسَبیل

الف : اسم ثلاثی مجرد و وزنهای آنها:

• اسم ثلاثی مجرد دارای ده ساخت و وزن است بدین گونه :

فَلس ، بروزن “فَعل” عِنَب ، بروزن “فِعَل” فَرَس ، بروزن “فَعَل” إِبِل ، بروزن ” فِعِل”

کَتِف ، بروزن “فَعِل” قُفْل ، بروزن “فُعْل” عَضُد ، بروزن ” فَعُل” صُرَد ، بروزن “فُعَل”

حِبْر ، بروزن “فِعْل” عُنُق ، بروزن “فُعُل”

• اسم ثلاثی دارای وزنهای مزید فیه بسیاریست ، مانند :

أفْکَل ، أَجْدَل ، أَبیَض ، أَسْوَد ، إصبَع ، إسلام، إسنام ، إِصلِیت ، أُسلُوب ، أُخْدُود ، الإِدْرَوْن…

کمترین حروف اصلی اسم مُتَمَکِّن (مُعْرَب) ، سه حرف است از اسمهای معربی که کمتر از سه حرف داشته باشند، بی گمان ، حرفی حذف شده است. بر همین بنیاد است که گفته اند اصل اسمهای: “یَد” ، “دَم” و “أَخ” ، “یَدَی”، “دَمَو” و ” أَخَو” بوده است.

ب) اسمهای رباعی مجرد و وزنهای آن: رباعی مجرد دارای پنج وزن مشهور است.

1- فَعْلَلَ : جَعْفَرَ ، سَهْلَبْ 2- فُعْلُل : بُرْثُن ، کُنْدُر 3- فِعْلِل : زِبْرِج ، حِفْرِد

4- فِعَلّ: قِمَطْر، فِطَحْل 5- فِعْلَل : دِرْهَم ، قِلْعَم

وزنهای رباعی مزید ، به فراوانی وزنهای ثلاثی مزید نیست، ولی با این همه ، وزنهای آن ، کم نیست.

چند نمونه از وزنهای رباعی مزید :

فَدَوْکَس ، بر وزن ” فَعَوْلَل ” . عُنْقُوْد ، بر وزن ” فُعْلُوْل ” . بَلَهْوَر ، بر وزن ” فَعَلْوَل ” .

زَوَجُوْن، بر وزن ” فَعَلُوْل ” . فِردَوْس ، بر وزن ” فِعْلَوْل ” .

ج : اسم خُماسی مُجَرّد و وزنهای آن : اسم خماسی در چهار وزن زیر،آمده است :

سَفَرْجَل ، شَمَرْدَل ، بر وزن ” فَعَلَّلٌ “. قِرْطَعب ، جِرْدَحل ، بر وزن “فِعلَلٌّ”.

جَحْمَرِش ، قَهْبَلِسٌ ، بروزن “فَعْلَلِلٌ ” . خُزَعْبِلٌ ، قُذَعمِلٌ، بر وزن ” فُعَلِّلٌ”

· این وزن، در معنی اسمی نیامده و تنها در معنی صفات به کار رفته است