«سه هفته است که یک بند درس می‌خوانم، اما هیچ فایده‌ای نداشته است. در آزمون آزمایشی که این هفته داده­ ام هیچ پیشرفتی نداشته‌ام و حتی ترازم پایین‌تر آمده است. اصلاً وقتی درس نمی‌خواندم، وضعم رو به راه­تر بود. از دیروز که نتیجه آزمون آزمایشی جدید را گرفته‌ام، نا امید و افسرده شده‌ام. گاهی فکر می‌کنم که شاید به من درس خواندن نیامده است و باید دور درس خواندن را خط بکشم !»  چرا هر چه می خوانم، نتیجه نمی گیرم ؟!

حرف‌هایی از این قبیل را هر سال از دانش آموزان بویژه دانش آموزان کنکوری می­شنوم؛ جوانانی که می‌گویند با وجود درس خواندن و تلاشی بی‌وقفه در روزهای گذشته، نتوانسته‌اند نتیجه خوب یا کمی دلگرم کننده کسب کنند و برای همین مایوس شده‌اند و می‌خواهند که درس و مطالعه را رها کنند.

این دسته از دوستان تصور می‌کنند که دو یا سه هفته درس خواندن، باید بار کوتاهی‌های چند ماهه یا حتی چند ساله آنها را بردوش کشد و خیلی زود نتیجه بگیرند. می‌خواهم بگویم دانش آموزی که مدت کوتاهی است به صورت مفهومی درس می‌خواند و در سال‌های قبل هم آزمون سراسری مورد توجهش نبوده است و در دروس پایه اشکال اساسی ‌دارد، روند پیشرفتش کندتر است، و برای رسیدن به تراز و رتبه‌های بهتر، باید بیشتر تلاش کند؛ پس باید اول دقت کنید که این دیر بازده بودن، منطقی است.

البته می‌توان راهکارهایی برای بازدهی زودتر و بهتر پیشنهاد داد که در اینجا به تعدادی از آنها اشاره می­شود:

صبور باشید
از قدیم گفته‌اند: «رهرو آن نیست که گه تند و گه آهسته رود هرو آن است که آهسته و پیوسته رود.» درس خواندن برای کنکور جزو اهداف بلند مدت است و موفقیت در آن، به صبر، تلاش، پشتکار و روحیۀ خستگی ناپذیری نیاز دارد.
در واقع شما در این راه باید آهسته ولی پیوسته حرکت کنید و پیوسته بودن، اهمیت خاصی دارد. نباید درس خواندن شما نوسان داشته باشد و به گونه‌ای باشد که یک مدت کوتاه را با تمام توانتان درس بخوانید. بعد، چیزی موجب ناامیدی یا دلسرد شدن شما شود و مدتی ساعات مطالعه شما کاهش پیدا کند و پس از مدتی دوباره یک هفته خوب درس بخوانید و باز هم افت کنید.
اگر می‌خواهید در آزمون سراسری نتیجه خوبی کسب کنید، باید حتی اگر مدتی، اوضاع بر وفق مرادتان نبود و علی رغم زیاد درس خواندن، بازده نداشتید، حوصله به خرج دهید؛ زیرا این دوران با صبر و پشتکار شما تمام خواهد شد، و اگر دست از تلاش بر ندارید، قطعاً مزد زحمت خود را خواهید دید.

هدف از آزمون­های آزمایشی را دریابید
متاسفانه بسیاری از داوطلبان بعد از آزمون‌های آزمایشی یا آزمون‌هایی که دبیرانشان می‌گیرند، دچار هیجان‌های کاذب می‌شوند؛ یعنی به جای آنکه به فکر حفظ نقاط قوت و رفع ضعف‌های خود باشند، اگر نتیجه خوبی کسب کنند، دچار غرور می­شوند و با تصور اینکه در مبحث مورد نظر تسلط دارند، سطح مطالعه خود را کاهش می‌دهند، و اگر نتیجۀ بدی کسب کنند، دچار یاس و نا امیدی می‌شوند و وقتشان را صرف غصه خوردن و اظهار ناراحتی می­کنند.

برای جلوگیری از چنین امری پیشنهاد می­دهیم که به جای فکر کردن به نتیجه کلی آزمون، به نتیجه تک تک درس­ها و تراز آنها توجه کنید. انجام این کار باعث می­شود تا شما به طور دقیق­تری میزان پیشرفت در آزمون خود را در هر درس بسنجید و نقاط ضعف و قوتتان را نیز بیشتر بشناسید؛ علاوه بر این، انجام این کار باعث می‌شود تا شما پیشرفت‌های کوچک خود را ببینید و به آینده خوش بین باشید.

تحلیل آزمون‌های آزمایشی را جدی بگیرید
شما باید بعد از امتحان و آزمون، تک تک پرسش‌هایی را که به آنها پاسخ نداده‌ یا غلط داشته‌اید، بررسی کنید. هر چند این کار حوصله می‌خواهد و زمان می­برد، ولی شما باید برای پیشرفتتان این سختی‌ها را تحمل کنید. وقتی آزمون‌ها را بررسی می‌کنید، امکان دارد که با یک یا چند مشکل کمبود معلومات، فراموش کردن، بی‌دقتی، وقت کم آوردن و … روبرو شوید. حتماً برای رفع هر کدام از موارد یاد شده، با کمک دبیران خود برنامه ریزی داشته باشید و سعی کنید که در آزمون بعدی تا حدودی مشکل یا مشکلات موجود را کم رنگ‌تر کنید.

مطالب را در حافظه بلند مدت خود نگاه دارید
گاهی علت کسب درصدهای پایین این است که اطلاعات به شیوه صحیح وارد حافظۀ بلند مدت شما نشده است. برای ورود اطلاعات به حافظۀ بلند مدت، چند راه وجود دارد. یکی از این راه‌ها تکرار مطلب است؛ مثلاً یکی از شیوه‌های یادگیری لغات انگلیسی همین تکرار است که البته با روش‌هایی مثل جعبه «لایتنر» کیفیت آن را افزایش می‌دهند؛ اما یکی از بهترین راه‌های ورود اطلاعات به حافظه بلند مدت، ارتباط دادن یک مطلب به مطالب قبلی است؛ یعنی به هنگام مطالعه، مطلب جدید را به یادگیری‌های قبلی خود ارتباط دهید، آنها را با یکدیگر مقایسه کنید و مطالب مربوط به یک موضوع را دسته‌بندی کنید و به همراه هم به خاطر بسپارید. بهترین راه اجرای این شیوه، خلاصه نویسی مطالبی است که می‌خوانید. خلاصه نویسی، اگر چه در ابتدا وقت گیر به نظر می‌رسد، اما به شما کمک می‌کند تا مطالب مربوط به یک موضوع را کنار هم قرار دهید. این کنار هم قرار دادن مطالب، امکان تداعی و مقایسه آن مطالب را فراهم می‌کند؛ ضمناً به شما کمک می‌کند که نزدیک به زمان امتحان، با صرف کمترین وقت، تمام مطالبی را که خوانده‌اید، مرور کنید. با وجود اینکه در ابتدای راه، این روش کمی وقت گیر و دشوار به نظر می‌رسد، اما روش یاد شده، بیشترین بازدهی را در بلند مدت دارد.

تست زدن را جدی بگیرید
عده‌ای از دانش آموزان، به دلیل اینکه در سال‌ها یا ماه‌های گذشته کوتاهی کرده‌اند، تصور می‌کنند که در ابتدا، باید همۀ عقب ماندگی‌های خود را رفع کنند و ضعف‌های خود را بر طرف سازند و سپس سراغ تست بروند؛ این در حالی است که کنکور، یک آزمون تستی است و آزمون تستی ویژگی‌های خودش را دارد و با یک آزمون تشریحی متفاوت است؛ حتی متن یک سؤال تستی با یک سؤال تشریحی فرق دارد، و مهم­تر از همه اینکه در آزمون­های تستی، زمان پاسخگویی محدود است و شما باید بتوانید در زمان کوتاهی، گره و نکتۀ یک سؤال تستی را بیابید و سپس صحیح­ترین پاسخ را انتخاب کنید. به همین دلیل، برای آمادگی در کنکور، فقط مطالعۀ کتاب‌ها و مباحث درسی کافی نیست و باید برای هر درس، زمانی را به تست زنی اختصاص دهید و هنگام پاسخگویی، به عنصر زمان نیز توجه داشته باشید.