نکته کاملاً ملموس و مشهود در سوالات امسال در درس آلودگی‌های محیط زیست، کمتر شدن سوالات مربوط به آلودگی هوا است. سال گذشته حدود 15 سوال از مجموع 30 سوال مربوط به این مبحث بود حال آنکه امسال تنها 7 سوال مستقیم و 2،3 سوال تلفیقی و غیر مستقیم از این مبحث داشتیم.
نکته دیگر در مورد درس آلودگی‌های محیط زیست در آزمون امسال توجه ویژه طراحان سوال به اصطلاحات انگلیسی و تعریف‌های رایج در مبحث آلودگی بود که 2 سوال را به خود اختصاص داد در حالی که سال گذشته اصلاً چنین سوالاتی وجود نداشت. (در آزمون‌های آزمایشی مدرسان شریف در سال جاری چنین سوالاتی وجود داشت.)
وجود سوالات محاسباتی و در واقع مبحث «مهندسی آلودگی‌های محیط زیست» نیز جزء موارد غیر قابل پیش بینی امسال بود زیرا در 2 سال گذشته چنین سوالاتی نداشتیم. برای پاسخگویی به چنین سوالاتی مطالعه کتاب مهندسی محیط زیست دکتر عباس‌پور توصیه می‌گردد. کتابی که مربوط به مباحث مهندسی و محاسباتی آلودگی‌های محیط زیست است.
سال گذشته 1 سوال از مبحث آلودگی صوتی داشتیم که امسال از این مبحث سوالی وجود نداشت اما در عوض 1 سوال از مبحث آلودگی نفتی داشتیم.
همچون سال گذشته 1 سوال در مورد تاریخچه آلودگی‌هاست. سوال 44 سال 91 و سوال 51 سال 92.
همچنین امسال 1 سوال در مورد پروتکل مونترال داشتیم که دانشجویان انتظار مشاهده این سوال را بیشتر در درس شناخت و حمایت محیط زیست داشتند.
همچون سال‌های گذشته تلفیقی از سوالات ساده و دشوار وجود داشت اما با این که تعدادی از سوالات چندان قابل پیش‌بینی نبودند (با توجه به این که در سال‌های گذشته چنین سوالاتی نداشتیم) روی هم رفته آزمون درس آلودگی‌های محیط زیست امسال اندکی ساده تر از پارسال بود.

سوالات درس ارزیابی محیط زیست امسال با دید و نگاه ویژه طراح محترم سوال نسبت به ارزیابی و آمایش سرزمین ایران مطرح شده بود، به طوری که امسال 8 سوال مربوط به ارزیابی محیط زیست در ایران بود. این در حالی است که سال گذشته اصلاً بدین صورت نبود و فقط سوال آخر درس ارزیابی سال 92 مربوط به ایران می شد.
نکته قابل توجه دیگر بیشتر شدن سوالات مربوط به سنجش از دور نسبت به سال 92 می‌باشد. به طوری که در سال 92 از این مبحث 2 سوال و امسال 4 سوال از این مبحث داشتیم که این امر با پیشرفت تکنولوژی و گسترش روز افزون کاربرد ماهواره‌ها و سنجش از دور در کار ارزیابی کاملاً قابل توجیه است.
امسال نیز همچون سال گذشته یک سوال محاسباتی وجود داشت. 
روی هم رفته سوالات امسال کمی دشوارتر از سال گذشته بود. علت آن هم نه دشواری واقعی سوالات امسال بلکه سادگی بیش از حد سوالات سال 92 است. در سوالات سال گذشته فردی که کتاب شالوده آمایش سرزمین دکتر مخدوم را می‌خواند به راحتی می‌توانست به 80% سوالات پاسخ دهد که این میزان درصد امسال کاهش حدوداً 20 درصدی داشته است.

مهم‌ترین و بارزترین ویژگی سوالات امسال در درس بیولوژی حیوانات شکاری کمتر شدن سوالات مربوط به بخش پرنده‌شناسی از 11 سوال (در سال 92) به 8 سوال در سال 93 بود.
همچون سال گذشته توجه و تمرکز ویژه‌ای به حیات وحش ایران شده است و 4 سوال مستقیماً مربوط به این بخش هستند.
تلفیقی از سوالات ساده و دشوار مشاهده می‌شود به طوری که می‌توان سوال‌های 161 و 170 را ساده ترین سوالات امسال و سوال های 163 و 177 را دشوارترین سوالات آزمون امسال دانست.
نکته قابل توجه دیگر در مورد سوالات آزمون امسال، وجود 3 سوال در رابطه با حواس در گونه‌های حیات وحش است. 3 حس بینایی، بویایی و شنوایی مورد سوال قرار گرفته‌اند. سال گذشته فقط 1 سوال در این رابطه وجود داشت. امسال نیز همچون سال گذشته 1 سوال از پرندگان حاضر در تالاب‌های شمال کشورمان مطرح شده است. در سال‌های اخیر توجه طراحان سوال این درس به بحث مورفولوژی (ریخت شناسی) گونه‌ها بیشتر شده است. مواردی نظیر رنگ عمومی بدن یا رنگ منقار، اندازه دم، فاصله بین گوش‌ها، اندازه دست و پا یا طول شاخ مواردی است که همگی در سال‌های اخیر به خصوص همین امسال مورد سوال قرار گرفته‌اند. پس قاعدتاً داوطلبان آزمون کارشناسی ارشد نیز می‌بایست توجه ویژه‌تری به این مبحث داشته باشند.

سوالات آزمون 93 در قیاس با 92 ساده‌تر بود.
درس اکولوژی حیات وحش از آن جا که دامنه گسترده‌ای دارد و دست طراح سوال برای طرح سوالات متفرقه باز است، عموماً درس دشواری برای داوطلبان رشته محیط زیست محسوب می‌شود که حتی با مطالعه دقیق منابع موجود که معمولاً برای این درس معرفی می‌شوند باز هم سوالات زیادی هستند که داوطلب نمی‌تواند به راحتی به آن‌ها پاسخ دهد.
علت آسان‌تر بودن آزمون امسال کمتر شدن تعداد این سوالات متفرقه و چارچوب گریز و همچنین توجه بیشتر به تعریفات و اصول علم اکولوژی بود. نکته بسیار جالب تکرار عینی سوال 68 سال 92 است که در مورد توزیع سنی گونه‌هاست (Age Distribution)……. که این خود بیانگر اهمیت بررسی و آنالیز سوالات سال‌های گذشته برای داوطلبان آزمون کارشناسی ارشد است.
در آزمون امسال 4 سوال تعریفی کاملاً حفظی وجود دارد که داوطلبانی که منابع موجود را مطالعه کردند قطعاً به راحتی به این سوالات پاسخ داده اند ( سوالات 81،76، 73و 68).

همچون سال‌های گذشته درس شناخت و حمایت محیط زیست ساده‌ترین درس کنکور کارشناسی ارشد بود. با این تفاوت که حتی از سال‌های قبل نیز ساده‌تر بود. غیر از 2 سوال، سوالات 91 (اصل سالومون) و 116 ، با مطالعه منابع موجود به راحتی می‌شد به سوالات پاسخ داد.
متأسفانه سوال 116 کاملاً نامفهوم و دارای انواع غلط‌های تایپی و سهوی است (اتفاقی که تقریباً در کنکور رشته محیط زیست رایج است و چیز جدیدی نیست). احتمالاً سوال بدین شکل بوده است:
علت اینکه بیشترین بیابان‌های جهان در عرض جغرافیایی 30 درجه شمالی و جنوبی واقع شده‌اند، کدام است؟
توجه ویژه به نظریه‌ها و قوانین محیط زیست و اکولوژی مشخصه بارز سوالات امسال بود. اصل گوس، اصل سالومون، نظریه نیکلسون، نظریه وین ادواردز، نظریه ثبات- زمان، فرضیه گایا توسط جیمز لاولاک و اصل آلن.
امسال سوالی از بخش محیط زیست ایران نداشتیم و این خود یکی از علل ساده‌تر بودن سوالات امسال بود.
سال گذشته سوالی از بخش معاهدات و کنوانسیون های بین‌المللی برای حفاظت از محیط زیست نداشتیم اما امسال 2 سوال یکی در مورد کنفرانس استکهلم و دیگری درباره کنوانسیون CITES داشتیم.

*مدرسان شریف