در اینجا به معرفی یکی از رشته های پرطرفدار رشته ریاضی، یعنی رشته مهندسی سیستم می پردازیم. در این مطلب ویژگی ها وشرایط این رشته در اختیار داوطلبان و علاقمندان گرامی قرار داده شده است. لطفا برای مطالعه کامل مطلب معرفی رشته مهندسی سیستم به ادامه مطلب مراجعه کنید.

با توجه به توسعه روزافزون علوم و تکنولوژی نقش آن در نیروهای مسلح، استفاده بهینه از منابع موجود یا ابداعی، سیستم های مدیریتی، عملیاتی و پشتیبانی نیز گسترش یافته است و رشته های جدیدی مانند سیستم ها جهت برآورده شدن نیازمندیها الزام آورده شده است تا بتوان بطور مطلوبتر واحدها و اداره و سازمانها را اداره نمود. رشته مهندسی سیستمها با مسائلی از قبیل برنامه ریزی، سازماندهی، کنترل و هماهنگی فعالیتها در راستای استفاده بهینه و موثر از منابع انسانی، تجهیزات و تکنولوژی سر و کار دارد.

سیستم مجموعه ای از چند جزء است که حائز سه شرط باشد : 

اول : رفتار هر جزء بر رفتار کل تاثیر دارد

دوم : رفتار اجزاء و تاثیر آنها بر کل، به هم وابسته اند

سوم : هر کدام از گروه های فرعی بر رفتار کل تاثیر گزارند و تاثیر هیچ کدام از آنها مستقل نیست. به بیان دیگر سیستم ، کلی است که نمی توان آن را به اجزای مختلف تقسیم کرد. از این دو خاصیت، مهم دیگری به دست می آید که هر بخش از سیستم دارای خواصی است که اگر از سیستم جدا شود از دست می رود و هر سیستم خواصی دارد که هیچ کدام از بخش های آن واجد آن نمی باشد.

رشته مهندسی سیستم به علاقمند خود، تفکر و منطق سیستماتیک را به همان معنایی که در بالا گفته شد ، می آموزد. 

فارغ التحصیلان این رشته می توانند برای مراکز مختلف و به عبارت دیگر برای کلیه اعمال انسانی که هدف خاصی را دنبال می کند ، سیستمی را طراحی کنند که از حرکات پراکنده یا اضافی یا موازی که موجب اتلاف وقت یا صرف هزینه می شود جلوگیری نماید. چگونگی این امکان در مرحله ی عمل قابل فهم تر است.  داشتن استعداد خوب در ریاضی و منطق از شرایط موفقیت در این رشته است و آنچه در پایان قابل ذکر است ، توجه به این مطلب است که سیستم نیز مانند ماشین می تواند ساده یا مرکب باشد. 

طول دوره تحصیل این رشته 4 سال می باشد.

فارغ التحصیلان قادر خواهند بود با بکارگیری روشهای سیستماتیک و مدلهای ریاضی، مسائل تصمیم گیری را در سطح سازمان و واحدهای نظامی تجزیه و تحلیل نموده و بهترین رهنمود را در استفاده بهینه از منابع انسانی و تجهیزاتی و عملکرد اجزاء متشکل سیستمها ارائه دهند. 

توانایی‌های‌ لازم در رشته مهندسی سیستم:

دانشجوی‌ رشته‌ مهندسی‌ سیستم‌ باید در دروس‌ ریاضی‌ و فیزیک‌ قوی‌ باشد تا بتواند فرماندهی‌ رسته‌های‌ مختلف‌ نظامی‌ را بر عهده‌ گرفته‌ و به خوبی‌ انجام‌ وظیفه‌ کند. برای‌ مثال‌ فرمانده‌ توپخانه‌ باید از دانش‌ ریاضی‌ خوبی‌ بهره‌مند باشد تا بتواند محاسبات‌ پیچیده‌ ریاضی‌ و معادلات‌ بالستیکی‌ را انجام‌ دهد. گفتنی‌ است‌ که‌ دانشجویان‌ رشته‌ مهندسی‌ سیستم‌ تنها از میان‌ داوطلبان‌ مرد مسلمان‌ (شیعه‌ یا سنی‌) گروه‌ آموزشی‌ علوم‌ ریاضی‌ و فنی‌ و علوم‌ تجربی‌ انتخاب‌ می‌شوند. این‌ افراد باید رشته‌ مهندسی‌ سیستم‌ را در یکی‌ از اولویت‌های‌ 1 تا 30 فرم‌ انتخاب‌ رشته‌ تحصیلی‌ خود انتخاب‌ کنند. در غیر این‌صورت‌ کد رشته‌ مذکور که‌ بعد از اولویت‌ سی‌ام‌ انتخاب‌ شده‌ باشد، حذف‌ خواهد شد. همچنین‌ این‌ افراد علاوه‌ بر موفقیت‌ در آزمون‌ سراسری‌ باید در معاینات‌ پزشکی‌ این‌ دانشگاه‌ پذیرفته‌ شوند؛ یعنی‌ قد آنها باید حداقل‌ 170 سانتی‌متر و دید آنها 8 از 10 باشد و ناراحتی‌ قلبی‌، مغزی‌، ضایعه‌ عضوی‌، کور رنگی‌ و در کل‌ آزردگی‌های‌ جسمی‌ و روحی‌ نداشته‌ باشند. و در نهایت‌ باید در مصاحبه‌ عقیدتی‌ و حفاظتی‌ این‌ دانشگاه‌ که‌ به‌ صورت‌ کتبی‌ و حضوری‌ برگزار می‌شود و در آن‌ از اطلاعات‌ عمومی‌ اسلامی‌، مسائل‌ سیاسی‌ و اجتماعی‌، میزان پایبندی‌ به‌ اسلام‌ و علاقه‌مندی‌ به‌ شغل‌ نظامی‌گری‌ سؤال‌ می‌شود، پذیرفته‌ شوند.

موقعیت‌ شغلی‌ رشته مهندسی سیستم در ایران :

یکی‌ از مهمترین‌ دغدغه‌های‌ هر جوانی‌، پیدا کردن‌ موقعیت‌ شغلی‌ مناسب‌ است‌ این‌ مسأله‌ حتی‌ برای‌ قشر تحصیل‌ کرده‌ جامعه‌ نیز مطرح‌ می‌باشد از همین‌ رو ورود به‌ رشته‌ای‌ که‌ آینده‌ شغلی‌ آن‌ تضمین‌ شده‌ باشد، از اهمیت‌ بسیاری‌ برخوردار است‌. رشته‌ مهندسی‌ سیستم‌ یکی‌ از همین‌ رشته‌ها است‌. زیرا دانشجویان‌ آن‌ با درجه‌ ستوان‌ دومی‌ فارغ‌التحصیل‌ می‌شوند و به‌ استخدام‌ ارتش‌ جمهوری‌ اسلامی‌ ایران‌ درمی‌آیند و با گذراندن‌ دوره‌های‌ حین‌ خدمت‌ به‌ ترتیب‌ سلسله‌ مراتب‌ فرماندهی‌ را طی‌ می‌کنند.

درس‌های‌ رشته مهندسی سیستم در طول‌ تحصیل

دروس‌ پایه‌ رشته مهندسی سیستم :

ریاضی‌ عمومی‌ ، ریاضی‌ مهندسی‌، معادلات‌ دیفرانسیل‌، فیزیک‌ ، مبانی‌ رایانه‌ و آشنایی‌ با سیستم‌ عامل‌ ، شیمی‌ عمومی‌، روانشناسی‌ عمومی‌، مبانی‌ جامعه‌شناسی‌، اقتصاد عمومی‌.

دروس‌ اصلی‌ رشته مهندسی سیستم :

مبانی‌ مهندسی‌ برق‌، استاتیک‌ و مقاومت‌ مصالح‌ ، تحقیق‌ در عملیات‌ ، مهمات‌ و شیمی‌ مواد منفجره‌، مهندسی‌ ماشین‌، آمار و احتمالات‌، اصول‌ حسابداری‌ و هزینه‌یابی‌، رایانه‌ و برنامه‌نویسی‌، حقوق‌ اساسی‌ ، مدیریت‌ منابع‌ انسانی‌، اصول‌ مدیریت‌ و سازمان‌، رفتار سازمانی‌، روش‌ تحقیق‌، تئوری‌ و آنالیز تصمیم‌گیری‌.

دروس‌ تخصصی‌ رشته مهندسی سیستم :

مهندسی‌ سلاح‌ و بالستیک‌، سیستم‌های‌ صف‌ و ستاد، تجزیه‌ و تحلیل‌ سیستم‌ها، استحکامات‌ و مهندسی‌ رزمی‌، اصول‌ نگهداری‌ و تعمیرات‌ ، طرح‌ سیستم‌های‌ اطلاعاتی‌ و کنترل‌ مدیریت‌ ، نقشه‌ خوانی‌ ، نقشه‌برداری‌، اصول‌ و قواعد اساسی‌ رزم‌، جغرافیای‌ نظامی‌ ایران‌ و کشورهای‌ همجوار، زبان‌ تخصصی‌ ، پروژه‌، کارآموزی‌.

برخی از دروس اصلی و تخصصی این رشته عبارتند از: 

مهندسی ماشین، تئوری و آنالیز تصمیم گیری مهمات مواد منفجره، طرح سیستمهای اطلاعاتی و کنترل مدیریت، اصول و قواعد لازم، مهندسی سلاح و بالستیک و …. فارغ التحصیلان توانایی لازم را در انتخاب تصمیم بهینه از میان راه کارهای موجود یا ابداعی، قابلیت و توانایی مناسب جهت فرماندهی، مدیریت و کنترل و نظارت، قابلیت و توانایی مناسب در شناخت و تجزیه و تحلیل مسائل سازمانی و توانایی های دیگر را کسب می کنند

فارغ التحصیلان قادر خواهند بود با بکارگیری روشهای سیستماتیک و مدلهای ریاضی، مسائل تصمیم گیری را در سطح سازمان و واحدهای نظامی تجزیه و تحلیل نموده و بهترین رهنمود را در استفاده بهینه از منابع انسانی و تجهیزاتی و عملکرد اجزاء متشکل سیستمها ارائه دهند. معرفی رشته مهندسی سیستم معرفی رشته مهندسی سیستم 

برخی از دروس اصلی و تخصصی این رشته عبارتند از: 

مهندسی ماشین، تئوری و آنالیز تصمیم گیری مهمات مواد منفجره ، طرح سیستمهای اطلاعاتی و کنترل مدیریت، اصول و قواعد لازم، مهندسی سلاح  و بالستیک و …. 
فارغ التحصیلان توانایی لازم را در انتخاب تصمیم بهینه از میان راه کارهای موجود یا ابداعی، قابلیت و توانایی مناسب جهت فرماندهی، مدیریت و کنترل و نظارت، قابلیت و توانایی مناسب در شناخت و تجزیه و تحلیل مسائل سازمانی و توانایی های دیگر را کسب می کنند.

مقدمه ای بر رشته مهندسی سیستم

480سال قبل از میلاد وقتی ارتش خشایار‌شاه با هزاران تیرانداز و کمان‌دار بسیار ماهر به یونان حمله کرد، هیچ‌کس فکر نمی‌کرد ارتش ایران که در جنگ ترموپیل بر یونانی‌ها پیروز شده و مصریان و قوم آشور را شکست داده بود، در سالامین با شکست مواجه شود. دلیل این امر در آن زمان آن بود که ارتش ایران با همه عظمت و قدرتش و در اختیار داشتن سربازان ماهر، از انضباط کافی برخوردار نبود و به خوبی ارتش کوچک یونان ساماندهی نشده بود.در واقع حتی 2500 سال پیش نیز سازماندهی و برنامه‌ریزی حرف اول را در جنگ می‌زد. این مسأله امروزه که جنگ‌ پیچیده‌تر و ابزارآلات جنگی پیشرفته‌تر شده است،‌ اهمیت بیشتری دارد و بدون شک ارتش هیچ کشوری نمی‌تواند بدون ساماندهی و برنامه‌ریزی لازم،‌ امنیت مرزهای کشور را تضمین کند؛ کاری که نیازبه اطلاعاتی جامع و دانش گسترده در زمینه‌های مختلف دارد. رشته مهندسی سیستم که در دانشگاه افسری امام علی(ع) وابسته به نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران ارائه می‌شود برای تأمین نیروی انسانی مورد نیاز در همین زمینه می‌باشد. متخصصان‌این رشته‌ مسائلی‌ از قبیل‌ برنامه‌ریزی‌، سازماندهی‌، کنترل‌ و هماهنگی‌ فعالیت‌ها را در راستای‌ استفاده‌ بهینه‌ و مؤثر از منابع‌ انسانی‌، تجهیزات‌ و تکنولوژی‌ فرا می‌گیرند و در نهایت‌ به‌ عنوان‌ فرمانده‌ رسته‌های‌ مختلف‌ به‌ کار گمارده‌ می‌شوند؛ یعنی‌ فرمانده‌ یا رئیس‌ بخش‌ کامپیوتر، بخش‌ الکترونیک‌، بخش‌ موشکی‌، بخش‌ وسایل‌ و تجهیزات‌ پیشرفته‌ پرنده‌ می‌شوند. چرا که‌ امروزه‌ نحوه‌ مبارزه‌ با قدیم‌ تفاوت‌ کرده‌ است‌ و مخابرات‌، الکترونیک‌، لیزر، ماهواره‌ و کنترل‌ سیستم‌ها حرف‌ اول‌ را در مبارزه‌ می‌زنند و طبیعی‌ است‌ که‌ رهبران‌ و فرماندهان‌ ارتش‌ ما نیز باید به‌ تکنولوژی‌ روز مجهز شوند. رشته‌ مهندسی‌ سیستم‌ در راستای‌ همین‌ هدف‌ طراحی‌ شده‌ است‌؛ یعنی‌ فارغ‌التحصیلان‌ این‌ رشته‌ در نهایت‌ در‌ رسته‌های‌ رزمی‌ شامل‌ رسته‌ پیاده‌، رسته‌ توپخانه‌ و موشک‌ها، رسته‌ زرهی‌ و رسته‌ مهندسی‌ رزمی‌ فرمانده می‌شوند.