در اینجا به معرفی یکی از رشته های پرطرفدار رشته ریاضی، یعنی رشته مهندسی مدیریت پروژه می پردازیم. در این مطلب ویژگی ها وشرایط این رشته در اختیار داوطلبان و علاقمندان گرامی قرار داده شده است. لطفا برای مطالعه کامل مطلب معرفی رشته مهندسی مدیریت پروژه به ادامه مطلب مراجعه کنید.

مهندسی مدیریت پروژه تلفیق علم،هنر و فن است و به منظور آموزش برای انجام فقالیتهای آماده سازی،نظارت و اجرای پروژه به ویژه پروژه های عمرانی طرح ریزی شده است.ویژگی اصلی تخصصی مهندسی مدیریت پروژه،ماهیت بین رشته ای آن است.این رشته تلفیقی از رشته های عمران،صنایع و مدیریت میباشد.پیشتر از این بازنگری در رشته های دانشگاهی بر مبنای نیازهای اجتماعی بازار کار و تحولات علمی در ماده 49 برنامه چهارم توسعه اقتصادی اجتماعی جای داده شد و توسعه علوم میان رشته ای در دستور کار دانشگاهها و موسسات آموزش عالی به عنوان 1 ضرورت مطرح گردید.دانشگاه پیام نور نیز به عنوان 1 نهاد علمی آموزشی توجه خود را به این معطوف ساخت و رشته مهندسی مدیریت پروژه را بهعنوان 1 تخصص بین رشته ای با کاربری بالا در رفع نیازهای اجرایی -مدیریتی پروژه های عمرانی کشور طرح ریزی نمود.سابقه وجود این رشته در دانشگاههای داخل و خارج از کشور در زمان حاضر در مقطع کارشناسی ارشد،تحت عنوان رشته مهندسی و مدیریت ساخت در دانشگاههای امیرکبیر-علم و صنعت و در دپارتمان مهندسی عمران ارائه میشود.در دانشگاههای خارج از کشور رشته مهندسی مدیریت پروژه با عنوان مهندسی و مدیریت ساخت در مقطع کارشناسی ارشدو دکترا میتوان به موارد ذیل اشاره کرد:
University berkeley
stanford universitygeorgia institute of technologytoronto universitypurdue university
تدوین دروس و سر فصلهای واحدهای درسی به ترتیبی است که فارغ التحصیلان رشته مهندسی مدیریت پروژه توانایی ادامه تحصیل در رشته های زیر را دارا میباشند.رشته صنایع در گرایشهای:مدیریت سیستم و بهره وری-سیستمهای اقتصادی و اجتماعی.تواناییهای فارغ التحصیلان مهندسی مدیریت پروژه: 1-تسلط بر دانش حقوقی پروژه ها 2-تسلط بر مقررات ملی ساختمانی و آئین نامه های اجرایی 3-آشنایی با امور مالی و حسابداری پروژه 4-طراحی اجرائی و نظارت بر اجرای پروژه 5-تسلط بر انجام هماهنگی بین عوامل پروژه 6-شناخت موثر از مصالح و ماشین آلات 7-آشنایی با مقررات اداری مرتبط 8-ایجاد دیدگاه مبتنی بر اخلاق 9-مهندسی در اجرای پروژه 10-توانایی نقشه خوانی مهندسی 11کسب دید عمیق از ایمن سازی کارگاه ساخت پتانسیلهای شغلی مهندسی مدیریت پروژه:
الف-تخصص اجرا:-اجرای انواع سازه های بتنی-اجرای سازه های بنایی-اجرای سازه های فلزی-اجرای مقاوم سازی ابنیه-اجرای سالنهای صنعتی و سوله ها-نقشه برداری و عملیات مرتبط-اجرای تخصصی پلها-متره و برآورد(دستی و کمپیوتری)-اجرای سازه های آبی-اجرای راهسازی و روسازی-طرح معماری ساختمانهای مسکونی و تجاری سادهب-تخصص نظارت:-نظارت بر ساخت انواع سازه های بتنی،بنایی و فلزیج-تخصص مدیریت:-مدیریت پروژه های بزرگ-مدیر کنترل پروژه-اجرای مهندسی ارزش-مدیریت امور پیمان و قرارداد-مدیریت مالی و حسابداری-مدیریت بحران-داوری و حل اختلافات پروژه های عمرانی-ممیزی انرژی و مدیریت مصرف انرژی-مهندسی و مدیریت ایمنیهمچنین با توجه به پیشبینی جایگاه مهندسی مجری در قانون نظام مهندسی و نظر به تامین دروس لازم جهت ارائه به کمیسیون هم ارزی رشته ها زمینه احراز اخذ پروانه اشتغال به کار مهندسی برای فارغ التحصیلان رشته مهندسی مدیریت پروژه فراهم میباشد.(برای موفقیت در این رشته باید ریاضیات و زبان قوی باشد.
 
کلیات مدیریت پروژه
انجمن مدیریت پروژه که انجمن حرفه‏ای و تخصصی مدیران پروژه به شمار می‏آید هشت زمینه آگاهی را مشخص کرده است که لازم است هر مدیر پروژه با آنها تا حدودی آشنا باشد تا بتواند در کار خود مؤثر باشد. برای آنکه مؤسسه مدیریت پروژه کسی را به عنوان متخصص مدیریت پروژه تأیید کند شخص باید امتحانی را بگذراند که تمام این هشت زمینه را در برمی‏گیرد. هشت زمینه مورد نظر عبارتند از:
1- مدیریت زمان‏بندی /زمان؛ یعنی مدیریت پروژه به منظور تحقق اهداف زمانی. این موضوع معمولاً متضمن استفاده از روش مسیر بحرانی و یا زمان بندهای گانت است.
2- مدیریت هزینه: روشهای مورد استفاده به منظور اجرای پروژه با بودجه مقرر آن
3- مدیریت کیفیت: استفاده از ابزارها و شیوه‏های مدیریت کیفیت کلی و زمینه‏های مربوطه در مدیریت پروژه‌ها به منظور تضمین انجام درست و مقتضی کار
4- منابع انسانی: مدیریت جنبه انسانی پروژه‏ها متضمن پرداختن به رفتار افراد سهیم در اجرای پروژه و همچنین جزء اداری نیروی انسانی است که مشتمل است بر حقوق و مزایا، پیروی از مقررات دولتی در ارتباط با اقتضائات فرصتهای اشتغال برابر و غیره
5- قرارداد/تدارکات: مدیر پروژه باید بتواند نسبت به تأمین مواد و اجناس مورد نیاز اقدام کند. علاوه بر این هنگامی که پیمانکاران بیرونی (خارج از پروژه) بخشی از کار پروژه را انجام می‏دهند ممکن است نیاز به عقد قرارداد باشد.
6- ارتباطات: این موضوع متضمن داشتن مهارتهای مناسب است. به منظور برقراری ارتباط با افراد مورد نظردر زمان مقتضی با به کارگیری روش مناسب گاهی ارتباطات مکتوب مناسبت دارد و در اوقاتی دیگر تنها ارتباطات رودررو باید به کار گرفته شوند.
7- مدیریت محدوده: محدوده پروژه‏ همان مقدار کاری است که انجام می‏شود. تغییرات محدوده‏ای خارج از اختیار، معمولاً به قحطی از هزینه و زمان‏بندی منجر می‏شوند و هزینه و زمان پروژه را بیشتر می‏کنند. مدیران پروژه باید بدانند چگونه محدوده کار را اداره کنند تا از چنین پیامدهایی پرهیز شود.
8- مدیریت مخاطره (ریسک): قانون مورفی می‏گوید که هر آغاز غلط به پایان غلط منتهی خواهد شد. این موضوع محققاً در پروژهها مصداق دارد و ناتوانی در اداره و مدیریت مخاطرات می‏تواند منجر به مصایب شود. بحث مفصل پیرامون همه این زمینه‏ها خود به کتابی بزرگتر از این نیاز دارد، بنابراین از برخی از مواد فوق به اجمال بحث خواهد شد.
چرخه عمر پروژه
در حالی که ماهیت پروژه‏ها با توجه به محتوای کار مورد نظر تا حدودی فرق خواهد کرد، با این حال بین پروژه‏ها شباهتهایی مستقل از محتوا، وجود دارند. بیشتر پروژ‌ه‌ها چرخه عمری متشکل از چهار تا شش مرحله دارند. وقتی چرخه عمر پروژه شش مرحله‏ای باشد این مراحل موسوم‏اند به مفهوم، تعریف و برنامه‏ریزی، طراحی، توسعه یا عملیات اجرایی، کاربرد، و سپس از اتمام. صرف نظر از تعداد مراحل پروژه، در هر پروژه نکات ذیل ملحوظ است:
الف) ویژگی برنامه در هر مرحله از چرخه عمر تغییر می‏کند.
ب) تردید و ابهام مربوط به زمان و هزینه نهایی با تکمیل هر مرحله کاهش می‏یابد. بدبختانه بسیاری از پروژه‏ها چرخه عمرشان شبیه آن چیزی است که در شکل 103 نشان داد شده است. یکی از دلایل اولیه این شکست توسل به شیوه‏ای است موسوم به شیوه آماده آتش به هدف که در آن فشار بر این است که باید به کار چسبید و با آن به پیش رفت و به این موضوع که کاری که باید انجام شود واقعاً چیست و چه فایده‏ای دارد بسیار کم توجه می‏شود. طبق تعریف جوران، مدیریت پروژه واقعاً عبارت است از حل مسأله در مقیاسی بزرگ و نخستین گام در حل تمام مسائل ایجاد اطمینان نسبت به تعریف و شناخت درست مساله است. در غیر این صورت احتمال دارد که انسان مسأله غلطی را درست حل کند. شناخت و تعریف نیازها و اقتضائات پس از آن ضرورت پیدا کرده است که پروژه گرفتار مصیبت و فاجعه شده است و این ناتوانی در تشخیص نیازها در ابتدای کار، دقیقاً همان چیزی است که اولین دلیل مصیبت و گرفتاری است.مراحل چرخه عمر، مرحله مفهوم: مرحله مفهوم پروژه مقطعی است که در آن شخص به تعریف و شناخت نیازی می‏پردازد که باید رفع شود، این نیاز می‏تواند مربوط به محصول یا خدمت جدیدی باشد از جمله ساختمان‏سازی، نوسازی، حرکت از مکانی به مکان دیگر، یک خدمات بانکی جدید، فعالیت تبلیغاتی، برنامه تحقیقاتی و نظایر اینها. در مرحله مفهوم شناخت و تعریف مسأله‏ای که باید حل شود بسیار نامشخص است. در واقع باید توجه داشت که پیش از رفتن به مرحله بعدی ممکن است انجام یک مطالعه امکان سنجی به منظور توضیح و روشن کردن تعریف پروژه ضرورت داشته باشد.
مرحله تعریف و برنامه ‏ریزی
در مرحله تعریف و برنامه‏ریزی پروژه است که دقیقاً معلوم می‏شود قرار است که چه کاری انجام شود. ابتدا شرح مسأله بیان می‏شود. منظور از شرح مسأله تعریف مشخص مسأله‏ای است که باید حل شود. این البته راه مطلوب انجام کار است. پروژه‌هایی هستند که در آنها مرحله تعریف پروژه با پیشرفت کار تداوم می‏یابد، صرفاً به این دلیل که نه کارفرما و نه گروه مجری پروژه هیچ کدام نمی‏توانند نیازهای کارفرما را بطور کامل تعریف و مشخص کنند. بهرحال هنگامی‌که تعریف مناسبی برای پروژه نوشته شود اهداف مشخص می‏شوند. راهبردهای ذیل به اهداف مورد نظر انتخاب می‏گردند و برنامه‏های کاری تفضیلی تدوین می‏شوند تا تحقق آن اهداف تضمین گردد. در طی این مرحله با شناسایی افرادی که قرار است در پروژه مشارکت داشته باشند سازمان پروژه تشکیل و تصمیم‏گیری می‏شود که این افراد باید به چه کسی گزارش بدهند و حدود اختیار، مسئولیت و پاسخگویی آنان معلوم می‏گردد. همچنین توجه شود که در همین مرحله است که نظام کنترل (بازبینی و مهار) مشخص می‏شود. دستورالعملهای مربوط به تضمین کیفیت (چنانچه موجود نباشد) تدوین می‏گردد و برنامه‏ریزی تفصیلی تکمیل می‏شود. وقتی که برنامه کامل شود در دفترچه پروژه گنجانده می‏شود و از آن پس به عنوان سندی نظارتی هدایتی در طول عمر پروژه به کار می‏رود. دفترچه پروژه ابزار سامان دهنده و سازمان دهنده بسیار سودمندی برای مدیریت پروژه است و ممکن است برای پروژه‏های بسیار بزرگ به صورت چند جلدی تدوین شود.مرحله طراحی: مرحله طراحی ممکن است (چنانکه در یک پروژه ساختمان‏سازی وجود دارد) وجود نداشته باشد، یا ممکن است در مرحله توسعه ادغام شود. اگر این مرحله در پروژه وجود داشته باشد توجه شود که تدارک لازم برای تجدید نظر در هزینه و عملکرد مربوط به آن به عمل آید. اگر چه این اندیشه تجدیدنظر به عقیده برخی از مدیران بدعت به شمار می‏آید اما چه بخواهند و چه نخواهند در جریان طراحی محصولات و خدمات جدید غالباً معلوم می‏شود که اهداف اصلی مربوط به هزینه زمان‏بندی با عملکرد تحقق نمی‏یابند (و نیاز به تجدید نظر دارند) وینستون چرچیل زمانی گفته بود که حق ماست امروز هوشیارتر از دیروز باشیم. به دلیل این که هیچ کس نمی‏تواند مسائل را صددرصد پیش‏بینی کند. با دسترسی به اطلاعات جدید باید تغییرات لازم را نسبت به اهداف اصلی اعمال کرد. چند سال پیش در کنگره آمریکا بر سرانجام بمب افکن B2جنجالی در گرفت و یکی از نمایندگان کنگره گفت که او این هواپیما را به هر قیمتی می‏خواهد. با این حال برنامه مربوط به هواپیمایی مذکور یک دهه طول کشید و مسلم است که هیچ کس از جمله خود همین نماینده برآشفته هم نمی‏توانست هزینه چنین پروژه پیچیده‏ای را که زمان آن چنین به درازا کشید پیش‏بینی کند.
مرحله توسعه یا عملیات اجرایی
مرحله توسعه یا عملیات اجرایی مقطعی است که در آن محصولات و خدمات ساخته شده و به انجام رسیده را می‏توان مورد آزمایش قرار داد تا معلوم شود که آیا با اهداف عملکرد انطباق دارند یا خیر. در صورت ساخت محصول جدید عملیات فروش معمولاً از همین مرحله آغاز می‏شود. البته خطر این اقدام آن است که در صورت بروز هرگونه نقص جزئی در محصول بعد از انجام عملیات فروش، سازمان و تشکیلات پروژه ممکن است در وضعیت دشواری قرار گیرد و نتواند به وعده‌های خود وفا کند که می‏تواند موجب از دست دادن حسن نیت مشتریان گردد.
مرحله کاربرد: چنانچه مسائلی بروز کند کاربرد محصول یا استفاده از خدمات نیز می‏تواند پیامدهای ناخوشایندی داشته باشد، بنابراین واجد اهمیت است که پیش از ارسال محصولات برای مشتریان، محصولات در همان محل تولید مورد آزمایش قرار گیرند. شرکتهای تولید کننده نرم‏افزار معمولاً از برخی از مشتریان خود می‏خواهند که تولیدات آنها را از نظر عیب‏دار بودن مورد آزمایش قرار دهند بطوری‌که معایب جزیی آنها معلوم و پیش از آغاز هرگونه عملیات تبلیغاتی برای عموم از تولیدات رفع عیب به عمل آید.
به هر حال داستانهای وحشتناکی از برخی از شرکتهای بزرگ منقول است که در دام ارسال محصولات پیش از تکمیل مرحله آزمایشی افتاده و هزینه‏های بسیاری را در رابطه با محصولات معیوب توزیع شده متحمل شده‏اند.
مرحله پس از اتمام: در نگاه اول مرحله پس از اتمام متناقض به نظر می‏رسد. وقتی پروژه تمام می‏شود چطور می‏توان این مقطع را یک مرحله نامید؟ در واقع این مرحله در بسیاری از پروژه‏ها نیمه کاره می‏ماند. توجه شود که این مرحله متضمن تجزیه و تحلیل عیب‏یابی پروژه است. مدیر پروژه باید پروژه را بازنگری کند و از خود بپرسد خوب و بدکار چه بوده است. آنچه خوب انجام شده است باید در پروژه‌های آینده هم تکرار شود و به عکس از تکرار مشکلات مطروحه باید پرهیز کرد. اگر عیب‏یابی به خوبی انجام نشود محتمل است که اشتباهات گذشته در آینده هم تکرار شود.
پیشنهاد می‏شود عیب‏یابی‌ها در مراحل مهم پروژه انجام شوند، بطوری‌که بتوان از آموخته‏ها هم برای پروژه فعلی و همچنین برای پروژه‏های آینده استفاده کرد. معمولاً به عیب‏یابی حسابرسی می‏گویند که واژه‏ای ملایمتر از عیب‏یابی به نظر می‏رسد.
نظام مدیریت پروژه: برای اعمال مدیریت موفقیت‏آمیز بر پروژه‏ها عوامل مهم معینی باید در سازمان و تشکیلات پروژه لحاظ شوند. در واژگان نظامها (سیستمها) این عوامل متفقاً نظام (سیستم) مدیریت پروژه را تشکیل می‏دهند و هر عامل به نوبه خود یک نظام فرعی (زیر نظام) است. چون تمام نظامها از نهادها، ستانده‌ها و نوعی پردازش برای انتقال و تبدیل این نهاده‌ها به ستانده‌ها تشکیل یافته‏اند. همین موضوع را می‏توان در مورد هر مؤلفه (جزء) نظام مدیریت هم تلقی کرد .
موافق استاندارد PMI، مدیریت پروژه، شامل بکارگیری چهار عامل اساسی ا- دانش (Knowledge) 2- مهارت‌ها (Skills) 3- ابزار (‏Tools) و 4- تکنیک‌های (Techniques) لازم در اداره جریان اجرای فعالیت‌ها، به منظور رفع نیازهای پروژه است .
نقش ابزار مناسب در پیشبرد اهداف مدیریت پروژه انکارناپذیر است. در واقع پس از طراحی سیستم مدیریت پروژه در سازمان، بکارگیری ابزار مناسب در این سیستم، یکی از مهم‌ترین عوامل محقق کننده اهداف مدیریت پروژه در سازمان است.
در این یادداشت‌ها تحت عنوان “ابزارهای مدیریت پروژه” بنا داریم به ابزارها و نرم‌افزارهای مناسب مدیریت پروژه اشاره نماییم.
نرم‌افزارMicrosoft Project) MSP) :
نرم‌افزار Microsoft Project یکی از قوی‌ترین و قدیمی‌ترین نرم‌افزارهای موجود کنترل پروژه محسوب می‌شود. این نرم‌افزار قریب به 10 سال است که به بازار ایران وارد شده و به شکل گسترده توسط کاربران و برنامه‌ریزان پروژه مورد استفاده واقع می‌شود. مهندسان کنترل پروژه عموماً از این نرم‌افزار به عنوان ابزاری جهت مدیریت زمان پروژه‌ها استفاده می‌کنند. مایکروسافت پروجکت، علیرغم وجود برخی محدودیت‌ها و کمبودها (در مقایسه با نرم‌افزارهای مشابه) به عنوان یک نرم‌افزار کاربردی و پرطرفدار در جهان و خصوصاً در ایران روزانه مورد استفاده کاربران بی‌شماری قرار می‌گیرد.
سهولت کار با این نرم‌افزار ، قابلیت استفاده از امکانات Windows ، سازگاری با سایر نرم‌افزارهایMS Office و شباهت کامل محیط و جعبه ابزارهای آن با سایر محصولات مایکروسافت، راهنمای Online و کامل داخل برنامه، وجود گزارش‌ها وView های متنوع، امکان تعریف View ها وTableهای جدید و به طورکلی داشتن یک محیطUser Friendlyاین نرمافزار را به نوعی از سایر نرم‌افزارهای مشابه متمایز کرده است.
این نرم‌افزار، مدیریت پروژه تمام مراحل یک پروژه از برنامه‌ریزی تا تکمیل و انتقال گزارش‌های نهایی را در برمی‌گیرد، به طور خلاصه باید گفت، در یک طرح، MSP ابزاری ارزشمند است برای:
الف) سازماندهی طرح
ب) زمان بندی کارها
ج) اختصاص منابع و هزینه‌کارها
د) تنظیم طرح برای برآورد کردن محدودیت‌ها
ه) آماده کردن گزارش‌ها برای انتقال طرح نهایی به همه کسانی که باید طرح مورد نظر را اجرا کنند.
پس از آغاز پروژه و اتمام کار برنامه‌ریزی پروژه توسط این نرم‌افزار، آن را برای کنترل و نظارت بر کارهای در دست اقدام، به شرح زیر می‌توان به کار برد:

کنترل عملکرد واقعی
برنامه‌ریزی روی جدول زمانی پروژه
اصلاح طرح برای رویارویی با احتمالات
ارائه گزارش‌های مطلوب
شایان ذکر است برای پروژه‌هایی که بیش از 9999 فعالیت دارند، از ابزارهای پیشرفته‌تری همچون نرم‌افزار Primavera (که به آن نیز خواهیم پرداخت) باید استفاده نمود. معمولاً توصیه می‌شود به دلیل سادگی فوق‌العاده این نرم‌افزار و یادگیری سهل‌تر آن نسبت به سایر ابزارهای دیگر کنترل پروژه، قبل از یادگیری پریماورا و یا سایر نرم‌افزارهای مدیریت زمان، به یادگیری MSP بپردازید. در این صورت به دلیل مشابهت مبانی و اصول برنامه‌ربزی و کنترل پروژه در این نرم‌افزارها، فرایند یادگیری نرم‌افزارهای پیچیده بسیار ساده‌تر خواهد شد.
ویرایش آخر این نرم‌افزار تحت عنوان Project 2002 Microsoft با قابلیت‌های جدید به بازار آمده است.
در سایت‌های اینترنتی زیر اطلاعات جدید و ارزشمندی از این نرم‌افزار مییابید:
نرم افزار (Primavera Project Planner ( P3
بعد از معرفی نرم‌افزار Microsoft Project (MSP) اکنون به معرفی P3 که مخفف Primavera Project Planner می‌پردازیم.
نرم‌افزار (Primavera Project Planner ( P3 کامل‌ترین و قدرتمندترین ابزار مدیریت پروژه در مدیریت زمان در جهان شناخته شده است. P3 قادر است پروژه‌های تا سقف یکصد هزار فعالیت را به همراه منابع با محدودیت سازماندهی کند.
اساساً P3 طراحی شده است تا پروژه‌های بسیار بزرگ و پیچیده را بدون هیچگونه محدودیتی در تعریف و اختصاص منابع، به شکل کاملاً منعطف و ساده برنامه‌ریزی و کنترل نماید.
همیشه سوالات متعددی برای مدیران پروژه مطرح می‌شود که بارزترین آنها: «این کار کی تمام می شود؟»، «چه کسانی کار را انجام می‌دهند؟»، «چه اتفاقی خواهد افتاد اگر …. (What-if)» و از این قبیل می‌باشد.P3 پاسخ این سوالات را به سرعت و به شکل صحیح ارائه خواهد نمود. کاربرP3 به راحتی می‌تواند اطلاعات پروژه و فعالیت‌های آن را در این بانک اطلاعاتی جمع‌آوری نموده و به طرق مختلفی آنها را دسته‌بندی کرده و به نمایش درآورد. همچنین به سادگی می‌تواند روی جزئیات فعالیت‌های پروژه متمرکز شده و نتایج کار خود را در قالب گزارش و نمودار در قالب گرافیکی دلخواه نمایش دهد. به کمک ابزارهای انعطاف‌پذیر P3 از قبیل 24 کد فعالیت، 16 کد بخش‌های اطلاعاتی دلخواه، 10 کد پروژه، 19مرحله مرتب‌سازی داده‌ها و 28 مرحله فیلتر به همراه 31 تقویم برای برنامه‌ریزی فعالیت‌ها می‌توان اطلاعات پروژه را در قالب‌های گوناگون دسته‌بندی و تجزیه وتحلیل کرد. این نرم‌افزار برای مدیران پروژه توسط طراحانی که خود مدیر پروژه بوده‌اند، تهیه شده است و دقیقاً به همین دلیل است که غالب نیازمندی‌های مدیران پروژه را در برنامه‌ریزی و کنترل طرح‌ها را پاسخگوست.
به کمک P3 می‌توان شبکه فعالیت‌ها را سریعاً در قالب گرافیکی تهیه کرد و همچنین امکان انتخاب نوع فعالیت را به سهولت امکان پذیر می‌نماید.
P3 سازماندهی اطلاعات پروژه را آسان نموده است و می‌تواند شرایط مورد نظر شما را به فعالیت‌ها تحویل کند. تحت شبکه بودن P3 این قابلیت را به آن بخشیده است تا کاربران متعدد بتوانند در نقاط مختلف وبه شکل همزمان یا در زمان‌های دلخواه به بانک اطلاعاتی یگانه P3 متصل و پروژه‌های خاص را برنامه‌ریزی و کنترل نمایند.
امکان لینک؛ بازخوانی اطلاعات و اشتراک داده‌های P3 با سایر نرم‌افزارهای مدیریت پروژه همچون MSP و Expedition (که به آن هم خواهیم پرداخت) وجود دارد.
برخی دیگر از قابلیت‌های این نرم‌افزار به شکل خلاصه عبارتند از :

پیگیری عملکرد منابع و هزینه‌ها به کمک P3 سهل و آسان است.

P3 می‌تواند محدودیت‌های مورد نظر کاربر را به فعالیت‌ها اعمال کند.

P3 سازماندهی اطلاعات پروژه را آسان نموده است.

P3 امکان انتخاب نوع فعالیت‌ها را به کاربر می‌دهد.

 
امکان بهنگام نمودن پروژه در خارج از محیط کارگاه فراهم است.

P3 می تواند محدودیت‌های مورد نظر کاربر را به فعالیت‌ها اعمال کند.
Version جدید P3 تحت عنوان P3e که مخفف Primavera Project Planner Enterprise میباشد به بازار آمده که به شکل ساختاری با ویرایش گذشته آن متفاوت است. با توجه به آنکه کمپانی پریماورا تمامی پشتیبانی‌های خود را از ویرایش قبلی این نرم‌افزار برداشته است، بزودی P3e کاملاً جای P3 را خواهد گرفت. (در آینده پیرامون قابلیت‌های جدید P3e نیز با شما سخن خواهیم گفت.)
سایت اینترنتی این نرم‌افزار http://primavera.com/بوده که در آن می‌توانید مطالب متنوع و جدیدی پیرامون این نرم‌افزار و سایر محصولات شرکت Primavera مرتبط به مقوله‌های مختلف مدیریت پروژه بیابید .
 گرایش مدیریت پروژه و ساخت تقریبا زیر گروه مستقیم معماری محسوب می شود حال آنکه رشته مهندسی و مدیریت ساخت جزو گرایشهای عمران در مقطع کارشناسی ارشد می باشدو شایدهمین امر باعث ایجاد تفاوتهایی نه چندان زیاد ما بین این دو رشته شده که می توان از تفاوت اسمی این دو رشته نیز آن رادرک کرد رشته مدیریت پروژه و ساخت با هدف قرار دادن کلیات پروژه های عمرانی بدون توجه ویژه به جزئیات اجرایی آن مباحث خود را پیش می گیرد حال آنکه رشته مهندسی مدیریت ساخت با دیدی عمرانی به جزئیات یک طرح و نحوه ساخت آن توجه دارد.
در ضمن یکی از دانشگاه های پیشرو در این زمینه دانشگاه تربیت مدرس و مدیر گروه آن آقای دکتر صبحیه می باشد که می توانید از طریق آدرس زیر به لیست فعالیت های ایشان دسترسی پیدا کنید.
حدود 50 سال از پیدایش ، تکوین و کاربرد سیستم های مدون و منظم برنامه ریزی وکنترل پروژه وهمچنین مدیریت پروژه می گذرد و کار توسعه، تکمیل و بهره برداری از این سیستمها و روش ها همچنان ادامه دارد.هدف مهم و کار اصلی سیستم های برنامه ریزی وکنترل(نظارت) پروژه ، دستیابی به هدفهای برنامه ، طرح پروژه ازراه بهینه نمودن مدتزمان، هزینه ی اجرا و کیفیت نتایج پیش بینی شده یا مورد انتظار آنهاست. بدین جهت، ابزاری موثر و کارامد برای مدیریت برنامه ، طرح و پروژه می باشد. طرح ها و پروژه ها در هر کشوری، همچون چرخ هاییبرای تحرک ماشین رشد و توسعه ی اقتصادی – اجتماعی به شمار می آیند. شناخت یکایک منابعکشور و اولویت آنها نسبت به یکدیگر و استفاده بهینه از آنها ، موجب دستیابی کاملبه هدف ها وآرمان های تعیین شده ، تسریع حرکت فرایند توسعه و سلامتی ساخت و روان نظاماقتصادی یک کشور خواهد شد.
از این رو، کشورهایی که در فرایند پر شتاب تحول نظام اقتصادی-اجتماعی ،به این حقایق و آگاهی ها دست یافته اند ، نه تنها زمان بلکه سایر منابع(نیروی انسانی ، تجهیزات ،ماشین آلات ، مواد اولیه و مصالح ، پول ، سرمایه و طبیعت ) نیز برای آنها بسیار مهمتلقی می شود و برای حفظ موقعیت اقتصادی و ارتقا و بهبود آن به تهیه و توسعه روش هاو سیستم های بهینه سازی منابع ، و از همه مهمتر بهره برداری از آنها ، نیازی حیاتیدارند.
در ایران در 20 سال اخیر ، در زمینه معرفی و گسترش مبانی و مفاهیم مدیریت ، وتاحدودی مدیریت پروژه و سیستم های برنامه ریزی و کنترل پروژه ، تلاش های ارزنده ایانجام شده است.
مدیریت پروژه قبلاً به صورت یکی از فیلد های رشته ی صنایع بود و به این صورت بود که فارغ التحصیلان رشته ی صنایع(تولید صنعتی) به عنوان مدیر پروژه در بخش صنعتی مشغولبه کار می شدند . با سیستماتیک شدن مقوله ی ساخت وساز به برنامه ریزی و مدیریت دراین زمینه احساس نیاز بیشتری می شد. و در پاره ای موارد مهندسین صنایع که دانش کافیدر مقوله ی ساخت نداشتند به عنوان مدیران پروژه های ساختمانی مطرح می شدند. اماحدود 6 سال است که رشته ی مدیریت پروژه و ساخت به صورت کاملاً تخصصی برای فارغالتحصیلان (دوره ی لیسانس ) رشته ی معماری و عمران آموزش داده می شود.
مدیریت پروژه به کارگیری دانش، مهارتها، ابزار و تکنیک های لازم در اداره جریان اجرای فعالیت ها، به منظور رفع نیازها و انتظارات متولیان ازاجرای پروژه است. مدیریت پروژه در اجرای این مهم از دو بازوی قدرتمند برنامه ریزی وکنترل پروژه بهره می گیرد.
کنترل پروژه فرآیندی است در جهت حفظ مسیر پروژه برای دستیابی به یک تعادلاقتصادی موجه بین سه عامل هزینه، زمان و کیفیت در حین اجرای پروژه، که از ابزار وتکنیک های خاص خود در انجام این مهم کمک می گیرد. در واقع کنترل اجرای دقیق و کاملبرنامه تدوین شده برای پروژه است، به طوری که هنگام خروج از برنامه بتوان با تشخیصبا تشخیص علل و طرح اقتصادی ترین فعالیتها، پروژه را به نزدیکترین حالت ممکن درمسیر اولیه و اصلی خود باز گرداند.
لازم به ذکر است که این رشته زیر گروه رشته ی معماری (گروه هنر) با کد 1361 در دفترچه آزمون سراسری وجزء رشته های شناور یا ستاره دار می باشد که با مدرک لیسانس هر رشته می توان این گرایش را بهعنوان رشته ی دوم انتخاب نمود. اما گرایشی کاملاًتخصصی از رشته ی عمران به نام « مدیریت ساخت» وجود دارد که سر فصل دروس امتحانی متفاوت از گرایش مدیریت پروژه و ساخت دارد و تا حدینیز زمینه ی کاری کاملاً کارگاهی دارد.
سرفصل دروس و منابع آزمون کارشناسی ارشد رشته مهندسی مدیریت پروژه:
1) زبان عمومی و تخصصی: ضریب 2
2) ایستایی و فن ساختمان : ضریب 2
(۳مدیریت کارگاهی : ضریب 4
(۴مواد ومصالح : ضریب 2
همان طور که می بینید درس زبان، ضریب 2دارد و در این رشته مانند مدیریت پروژه و ساختبا دروس تخصصی هم ضریب بوده و ارزشی برابر با آنها دارد. پس باید برای قبولی در این رشته زبان را جدی تر گرفت. کتاب های “زبان تخصصی برای دانشجویان معماری”، “زبان تخصصی برای دانشجویان عمران ” منابع زبان توصیه شده در این رشته هستند.
برای سایر سرفصل ها نیز منابع زیر مناسب خواهند بود:
مصالح ساختمانی:
1. مشخصات فنی و عمومی ساختمان(نشریه 55)
2. مبحث 9 مقررات ملی ساختمان(بتن)
3. مبحث 5 مقررات ملی ساختمان(مصالح)
4. تست مصالح نظام مهندسی
5. تست مصالح آزمون های کاردانی به کارشناسی
سازه:
1. سازه در معماری( دکتر گلابچی)
2. درک رفتار سازه ها ( دکتر گلابچی)
3. سیستم های ساختمانی(هنریش انگل)
4. سیستم های ساختمانی آینده ( دکتر گلابچی)
5. معمار+مهندس=ساختار ( دکتر گلابچی)
6. سازه و معماری (وحید تقی یاری،حمید حسینی مردی)
7. رفتار و طراحی سازه ساختمان های بلند(مبحث برج ها) (تالیف دکتر فریبرز ناطق نوری)
8. آیین نامه 2800 زلزله
9. مبحث 6 مقررات ملی ساختمان
10. تحلیل سازه ها ( 4 فصل اول)( شاپور طاحونی)
مدیریت و تشکیلات کارگاهی:
1. مدیریت و کنترل پروژه (حاج شیر محمدی)
2. مدیریت و کنترل پروژه( نادری پور)
3. مدیریت و کنترل پروژه (گلشنی)
4. برنامه ریزی شبکه ای ( محمد تقی بانکی)
5. روش ها و مدیریت کارهای ساختمانی( محمد تقی بانکی)
6. مدیریت پروژه های عمرانی (امیر لطفی)
7. شرایط عمومی پیمان
8. مدیریت پروژه های ساختمانی(مبحث مشاجره کارفرما و پیمانکار، قرار دادها)(محمد تقی بانکی)
9. مدیریت پروژه های ساختمانی (محمد رضا موسویان)
10. فهرست بها ابنیه
سیلابس درسی کارشناسی ارشد رشته مهندسی مدیریت پروژه:
1.آموزش مدیریت پروژه:
الف-نظریه های مدیریت پروژه
1-الف -خواندنی های تکلیفی
2-الف-آموزش نظری(جلسات تکلیفی)
3-الف-آموزش عملی (پروژه های تکلیفی)
ب-روش های مدیریت پروژه 1
ج–روش های مدیریت پروژه2
د-پروژه های موردی مدیریت1
ه- پروژه های موردی مدیریت2
2-آموزش تکنولوژی ساختمان:
الف-علوم ساختمانی
ب-سیستم های تاسیسات ساختمان
ج-فنون ساخت پیشرفته
3-آموزش روش های استفاده از کامپیوتر در مدیریت:
الف-ریاضیات
ب-برنامه نویسی و کاربرد کامپیوتر
ج-کامپیوتر در مدیریت پروژه
توانایی دانش آموختگان رشته مهندسی مدیریت پروژه :
دانش آموختگان این رشته بر اساس توانایی هایی که در روند آموزش کسب می کنند می تواننددر زمینه های زیر ایفای نقش کنند:
راهبری و سرپرستی دفاتر مشاوره معماری، نظارت عمومی و عالی بر صحت انجام کار در عملیات اجرایی ساختمانی ، مدیریت و هماهنگی اجرائی پروژه های معماری (تا حد بناهای متوسط) ، همکاری با متخصصین در امور مربوط به برنامه ریزی مجتمع ها درمقیاس های متفاوت
دانشگاه ها و ظرفیت پذیرش آن ها در این رشته:
در حال حاضر دانشگاه تهران(5نفر روزانه و 2نفر شبانه)، دانشگاه تربیت مدرس (7نفر روزانه)ودانشگاه شهید بهشتی(16نفر روزانه) در این رشته اقدام به پذیرش دانشجو می کنند.
نکات پایانی:
این رشته 2گرایش دیگر تکنولوژی معماریو انرژی معمارینیز دارد. که تنها دانشگاه تهران از طریق آزمون سراسری اقدام به پذیرش دانشجو در مقطع کارشناسی ارشد در این دو گرایش می کند. ضرایب دروس در آزمون نیز به این شرح است:
تکنولوژی معماری:
1.زبان‌ عمومی وتخصصی(با ضریب2)
‌2.ایستایی و فن ساختمان (با ضریب3)
3.مدیریت‌کارگاهی(با ضریب0)
4.موادومصالح(با ضریب0)
5.سیستمهای ساختمانی در معماری(با ضریب4)
6.طراحی فنی واجزاء ساختمان(با ضریب3)
7.تنظیم شرایط محیطی وتاسیسات ساختمان(با ضریب0)
انرژی معماری:
1.زبان‌ عمومی وتخصصی(با ضریب2)
‌2.ایستایی و فن ساختمان(با ضریب3)
3.مدیریت‌کارگاهی(با ضریب0)
4.موادومصالح(با ضریب0)
5.سیستمهای ساختمانی در معماری(با ضریب0)
6.طراحی فنی واجزاء ساختمان(با ضریب3)
7.تنظیم شرایط محیطی وتاسیسات ساختمان(با ضریب4)
در کنکور86 در این رشته 3463 نفر داوطلب با هم به رقابت پرداختند و از این تعداد 66 نفر پذیرفته شده اند که 20 نفر از پذیرفته شدگان را زنان (30/30 درصد) و 46 نفر دیگر را مردان (70/69 درصد) تشکیل می دهند.