در آزمون کارشناسی ارشد روانشناسی سال 91(بهمن 90)، بر خلاف سال گذشته که از درس آزمون‌های شناختی هوش و استعداد 20 سوال مطرح شده بود، 15 سوال مطرح شد. به طور کلی سوالات آزمون سال 91، از درجه سختی بالاتری برخوردار بودند و از لحاظ بودجه‌بندی از مبحث بافت سنجش بالینی 1 سوال، مصاحبه سنجش 2 سوال، مقیاس‌های هوشی وکسلر 1 سوال، مقیاس‌های حافظه وکسلر 1 سوال، نقاشی‌های فرافکن 2 سوال، ابزارهای کوتاه برای برنامه‌ریزی، نظارت و سنجش 1 سوال، غربالگری و سنجش آسیب‌های عصبی ـ روانی 2 سوال، گزارش روانشناختی 1 سوال، تحلیل آماری در آزمون‌های شناختی 1 سوال، رگرسیون 2 سوال، سنجش روانی و برنامه‌ریزی 1 سوال مطرح شد. در آزمون سال 91 سوالی مطرح نشده بود که داوطلبان قادر به پاسخگویی به آن نباشند.

در آزمون کارشناسی ارشد روانشناسی سال 91 (بهمن 90)، از درس آمار و روش تحقیق مانند سال گذشته 20سوال مطرح شده بود که در مقایسه با سال قبل به طور کلی راحت‌تر بودند. از لحاظ مفهومی و حفظی بودن سوالات 2 سال اخیر، سوالات آزمون سال 91 تقریباً 50% حفظی بودند در حالی که سوالات سال 90 مفهومی‌تر بودند. بودجه‌بندی سوالات آمار به شرح زیر بود:
2 سوال از مبحث نمونه‌گیری، 1 سوال از مبحث شاخص‌های پراکندگی و 1 سوال از شاخص‌های مرکزی، 1 سوال از منحنی طبیعی، 1 سوال از نمرات استاندارد، 1 سوال از فصل رگرسیون و پیش‌بینی و 4 سوال از مباحث آمار استنباطی. بودجه‌بندی مباحث روش تحقیق به این شکل بود:
1 سوال از مبحث روش‌های تحقیق کیفی و کمی، 1 سوال از فرضیه پژوهش،3 سوال از مبحث انواع روش‌های تحقیق، 2 سوال از بحث روایی و 2 سوال از کلیات نظری. سرفصل‌های مورد توجه در آزمون کارشناسی ارشد سال 91 مشابه سال گذشته بود با این تفاوت که سال گذشته سوالات آمار استنباطی دو برابر بود و از سوالات روش تحقیق کاسته شده بود ولی امسال با توجه به حفظی‌تر بودن سوالات این درس می‌توان گفت تکیه بیشتر بر روش تحقیق بود. از همبستگی سوالی مطرح نشده بود و دو سوال از مباحث رگرسیون و نمرات استاندارد جای آن را گرفته بود. همچنان آمار استنباطی بخش مهمی از سوالات آزمون کارشناسی ارشد را به خود اختصاص می‌دهد که البته در حد شناخت آن است نه محاسبات عددی. بنابراین به دانشجویان عزیز توصیه می‌شود ترس از آمار استنباطی را کنار گذاشته و حداقل در حد آشنایی با انواع آزمون‌ها و قواعد آن، آن را مطالعه فرمایند. در مباحث روش تحقیق هم توصیه می‌شود انواع روش‌های تحقیق (آزمایشی، علمی مقایسه‌ای و …) به خوبی مطالعه و مرور کند. نکته آخر اینکه بسیاری از دانشجویان درس آمار را کنار می‌گذارند در صورتی که در مواردی مثل آزمون کارشناسی ارشد سال 91 که سوالات آسان بودند این افراد ضرر زیادی می‌کنند چون با کمی مطالعه می‌توانستند به نیمی از سوالات پاسخ دهند.

در آزمون کارشناسی ارشد روانشناسی سال 91(بهمن 90)، از درس رفتار سازمانی 15 سوال مطرح شد که در آزمون سال گذشته از این درس 20 سوال مطرح شده بود. از لحاظ بودجه‌بندی از مبانی تاریخی و روش شناختی 1 سوال، انگیزش برای کار 1 سوال، فرآیندهای انگیزشی 2 سوال، فرآیندهای شناختی و رفتار کار 1سوال، روانشناسی سازمانی 2 سوال، رهبری 1 سوال، محیط فیزیکی و رفتار کار 1سوال، ورود به سازمان و مفاهیم و رویه‌ها 1 سوال، تغییر و تحول در محیط‌های کار 1 سوال، توسعه سازمانی 1 سوال، سنجش و رفتار واکنش‌های شغلی 2 سوال، سنجش عملکرد و واکنش‌های شغلی 1 سوال مطرح شده بود. سوالات آزمون کارشناسی ارشد سال 91، به سمت مفهومی شدن پیش رفته و با خواندن سطحی مطالب نمی‌توان به تمام سوالات به راحتی پاسخ داد. و در مجموع سوالی نبود که داوطلبان قادر به پاسخگویی نباشند.

تعداد سوالات این درس در آزمون کارشناسی ارشد سال91 (بهمن 90)، مانند سال قبل 20 سوال بود. میزان سوالات حفظی و مفهومی هر دو سال یکسان و تعداد سوالات مفهومی در هر سال بیشتر از سوالات حفظی بوده است. سوالات درس روانشناسی بالینی منبع مشخصی ندارد و باتوجه به ضریب بالای آن به طورکلی، دانش دانشجو را در تمام زمینه‌های روانشناسی می‌سنجد گرچه این امر باعث سردرگمی دانشجویان می‌شود اما همانطور که از بودجه‌بندی مشخص است سرفصل‌های کتاب مرجع روانشناسی بالینی و مباحث آن می‌تواند بسیارکمک‌کننده باشد. بودجه‌بندی سوالات به این شکل است: مبحث روش‌های تحقیق 2 سوال، مبحث مصاحبه سنجشی 6 سوال، طبقه‌بندی و تشخیص مشکلات روانی 2 سوال، 2 سوال در زمینه آسیب‌شناسی و 8 سوال از انواع نظریه‌های روان‌درمانی که در سال‌های اخیر به نظریه‌های جدیدی مثل واقعیت درمانی گلاسر توجه شده است که می‌توان از منابع دیگری مثل نظریه‌های روان‌درمانی استفاده کرد. برخلاف سال‌های قبل در آزمون کارشناسی ارشد سال 91، از آزمون‌های هوش و شخصیت سوالی مطرح نشده است اما چون مبحث مهمی به شمار می‌رود و احتمال طرح سوال از آن وجود دارد توصیه می‌شود به آن توجه شود. متاسفانه مشکلی که در سوالات سال 91 وجود دارد این است که برای بعضی سوالات بیش از یک گزینه درست وجود دارد یعنی مفهوم سوال گسترده‌تر از آن است که تنها با یک گزینه هماهنگ باشد و فرد باید تصمیم بگیرد که کدام گزینه می‌تواند بهترین پاسخ اما نه تنها پاسخ باشد!

در آزمون کارشناسی ارشد روانشناسی سال 91 (بهمن 90)، از درس روانشناسی عمومی همچون چند سال گذشته، 20سوال ارائه شده بود. اگر بخواهیم مقایسه‌ای بین آزمون امسال با آزمون‌های سال‌های قبل انجام دهیم مشخص می‌شود که سلیقه طراحان سوال در آزمون‌ ارشد سال گذشته، مشابه آزمون امسال بوده است و مباحثی که در آزمون‌ کارشناسی ارشد سال‌های گذشته مد نظر بوده در آزمون امسال نیز مورد توجه قرار گرفته بود. این نوع طراحی سوال برای دانشجویان متوسط به پایین مفید بود چرا که با آگاهی از تکرار مباحث خاص در آزمون‌های قبل، بیشتر تمرکز خود را روی همین مباحث گذاشته بودند؛ اما همین نحوه طراحی سوالات برای گروه دانشجویان مسلط و ممتاز مفید نبود، چرا که این گروه نتوانستند تفاوت‌های محسوس خود را با دانشجویان دیگر نشان دهند. بودجه‌بندی سوالات آزمون کارشناسی ارشد درس روان‌شناسی عمومی، به قرار زیر بود:
مبحث احساس و ادراک (2 سوال)، مبحث فیزیولوژیک (4سوال)، مبحث هوش و تکلم (3 سوال)، مبحث حافظه و یادگیری (6سوال)، مبحث رشد (2 سوال)، مبحث مکاتب و نظریات (2سوال) و مبحث آمار (1سوال).

در آزمون کارشناسی ارشد روانشناسی سال 91(بهمن 90)، از درس روانشناسی امور استخدامی 15 سوال مطرح شد که نسبت به سال گذشته 5 سوال کاهش پیدا کرده است. بعضی از سوالات در سطح سوالات سال 90 بودند اما در کل، سوالات 91 از ضریب سختی بالاتری برخوردار بود. از لحاظ بودجه‌بندی از مبحث زمینه‌های کار برای روانشناسی 1 سوال، نظریه روش‌های انتخاب کارکنان 1 سوال، آزمون‌های استخدامی و مدیریت منابع انسانی 1 سوال، اندازه‌گیری صفات و خصوصیات شخصی در مصاحبه 2 سوال، مصاحبه گروهی و نحوه اجرای آن 1 سوال، نظریه‌های یادگیری و مدیران آموزشی 2 سوال، کارکنان سازمان‌ها بزرگسال هستند آن‌ها را چگونه آموزش دهیم؟ 2 سوال، علاقه به پیشرفت در کارکنان 1 سوال، کارکنان ایفای نقش 1 سوال، رهبر موفق در سازمان کار 1 سوال، مدیران در دام اضطراب و فشار روانی 1 سوال مطرح شده است. بعضی سوالات از لحاظ ضریب سختی در یک سطح بودند اما در کل سوالی مطرح نشده بود که داوطلب قادر به پاسخگویی به آن نباشد.

در آزمون کارشناسی ارشد روانشناسی سال 91 (بهمن 90) نیز همچون آزمون سال‌های قبل، 20 سوال از درس روانشناسی رشد مطرح شده بود. اگر بخواهیم بین سوالات امسال با سوالات سال‌های قبل مقایسه‌ای انجام دهیم، می‌توانیم بگوئیم اولاً سوالات ارشد سال 91 نسبت به سال‌های قبل کمی دشوارتر بود، اما از نظر بودجه‌بندی سوالات تا حدودی شبیه به سال‌های گذشته بود؛ به این ترتیب که:
از فصل و مبحث پیاژه و شناختی‌ها (5سوال)، پیشگامان رشد (3سوال)، کردارشناسان (4سوال)، سایر نظریه‌پردازان (5سوال)، دوران تحول (3سوال) مطرح شده بود.
آنچه در آزمون کارشناسی ارشد سال 91 در درس روانشناسی رشد دیده شد، تأکید طراحان سوال بر مباحث و نظریات شناختی و کردارشناسی بود، که البته این تأکید در دو سه سال اخیر نیز دیده شده است. بدین ترتیب، اغلب دانشجویان با شناخت از سلیقه طراحان آزمون کارشناسی ارشد به احتمال قریب به یقین توانسته‌اند درصد بالایی از این درس کسب کنند. و در مقابل دانشجویانی که نسبت به مباحث کردارشناسی و شناختی در روانشناسی رشد تسلط چندانی نداشته‌اند، نتوانسته‌اند در این درس به درصد قابل توجهی دست پیدا کنند. نکته قابل توجه در آزمون کارشناسی ارشد روانشناسی سال 91 در درس روانشناسی رشد، عدم ارائه سوال از مبحث فروید، آنا فروید و دوران بزرگسالی و پیری می‌باشد.

در آزمون کارشناسی ارشد روانشناسی سال 91(بهمن 90)، شاهد کاهش تعداد سوالات بودیم، از درس روانشناسی صنعتی بر خلاف سال گذشته که 20 سوال مطرح شده بود، 15 سوال مطرح شد. از لحاظ بودجه‌بندی، از مبحث مبانی تاریخی در روش شناختی و محیط فیزیکی و رفتار کار، سنجش رفتار و واکنش‌های شغلی و روانشناسی سازمان سوالی مطرح نشد. از پژوهش در رفتار کار 1 سوال، انواع واکنش به تجربه شغلی 1 سوال، تغییر و تحول محیط‌های کار 3 سوال، ورود به سازمان و مفاهیم و رویه‌ها 1 سوال، توسعه سازمان 2 سوال، برنامه‌های تغییر نگرش‌‌ها و مهارت‌ها 1 سوال، سنجش و عملکرد روانشناسی شغلی 2 سوال مطرح شده بود. سوالات نسبت به سال گذشته مفهومی‌تر شده بودند.
از لحاظ ضریب سختی سوالات تقریباً در یک سطح بود اما در بعضی مباحث، سوالات سال 91 از درجه سختی بالاتری برخوردار بودند.

در آزمون کارشناسی ارشد روانشناسی سال 91 (بهمن 90)، در درس روانشناسی مرضی و کودکان استثنایی مانند سال‌های گذشته،20 سوال ارائه شده بود. اگر بخواهیم بین سوالات کارشناسی ارشد سال 91 با سوالات سال‌های قبل مقایسه‌ای انجام دهیم در مجموع می‌توان گفت: ضریب دشواری آزمون مرضی در سال 91 بیشتر از آزمون‌ سال‌های گذشته بود. همچنین بر خلاف سال‌های گذشته بیشترین تأکید بر روی روان‌شناسی مرضی بود، در این آزمون 11سوال، از مبحث کودکان استثنایی ارائه شده بود. این امر باعث کاهش بازدهی اغلب داوطلبان شد که به خاطر مطالعه بیشتر مباحث مربوط به مرضی و اعتماد به سوالات آزمون‌های ارشد سال‌های گذشته، کمتر به مطالعه کودکان استثنایی پرداخته بودند. از لحاظ بودجه‌بندی نیز در آزمون مرضی و کودکان استثنایی تفاوت‌های بسیاری با آزمون‌های سال‌های گذشته دیده شد؛ بدین ترتیب که در آزمون امسال، 11 سوال از کودکان استثنایی (3سوال مربوط به بینایی، 4 سوال مربوط به بیماری‌ها، 3 سوال مربوط به ویژگی‌ عقب‌مانده‌ها، 1سوال مربوط به تیزهوشان)، اختلالات دوران کودکی 3 سوال، 1 سوال اختلالات اضطراب، 1 سوال اختلالات خواب، 1 سوال اختلالات مصرف مواد، 1 سوال اختلال تجزیه‌ای و 2 سوال نیز از فصل کلیات روان‌شناسی مرضی مطرح شده بود).
در آزمون کارشناسی ارشد روانشناسی سال 91 تغییرات قابل توجهی نسبت به سال‌های گذشته مشاهده نشده است، سوالات از فصل‌های اختلالات خلقی، اسکیزوفرنی، شخصیت و شبه‌جسمی بود که معمولاً در سال‌های قبل حداقل 40% سوالات از این مباحث مطرح شده بود و داوطلبان نیز اغلب بر این فصول و مطالعه آن تمرکز داشتند؛ همچنین قابل پیش‌بینی است که اغلب داوطلبان درصدهای مناسبی را از این درس کسب نخواهند کرد.
آنچه در آزمون کارشناسی ارشد روانشناسی سال 91 در درس مرضی و کودکان استثنایی دیده شد که در سالیان قبل نیز به همین شکل بود، ارائه سوالات از مبحث اختلالات دوران کودکی بود

در آزمون کارشناسی ارشد روانشناسی سال 91(بهمن 90)، از درس علم‌النفس بر خلاف آزمون کارشناسی ارشد سال‌های گذشته فقط 15 سوال مطرح شد. ضریب درس علم‌النفس در روانشناسی 1 می‌باشد و همین کمتر شدن سوالات طراحی شده باعث تمایز 3 گروه از دانشجویان شد: گروه دانشجویان مسلط، غیرمسلط و متوسط. به این ترتیب که دانشجویان مسلط با هر پاسخ صحیح خود، حدود7% ضریب خود را بالاتر می‌بردند. اما دو گروه دیگر از دانشجویان، یعنی گروه متوسط و غیر مسلط، از شانس و فرصت کمتری برای داشتن درصد خوبی از درس علم‌النفس برخوردار بودند و به این ترتیب با هر سوالی که پاسخ نداند، حدود 7% از نمره دلخواه آنها کم می‌شد.
در آزمون کارشناسی ارشد سال 91 همچون آزمون چند سال قبل بودجه‌بندی تغییری نداشت و تأکید بر مباحث و فصول ابن سینا، فارابی و ملاصدرا بود.
بودجه‌بندی کامل علم‌النفس نیز از این قرار بود:
مبحث ابن‌سینا (6سوال)، مبحث فارابی (4سوال)، مبحث ملاصدرا (2سوال)، مبحث کندی (1سوال)، غریزه و فطرت (2سوال)، عقل (1سوال).
آنچه در آزمون کارشناسی ارشد روانشناسی سال 91 در درس علم‌النفس دیده شد، مطرح نشدن سوالات از مباحث آیات قرآنی، شکل گیری شخصیت و فصل غزالی بود، چرا که در سالیان قبل حداقل 30% سوالات مربوط به این مباحث بودند.
نکته: آزمون علم‌النفس سال 91 از ضریب دشواری پائینی برخوردار بود، از نکات قابل توجه در آزمون کارشناسی ارشد 91 ضریب دشواری بسیار کم درس علم‌النفس بود و سوالات در سطح آسان و متوسط طراحی شده بودند.

در آزمون کارشناسی ارشد روانشناسی سال 91 (بهمن 90)، بر خلاف آزمون کارشناسی ارشد سال‌های گذشته، فقط 15 سوال از درس فیزیولوژیک و انگیزش و هیجان مطرح شد و ضریب آن 1 بود. همین کمتر شدن تعداد سوالات مطرح شده باعث تمایز بین 3 گروه دانشجویان مسلط، غیرمسلط و متوسط شد، به این ترتیب که دانشجویان مسلط با پاسخ صحیح به هر سوال حدود 7% ضریب خود را بالاتر بردند. اما دو گروه متوسط و غیرمسلط به فیزیولوژیک از فرصت کمتری برای بالا بردن درصدهای خود برخوردار بودند و در واقع با هر سوال که پاسخ نمی‌دهند، 7% از ضرایب کلی آنها کم می‌شود. آنچه در آزمون امسال نیز تکرار شد، بودجه‌بندی سوالات بود: انگیزش و هیجان 8 سوال، و 7 سوال فیزیولوژیک؛ به عبارت دیگر تعداد سوالات انگیزش کمی بیشتر از سوالات فیزیولوژیک بود.
بودجه‌بندی فیزیولوژیک: (NS) (5سوال) (حواس و هوشیاری 2سوال)
نکته: در آزمون کارشناسی ارشد روانشناسی سال 91، درصد بالایی از سوالات فیزیولوژیک مربوط به ساختمان مغز، شیمی اعصاب و بیوپاتولوژی بود.
بودجه‌بندی انگیزش: (هیجان 4سوال) (انگیزش 4سوال)
نکته: در آزمون کارشناسی ارشد سال 91 از مبحث هیجان برخلاف سال قبل، درصد بالاتری (حدود 30درصد)، سوال مطرح شده بود. آزمون فیزیولوژیک امسال از ضریب دشواری پائینی برخوردار بود.

رشته روانشناسی از معدود رشته‌هایی است که تعداد سوالات زبان تخصصی آن 30 سوال می‌باشد، بهتر این است که داوطلبان این رشته بیشتر زمان خود را صرف خواندن زبان تخصصی کنند تا زبان عمومی و از اطلاعات و لغات تخصصی خودشان اطلاع کامل داشته باشند سوالات زبان تخصصی در آزمون کارشناسی ارشد رشته روانشناسی سال 91 (بهمن 90)، از لحاظ ضریب سختی در حد سوالات سال گذشته (سال 90) طراحی شده بود. در کل می‌توان گفت که میزان طراحی سوال بر اساس لغات تخصصی در آزمون 91 بیشتر بود. در تحلیل سوالات زبان تخصصی روانشناسی می‌توان گفت تقسیم‌بندی سوالات به دو بخش لغات تخصصی و درک مطلب با این هدف بوده است که داوطلبان گرامی متوجه باشند که پاسخ‌دهی به سوالات زبان دو توانایی ایشان را می‌طلبد.
1ـ تسلط بر لغات تخصصی
2ـ تسلط به مهارت‌های 16 گانه درک مطلب
توجه داشته باشید که حتی برای پاسخ‌دهی به سوالات درک مطلب نیز باید لغات تخصصی را بدانید. اما مهارت‌های 16گانه برای نیل به این هدف است که اگر داوطلبان در آزمون ارشد به متونی برخوردند که مشکل بوده یا غیرقابل فهم است برای پاسخ‌دهی به این گونه سوالات از مهارت‌های 16گانه درک مطلب استفاده کنند.
مهارت‌های درک مطلب به عنوان فصل Reading comprehension در کتب زبان تخصصی مدرسان شریف آورده شده است. بعد از مهارت‌ها یک سری متون آورده شده است که شما می‌توانید به عنوان تمرین یادگیری مهارت‌ها از این متون استفاده کنید. با آرزوی موفقیت شما در آزمون کارشناسی ارشد.

*منبع : مدرسان شریف