در ادامه گفتگو با رتبه برترها به سراغ رتبه یک کنکور ریاضی سال 1400 رفتیم . همه چیز را ساده میگیرد؛ حتی درس خواندن را، و البته این ساده گرفتن به معنای سهلانگاری نیست؛ برعکس در کارش خیلی جدی است و معتقد است که اگر اشتیاق و خواستی درونی داشته باشی، میتوانی در این راه موفق شوی؛ وگرنه با زور و خواهش و التماس والدین و کادر مدرسه، نمیشود موفق شد. از محمد پیام تائبی میگویم؛ رتبۀ 1 کشوری گروه آزمایشی علوم ریاضی و فنی سال 1400 که حتی سؤالات سخت ریاضی کنکور امسال هم او را نگران و مضطرب نکرد و به قول خودش تازه به نفعش هم تمام شد! گفت و گوی زیر، دربارۀ نحوۀ مطالعۀ دروس مختلف و سایر مسایلی است که هر کنکوری برایش اهمیت دارد. با تشکر از وی، که اکنون دانشجوی رشته مهندسی کامپیوتر دانشگاه صنعتی شریف است، توجه شما را به این گفت و گو جلب میکنیم. مصاحبه با رتبه یک کنکور ریاضی 1400 ، محمد پیام تائبی
* آقای تایبی ! به عنوان اولین سؤال، لطفاً نحوۀ مطالعۀ خود را برای هر درس توضیح دهید.
فارسی: مباحث درس فارسی متعدد است. برای تسلط بر مبحث لغات، فقط لغات انتهای کتابهای فارسی را میخواندم. از تاریخ ادبیات هم فقط اسم نویسندگان و کتابها را خوانده بودم. به نظرم حفظ کردن نام شاعران بیتهایی که در کتاب آمده، خیلی سخت است و اصلاً یک سؤال ارزش ندارد که این همه وقت بگذاری و مطالبی را که وقت زیاد گذاشتن روی آنها فایده ندارد، حفظ کنی. برای تسلط بر مباحث قرابت معنایی، دستور و آرایههای ادبی، هر روز تست میزدم؛ یعنی روزی 15 تست قرابت معنایی، 10 تست آرایه و 10 تست دستور میزدم، و البته این برنامهای بود که از سال دهم انجام میدادم. برای احاطه بر مبحث املا، لغات هم آوا را خواندم و با زدن تست، در این مبحث مهارت پیدا کردم. به نظرم املا هم از مباحثی است که باید هر شب تست زد.
عربی: درس عربی را به سه مبحث ترجمه، لغت و درک مطلب تقسیم کرده بودم. ابتدا قواعد را کامل یاد گرفتم و بعد مرتب تست میزدم. برای من، در مهر سال دوازدهم، کتاب عربی تمام شده بود و چیز تازهای برایم نداشت. در این درس، فقط مبحث درک مطلب چالشی است و باید برای تسلط بر آن، لغات را بلد بود و با تکرار و تمرین در آن رشد کرد.
* مبحث قواعد عربی را کار نمیکردید؟
در کتابهای درس عربی نظام جدید، قواعد در کنار ترجمه مطرح است و به صورت جداگانه به آن توجه نمیشود؛ به عبارتی، این کتابها ترجمه محور است نه قواعد محور.
معارف اسلامی: من تصور میکردم که برای احاطه بر درس معارف هم باید تست زیاد زد، ولی در سال دوازدهم متوجه شدم که برای کسب موفقیت در درس معارف باید کتاب درسی را جوید؛ چون آنقدر که کتاب خواندن مؤثر است، تست زدن مؤثر نیست. در کل، اگر برای این درس معلم خوبی داشته باشی، کتاب را هم به طور کامل حفظ کنی و یک مقدار هم تست بزنی، کافی است.
زبان خارجی: درس زبان خارجی، ضعیفترین درس من بود؛ هر چند که زبان چیز خاصی ندارد و فقط باید لغات زیادی بلد باشی، و برای انجام این کار هم خوب است از کتابچههایی که لغت را در جمله آورده است، استفاده کرد و به این صورت، دایرۀ لغات را گسترش داد.
برای تسلط بر مبحث «ردینگ» هم باید هفتهای سه یا چهار بار «ردینگ» حل کرد تا سرعت داوطلب در حل تستهای آن بالا برود؛ چون در سر آزمون، مدیریت زمان برای حل این نوع تستها خیلی مهم است و کسب سرعت در حل آنها نیز فقط با تکرار و تمرین امکان پذیر است.
ریاضی: به نظر من برای فراگیری مباحث درس ریاضی، نباید آنقدر به جزوه چسبید! من بچههایی را میشناسم که فقط جزوه دبیرشان را میخوانند و اصلاً تست نمیزنند؛ در حالی که در درس ریاضی و فیزیک، خیلی چیزها را با تست زدن یاد میگیری و رقابت در این درس بر مبنای مقدار تستی است که میزنند. در کل، دیدگاه جزوه محور و تابع درس نامه بودن را در ریاضی درست نمیدانم؛ البته در حد مختصر مفید است، اما ریاضیات درس حل تمرین است، درس خواندنی نیست. من برای احاطه بر درس ریاضی، خیلی مطالعه کردم؛ چون عمقی خواندن در این درس برایم خیلی مهم بود؛ برای مثال، در سه سال متوسطه، چیزی حدود 40 کتاب تست برای تسلط بر درس حسابان حل کردم! اصلاً قاعدهام این بود هر کتاب ریاضی را که در بازار هست، باید حل کنم.
فیزیک: درس فیزیک تقریباً مثل ریاضی است؛ فقط بخش کوچکی حفظیات دارد که البته با یکی دو بار خواندن آنها، میتوان مباحث حفظی را فراگرفت و یکی دو تا تست هم از حفظیات میآید.
* یکی از مشکلات بچهها، به خصوص در درس شیمی، انجام محاسبات است؛ چون در مدرسه با ماشین حساب کار میکنند و در سر آزمون سراسری نیز امکان استفاده از ماشین حساب نیست. شما با این مشکل روبرو نبودید؟
کسی که برای کنکور درس میخواند، حتماً میداند که سرعت در حل تست اهمیت بسیار زیادی دارد؛ پس نباید در خانه یا مدرسه از ماشین حساب استفاده کند. به نظر من آنقدر این مساله واضح و روشن است که نباید دربارهاش صحبت کرد.
* (با خنده میپرسم): با دانشآموزی که حرف گوش نمیکند و همچنان از ماشین حساب استفاده میکند، چه باید کرد؟!
مشکل همین جاست که والدین یا کادر مدرسه میخواهند به زور یک جوان را درس خوان یا کنکوری کنند. من هر رتبه برتری را میشناسم، والدینش با او کاری نداشتهاند و خود جوان مسیرش را پیدا کرده و جلو رفته است.
* با توجه به همین دیدگاه، فکر میکنید که از صددرصد موفقیت یک داوطلب، چند درصد به والدین، مدرسه، تلاش و هوش بستگی دارد؟
به هوش اصلاً اعتقادی ندارم و معتقدم که تلاش نقش اصلی را در زمینه موفقیت یک داوطلب دارد؛ البته برای داشتن یک رتبۀ خوب، نیاز به معلم و مدرسه و کتاب تست نیز هست که باید خانواده این شرایط را تامین کند؛ در ضمن، داشتن یک فضای آرام در خانه هم به خانواده داوطلب بستگی دارد. به همین دلیل 90 درصد به تلاش، 5 درصد به خانواده و 5 درصد به معلمها اختصاص میدهم.
* معلم فقط 5 درصد؟!
بعضی از بچهها تصور میکنند که داشتن یک معلم خوب و توانمند حرف اول را میزند؛ در حالی که ما رتبههای برتری هم داشتهایم که بدون معلم موفق شدهاند!
* مشکل دیگری که دانشآموزان رشتههای ریاضی و علوم تجربی با آن روبرو هستند، حفظ فرمولهای متعدد، به خصوص در درسی مثل فیزیک، است. این مساله زمانی بیشتر به چشم میآید که بعضی از دبیران کنکوری برای هر مدل مساله، یک فرمول پیشنهاد میدهند و بدین ترتیب تعداد فرمولها بسیار زیاد میشود.
ببینید یک مجموعه روابط اصلی داریم که هم رتبۀ 20 هزار و هم رتبۀ 1 با آنها آشنا هستند و باید آنها را حفظ کرد و بلد بود؛ اما یک مجموعه راهکار هم وجود دارد که باید خود داوطلب با تستزدن به آن برسد؛ وگرنه با حفظ فرمول نمیتوان به تستها پاسخ داد؛ چون کافی است که طراح سؤال، ذرّهای تست را تغییر دهد و داوطلب سردرگم شود؛ برای مثال، داشتن بهترین آچار، مساوی با تعمیرکار خوب شدن نیست؛ بلکه باید به جان ماشین بیفتی و حتی چند بار هم خرابکاری کنی تا قلق ماشین دستت بیفتد و بتوانی آن را تعمیر کنی.
* آقای تایبی! هر روز چقدر درس میخواندید؟
محمد پیامتایبی: متفاوت بود؛ اما تا روزی 11 واحد درسی نیزمطالعه داشتم و هر واحد مطالعاتی ام نیز 75 دقیقه بود؛ البته این ماکزیمم مطالعۀ من بود؛ هر چند در کل، معتقدم که کمیت مطالعه اصلاً مهم نیست و قرار نیست کسی که ساعت مطالعاتیاش بالاست، حتماً نتیجۀ بهتری در مقایسه با دیگر داوطلبان به دست بیاورد؛ در واقع، نباید روی ساعت مطالعاتی افراد قضاوت کرد.
* نحوۀ مطالعۀتان در بازههای زمانی مختلف، مثل تابستان، ابتدای سال دوازدهم، طی سال تحصیلی، تعطیلات نوروزی و … چگونه بود؟
برای من تابستان، عید، قبل از عید، بعد از عید، خرداد ماه و … هیچ فرقی با هم نداشت؛ در واقع، با عوض شدن ماه یا فصل، سبک مطالعهام تغییر نمیکرد؛ فقط از بودجهبندی آزمون آزمایشی که میدادم،دو یا سه ماه جلوتر بودم؛ برای مثال، اگر آزمونی را که آذر ماه قرار بود بدهم، از مهر ماه برای اجرای آن آماده بودم!
* در این فضای مجازی، آزمونهای آزمایشی و بررسی نتایج آن، خودش معضلی است؛ چون متاسفانه امکان تقلب در این فضا بسیار بیشتر شده است. شما هیچ وقت وسوسه نشدید که تقلب کنید؟
در آزمونهای آزمایشی، نه تقلب میکردم و نه به کسی تقلب میرساندم؛ چون این کار به معنای آن است که سر خودت کلاه بگذاری. مطمینم که تمام داوطلبها از این مساله آگاهی دارند و احتمالاً آزمون و نتایجش برایشان اهمیتی ندارد.
* آیا پیش نیامد که آزمونی را بد بدهید؟
خیلی زیاد پیش میآمد که درصدهایم در آزمونهای آزمایشی افتضاح بشود؛ ولی برایم چندان مهم نبود. واقعیت این است که کاری نمیشود کرد و باید ادامه داد. من چه خوب آزمون میدادم و چه بد آزمون میدادم، میدانستم که راه دیگری ندارم و باید تلاش کنم و جلو بروم.
* خوب اگر در یک درس، چند بار درصد مورد نظرتان را کسب نمیکردید، چه؟
چنین چیزی پیش نیامد؛ چون من از سال دهم به صورت کنکوری درس میخواندم و در فضای کنکور و آزمونهای آزمایشی هم بودم و طی سه سال، نکتههایی راکه باید رعایت کنم، جمع و روی خودم پیاده کرده بودم؛ بنابراین، میدانستم که رَوندِ کاریام درست است و حالا یک بار اشتباه شده است؛ اما اگر داوطلبی چند آزمون را پشت سر هم خراب کند، میفهمد که باید تغییر رویه بدهد.
* برنامه مطالعاتیتان را به کمک مشاور طراحی کردید؟
خیلی کم به مشاور اعتقاد دارم؛ چون معتقدم تعداد کمی از مشاورهایی که در حال حاضر فعالیت دارند، سواد خاص این تخصص را دارند؛ اما مشاور خوب میتواند خیلی در این زمینه به داوطلبان کمک کند؛ هر چند که داشتن مشاور، یک حکم قطعی نیست.
* با کرونا و فضای تحصیلی ناشی از کرونا چه کردید؟
کرونا یک مقدار به نفع من تمام شد. در کل، فکر میکنم که کرونا بچههای قوی را قویتر و بچههای ضعیف را ضعیفتر کرد! شیوع بیماری کرونا و برگزاری آموزش های مجازی باعث شد تا بچه های درس خوان و با انگیزه بیشتر به درس و انجام تست زنی بپردازند و بچه های بی انگیزه کلا درس و مدرسه را رها کنند. امسال هر داوطلب مشکلات خاص خودش را داشت. به نظر من برای موفقیت در کنکور کمی پول و میزان زیادی انگیزه لازم است. کنکور امسال با توجه به شرایط بیماری کرونا سبب شده تا رقابت بین داوطلبان با انگیزه صورت گیرد.
یکی از مشکلات کنکوریها این است که والدین میخواهند بچه های شان درسخوان و رتبه برتر کنکور شوند اما چه قدر کشور نیازمند بچه های درسخوان است؟. اگر داوطلبی به کنکور و نتایج آن نیازی ندارد به این سمت نیاید و در حوزه دیگری استعدادش را بسنجد. برای موفقیت در کنکور علاوه بر کتاب درسی باید کتاب های کمک درسی مختلفی مطالعه کرد زیرا در درس ریاضی با مطالعه کتاب درسی نمی توانستیم تست های این درس را حل کنیم. البته باید به این موضوع توجه داشت که قیمت کتاب و کاغذ بسیار گران شده است. من شش سال از تحصیل را در مدارس سمپاد بودم و معتقدم که والدین نباید بچه های خود را تحت فشار قرار داده تا رتبه برتر کنکور را کسب کنند. این یک معضل است که والدین بچه های موفق مردم را به فرزندان شان نشان می دهند.
* آقای تایبی! اهل دوست و رفیق هم هستید؟
یکی از دوستانم در این سه سال خیلی پشت من بود و به خودش هم بارها گفتهام که اگر نبود، من هرگز چنین جایگاهی را پیدا نمیکردم.
* برویم سراغ جلسۀ آزمون سراسری؛ با سؤالهای ریاضی چه کردید؟
وقتی سؤالهای ریاضی را دیدم، فهمیدم که سؤالها بسیار سخت است، ولی تاثیر منفی برایم نداشت و در واقع به نفعم هم شد؛ چون تجربۀ آزمونهای سخت را داشتم و خدا را شکر که مدیریت آزمونم هم خوب بود؛ بنابراین، سعی کردم تا جایی که در توانم هست، به سؤالها پاسخ بدهم. حالا یک مجموعه از سؤالها مثل سؤال «ترانهاده» را که در کتاب درسی نبود و بلد نبودم، کنار گذاشتم؛ یعنی با وجود اینکه خیلی عمقی ریاضی را خوانده بودم، حساسیت نداشتم که به همۀ سؤالها پاسخ بدهم.
* درسهای دیگر را چطور؟
سؤالهای شیمیخیلی سخت نبود و آنها را نسبتاً سریع حل کردم. برای فیزیک هم خیلی وقت نگذاشتم؛ یعنی ترجیح دادم که به جای پاسخگویی به سه سؤال وقتگیر درس فیزیک، که هر کدام حدود 5 دقیقه وقت میگرفت، سراغ درس ریاضی بروم که ضریب بالاتری دارد و چند سؤال وقتگیر این درس را پاسخ بدهم.
* احتمال میدادید که رتبۀ 1 آزمون سراسری را در گروه آزمایشی خودتان کسب کنید؟
قبل از کنکور، با توجه به نتیجۀ کنکورهای آزمایشی، فکر میکردم که رتبهام بین 6 تا 10 بشود؛ اما بعد از کنکور، وقتی دیدم که ریاضیاش آنقدر دشوار است، گفتم قطعاً جزو سه نفر اول خواهم شد؛ چون میدانستم که نمره درس ریاضی به نمرات من خیلی تراز میدهد.
* معدلتان در دیپلم چه نمرهای بود؟
19/80.
* چه درصدهایی را در آزمون سراسری کسب کردید؟
زبان و ادبیات فارسی 86/7 درصد، زبان عربی 80 درصد، معارف اسلامی 78/7 درصد، زبانهای خارجی 73/4 درصد، ریاضی 83 درصد، فیزیک 100 درصد و شیمی 85/8 درصد.
من هر رتبه برتری را میشناسم، والدینش با او کاری نداشتهاند و خود جوان مسیرش را پیدا کرده و جلو رفته است
من از سال دهم به صورت کنکوری درس میخواندم و در فضای کنکور و آزمونهای آزمایشی هم بودم و طی سه سال، نکتههایی را که باید رعایت کنم، جمع و روی خودم پیاده کرده بودم
مصاحبه با رتبه یک کنکور ریاضی 1400 ، محمد پیام تائبی مصاحبه با رتبه یک کنکور ریاضی 1400 ، محمد پیام تائبی
کدوم مدرسه بوده؟
مدرسه تیزهوشان
جالبه میگه به سه سوال فیزیک که وقت گیر بوده جواب ندادم و زمانش رو به ریاضی اختصاص دادم ، اوتوقت گفته فیزیک ۱۰۰ درصد!!! اون سه سوال کجا رفت؟
نگفت جواب ندادم گفت بجاش رفتم سراغ ریاضی یعنی ممکنه بعدش ک اونو حل کرده اومده باشه سراغ فیزیک
ممکنه حذف شده باشه
ابنجا اشتباه نوشتن من تو مصاحبشون دیدم گفتن شیمی رو میتونستم 100 بزنم ولی جای حل کردن اون سوالات وقت گیر رفتم سراغ ریاضی چون ضریب بیشتری داره
درصد های رتبه ای یک کنکور ریاضی چی بوده؟
زبان و ادبیات فارسی 86/7 درصد، زبان عربی 80 درصد، معارف اسلامی 78/7 درصد، زبانهای خارجی 73/4 درصد، ریاضی 83 درصد، فیزیک 100 درصد و شیمی 85/8 درصد.