- ۲۰ آبان ۱۴۰۳
- بدون نظر
- 2,728 بار
- – پ +
- مشاوره تحصيلی
همه ما، غیر از زمانی که صرف فعالیت روزانه میکنیم، اوقاتی داریم که اصطلاحاً به آن «اوقات فراغت» یا «زمان بیکاری» میگویند. البته منظور از اوقات فراغت، بیکاری، سرگردانی و بیبرنامگی نیست؛ بلکه این اوقات به زمانی اطلاق میشود که ما میتوانیم با فراغِ بال از مشغله روزانه، به پیگیری برنامهها یا تجدید قوای فکری و جسمیمان بپردازیم؛ لذا، هیچگاه نباید اوقات فراغت را با بیهوده طی کردن زمان برابر دانست یا اوقاتی را که صرف کار میشود، از اوقات فراغت مهمتر تصور کرد؛ بلکه هر کدام از این موارد، در جای خود لازم و ارزشمندند. با توجه به این مساله، در تمام کشورهای جهان، تعطیلات آخر هفته را برای پرداختن به مسایل دیگر زندگی، مانند استراحت، تفریح و … تعیین کردهاند تا رشد و توسعه جامعه به نحو واقعی باشد. به هر حال، هر فردی، با در نظر گرفتن اعتقادات مذهبی، موقعیت شغلی، سطح تحصیلات، شرایط سنی و … در مورد نحوه گذراندن اوقات فراغت خود تصمیم میگیرد. در این میان، جوانان، به دلیل موقعیت خاص اجتماعی و ویژگیهای فردی خویش، بیش از دیگر افراد جامعه باید در مورد اوقات فراغت خود برنامهریزی و تصمیمگیری کنند. اوقات فراغت، ارزشمند است
قبل از پرداختن به نحوه گذراندن اوقات فراغت، بهتر است به اهمیت و ضرورت آن بپردازیم:
1 ـ در اوقات فراغت، جوانان میتوانند تجارب و یافتههای علمی پژوهشگران، آثار هنرمندان، صنعتگران و … را مورد بررسی و کنکاش قرار دهند.
2 ـ اوقات فراغت، شرایطی را به وجود میآورد تا جوانان بتوانند آرمانها و اهداف خود را ارزیابی کنند و آنها را با توانایی و علایق شخصی خود بسنجند.
3 ـ اوقات فراغت، این فرصت را به جوانان میدهد که با رویدادهای اجتماعی، فرهنگی و سیاسی دنیای پیرامون خود بیشتر آشنا شوند.
4ـ جوانان، به دلیل توانایی زیاد در امر یادگیری، میتوانند در اوقات فراغت، متناسب با استعدادهای خویش در برنامههای آموزشی مختلفی شرکت کنند و سطح دانش و معلومات خود را افزایش دهند.
5 ـ ارزشهای والای انسانی با ارایه الگوهای مثبت رفتاری فرارویِ جوانان قرار میگیرد و این الگوها طی اجرای برنامههای مختلف تفریحی، آموزشی، فرهنگی و … در هنگام اوقات فراغت، به جوانان معرفی میشوند.
6 ـ یکی دیگر از جنبههای اوقات فراغت، حفظ فرهنگ و تمدن کهن و انتقال آن به نسل جوان است که در راستای فعالیتهای فرهنگی، همچون برگزاری اردوهای دانشآموزی و … تحقق مییابد.
موارد یاد شده، از جمله مهمترین اهدافی هستند که ضرورت توجه به مساله اوقات فراغت را روشن میسازند.
جوانان، به هنگام برنامهریزی و تصمیمگیری در مورد نحوه گذراندن اوقات فراغت، باید موارد فوق را در نظر بگیرند. همچنین آنها باید علاوه بر توجه به جنبههای تفریحی در اوقات فراغت، به ابعاد علمی، فرهنگی و تربیتی آن نیز اهمیت دهند؛ به طوری که بتوانند سطح معلومات خود را بالا ببرند، استعدادهای درونی خود را کشف کنند، و نقاط ضعف خویش را شناسایی و برطرف نمایند؛ به عبارت دیگر، بر خلاف شیوه گذراندن اوقات فراغت در کشورهای غربی، که صرفاً به تفریح کردن و سرگرمی محض توجه دارند، به اندیشیدن، خلاقیت و ابتکار بپردازند.
حتماً میپرسید: «چگونه میتوان به اهداف فوق دست یافت؟»
گام اوّل: تعیین هدف
بدون داشتن هدفی مشخص، نمیتوانیم خواستههای خود را سامان دهیم و در دنیایی از خواستهها و نیازها سردرگم میشویم. آیا میخواهیم یک قطعه الکترونیکی بسازیم یا قصد داریم در یک رشته ورزشی آموزش ببینیم؟ شاید بخواهیم استعداد خود را در زمینه هنر بسنجیم؟
هر جوانی نخست باید پاسخ چنین سؤالهایی را به طور دقیق و بدون هیچ تردیدی به دست آورَد و سپس با توجه به انتخاب خود، اقدام به برنامهریزی کند.
گام دوّم: برنامهریزی
چقدر از وقتمان را باید برای رسیدن به این هدف اختصاص دهیم؟
آیا پرداختن به این مساله، تمام زمان فراغت ما را در بر میگیرد؟
برای رسیدن به این هدف، چه ابزار و وسایلی مورد نیاز است؟
چه هزینهای باید صرف کنیم؟
آیا شرایط و امکانات موجود به ما اجازه میدهد که هدفمان را دنبال کنیم یا باید هدف دیگری برگزینیم؟
هر جوانی باید، با توجه به شرایط خاص و موقعیتی که دارد، جوانب مختلف برنامهاش را بسنجد.
گام سوّم: اجرای برنامه
پس از این مراحل، باید در چارچوب برنامه تعیین شده، خود را به هدف نزدیک کنیم و اگر اختلالی در روند اجرای برنامه پیش آمد، با صبر و حوصله به رفع آن بپردازیم. دلسردی، سرماخوردگی، احساس ضعف و ناتوانی ممکن است به دلیل موانع مختلف، وجود جوان را دربرگیرد، اما جز با صبر و بردباری نمیتوان از پس آنها برآمد.
گام چهارم: ارزیابی نتیجه
پس از اجرای برنامه، باید به ارزیابی نتیجه کار پرداخت و بررسی کرد: آیا هدفی که در ابتدا برگزیدهایم، تحقق یافته است؟
تا چه میزان خود را در اجرای برنامه موفق میبینیم؟
جنبههای مثبت و منفی پیش آمده در طول انجام کار چه بوده است؟
آیا از نتیجه کار خود احساس رضایت میکنیم یا افسوس زمان از دست رفته را میخوریم؟
به تمامی این سؤالها باید پاسخ گفت؛ در غیر این صورت، معلوم نمیشود که چه اقدامی کردهایم.
اکنون که به اهمیت اوقات فراغت و چگونگی سپری ساختن آن پی بردیم، به اثرات بیتوجهی به مساله اوقات فراغت میپردازیم:
اگر اوقات فراغتمان را برای خود برنامهریزی نکنیم و همیشه مشغول انجام وظایفی باشیم که به عنوان کار موظف محسوب میشوند، به طور حتم خستگی جسمی و فکری، مجالی برای اندیشیدن و تجربه کردن باقی نخواهد گذاشت؛ علاوه بر آن، نمیتوان از آثار ارایه شده دیگران نیز استفاده کرد یا توانایی و استعدادها را محک زد.
خلاصه آنکه، باید برای اوقات فراغت خود برنامهای تنظیم کنیم که با موارد زیر هماهنگی داشته باشد:
1ـ در حدّ اندازه امکانات و توانایی مادی ما باشد؛
2ـ علایق و استعدادهای فردی ما را در نظر بگیرد؛
3ـ تجربهای سودمند برای ما به ارمغان آورد. اوقات فراغت، ارزشمند است اوقات فراغت، ارزشمند است
0