- ۱۰ مرداد ۱۴۰۱
- بدون نظر
- 489 بار
- – پ +
- اخبار دانش آموزی
رئیس سازمان سنجش آموزش کشور با اشاره به شناسایی متقلبان کنکور ۱۴۰۱ گفت: هر فردی خواسته از ابزار تقلب در کنکور ۱۴۰۱ استفاده کند، دستگیر کردیم و به داوطلبان درباره سلامت کنکور اطمینان می دهیم.
* اتفاقات کنکور ۱۴۰۱ و مجموعه تخلفاتی که از انتشار عکس دفترچه سوالات در فضای مجازی و شایعاتی از قبیل انتشار کلید در ساعات اولیه صبح کنکور رخ داد، از کجا آغاز شد؟ سازمان سنجش چه تدابیری برای این موضوع اندیشیده بود و چطور رسیدگی شد؟
ما از روز اولی که وارد سازمان سنجش شدیم بنا را بر این گذاشتیم که در کنکور تقلب هست و برای اینکه بگوییم تقلب نیست خودمان را گول نزنیم. اما تقلب باید آشکار شود و اگر آشکار نشود معنی اش این نیست که تقلب نیست. اما برای آشکار شدن آن باید یک فرآیندی طراحی شود و برنامهای وجود داشته باشد. در یک کلاس درس هم وقتی استاد چشمش را ببندد ممکن است اتفاقات زیادی رخ دهد اما اگر با دقت و هوشیاری نگاه کند ممکن است اتفاق خاصی نیفتد.
ما این هوشیاری و هوشمندی را به سازمان سنجش برگرداندیم. در ابتدای امر شورای حفاظت آزمونها را که متأسفانه تعطیل شده بود را دوباره احیا کردیم. در این شورا عوامل مختلفی از حوزههای آموزشی تا حوزههای نظارتی و حفاظتی حضور دارند و انصافاً کارشناسان خبرهای هم در جمع حضور دارند که پیش بینیهای لازم را انجام دادند.
اولین پیش بینی شورای حفاظت این بود که وقتی یک پاسخنامه بیش از ۴ ساعت در اختیار داوطلب باشد شانس تقلب بالا میرود. پس قدم اول این بود که پاسخنامه را به سه پاسخنامه تفکیک کنیم و تعداد دفترچهها را هم بیشتر کنیم. این کار بسیار سخت بود چون زیرساختهای آن وجود نداشت و مصرف کاغذ بالا میرفت، چاپخانه که همان چاپخانه بود، نیروی انسانی که همان نیروی انسانی بود، بودجه هم که تغییر نکرده بود؛ پس کار بسیار سخت شد.
از سوی دیگر کیفیت پاسخنامه را بهتر میکردند و با شفافیت بیشتری چاپ میشد و به این ترتیب یک و نیم میلیون دفترچه و پاسخنامه به ۴ و نیم میلیون دفترچه و پاسخنامه رسید. خدا کمک کرد و کار به خوبی انجام شد. البته یک بار در آزمون دکتری تست کردیم و تجربهای برای آزمون سراسری شد.
در مجموع بیش از ۲۷ جلسه متفاوت با شورای حفاظت از آزمون برگزار شد و تمام جوانب امر را بررسی کردیم. در واقع گفتیم در سال ۲۰۲۲ با چه فناوریهایی مواجه هستیم که در تقلب به کار گرفته میشود. در بررسیهای اولیه با اکتشافاتی که خیلی محدود در سال گذشته صورت گرفته بود ابزارآلات خیلی دقیق و فنی را کشف کرده بودند. این ابزار آلات به کمک شرکتهای دانش بنیان داخلی مهندسی معکوس شدند.
بررسی این دستگاهها و سیگنال یابی آنها نشان داد که این ابزارآلات با هیچ دستگاهی شناسایی نمیشود، با مسدود کنندههای موبایل خاموش نمیشود، اختلال در آن ایجاد نمیشود. به برخی از این ابزارآلاتی که کشف شده بودند، «موبایل واره» میگفتند. این موبایل واره ها در حد یک بند انگشت یا در حد یک کارت بانکی، یا در انگشتر، در دکمه لباسی و در ساعت قابل جاسازی بودند.
هم تکنولوژیها پیشرفت کرده است هم قدرت مانور زیادی داشتند. کارتهای هوشمندی برای این منظور طراحی شده بود که حتی نیازی به شماره گیری هم نداشت و به طور خودکار عمل میکند. این دستگاه طوری برنامه ریزی شده که اتوماتیک وصل میشود و ارتباط برقرار میکند، پس از گرفتن عکس به صورت خودکار آن را منتشر میکند.
* این تکنولوژیهای پیشرفته از چه زمانی وارد حوزه تقلبهای آزمونهای سراسری شده اند؟
این تکنولوژیها از سالهای گذشته وارد تقلبهای آزمونی شده اند. حداقل از ۲ سال پیش کشف شده اند و در دوره کرونا اوج استفاده از این تکنولوژیها بود. البته کاهش بازرسی بدنی هم مؤثر بود اما این تکنولوژیهای جدید تقلب با بازرسی بدنی هم قابل کشف نیستند. اینکه تا قبل از این دیده نشده است معنی اش این نیست که نبوده است.
* استفاده از تکنولوژیهای تقلب در روند سلامت کنکورهای سراسری هم مؤثر بوده اند و یا اختلالی در روند آزمونها داشت؟
خیر اختلالی ایجاد نکرد و بر سلامت کنکور تأثیر نداشته اند زیرا با بررسیهای فنی و آماری این متقلبان شناسایی شدند. وقتی توانستیم بیش از ۲۷۰ نفر را در سال ۱۴۰۰ به عنوان متقلب شناسایی کنیم نشان میدهد که بررسیهای فنی آماری به درستی انجام شده است.
امسال به این نتیجه رسیدیم که بررسیهای فنی و آماری در سازمان سنجش برای کشف تقلب به تنهایی محکمه پسند نیست. از جمله به ما میگویند از این فرد چه چیزی گرفته اید؟ یا چه دلایل دیگری دارید؟ برای کنکور ۱۴۰۱ بر روی این مسئله تمرکز کردیم که دلایل ما محکمه پسند باشد و ابزار را از فرد بگیریم و متقن، روشن و دقیق دلیل بیاوریم که این ابزار تقلب است.
* شناسایی شبکه تقلب در زمان کنکور سراسری ۱۴۰۱ بازتاب وسیعی داشت، این کار به چه ترتیبی و با چه ابزاری انجام شد؟
برای حفاظت از آزمون و مقابله با تکنولوژیهای تقلب، چند لایه تعریف کردیم. شرکتهای دانش بنیان را به کار گرفتیم و دستگاههای نظارتی به ما کمک کردند که آزمون را برگزار کنیم. اتفاقی که افتاد این بود که قبل از آزمون ۱۲ شبکه را گرفتیم. این ۱۲ شبکه با تعداد بسیار زیادی نیرو و تجهیزات همراه بودند. این ساختار شبکه ای دارای سه بخش بود، بخش اول گرفتن عکس از سوالات کنکور، بخش دوم ارسال عکس و حل کردن آن و ساخت کلید و بخش سوم ارسال پاسخ به جلسه آزمون بود.
ما در سازمان سنجش هر سه مرحله را پیش بینی کردیم و با ارزیابی موضوع فهمیدیم تعداد زیادی از افراد در بخش کلید سازی با این شبکه در حال همکاری هستند. این افراد را با یک فرآیندهایی از دور رقابت خارج کردیم. در بخش سوم که ارسال پاسخ به جلسه بود هم اقداماتی انجام دادیم. اما در بخش اول که ارسال عکس از سر جلسه بود ضمن اینکه اقدامات خوبی انجام شد اما به دلایل مختلف میدانستیم که توفیقات زیادی نخواهیم داشت.
مهمترین دلیل این امر این بود که دوربینهایی که سر جلسه امتحان میبرند، دوربینهای بسیار بسیار پیشرفتهای بودند. این دوربینها در حد و اندازه بند انگشت، جاسازی داخل خودکار، کنار عینک، داخل پاک کن و … است و سیگنال آن هم در حد چند ثانیه بیشتر فعال نیست، عکس را که گرفت بلافاصله عکس را ارسال میکند و کشف این موضوع سخت بود. از همین رو وقتی بخش دوم را مهار کردیم و عمده انرژی را بر روی دریافت پاسخ در سر جلسه امتحان گذاشتیم.
وقتی در مهار بخش دوم که کلید سازی بود موفق شدیم، ساختار فکری این شبکهها با دستگیری از سوی پلیس فتا و سایر دستگاههای امنیتی و نظارتی برهم خورد. وقتی این ساختار بهم خورد این شبکهها تصمیم گرفتند که به کنکور ضربه بزنند.
در نهایت وقتی سازمان شبکه تقلب ساختارش بهم ریخت انتظار ما این بود که صبح روز جمعه (کنکور گروه تجربی) بخواهند به ما ضربه بزنند. من اعلام کرده بودم که این شبکه احتمالاً عکس از سوالات را میگیرد ولی اجازه توزیع عکس را ندهید، به همین منظور گفتیم راه حل آن این است که اینترنت محدود شود یعنی آنقدر ضعیف شود که قدرت ارسال عکس گرفته را نداشته باشد.
اما محدودیت اینترنت در سراسر کشور به یک شکل عمل نشد و عکس ساعت ۹:۳۲ دقیقه از جلسه آزمون گرفته شد و ۹:۴۹ دقیقه منتشر شد. برعکس سال گذشته که فقط عکس در شبکههای مجازی وابسته به این شبکههای تقلب پخش میشد، این بار چون شبکهها دستگیر شده بودند آمدند ضربهای عمل کردند و به صورت کور، آن را به شکل عمومی منتشر کردند. ضمن اینکه در آن ساعت داوطلبان سر جلسه امتحان بودند. به این ترتیب بخش سوم کار که ارسال پاسخ به سر جلسه امتحان بود شروع شد.
از همان زمانی که عکس منتشر شد فعالیت ما چندین برابر شد و اجازه ندادیم حتی یک مراقب بنشیند و استراحت کند. یک دستگاهی به کمک جوانان در یک شرکت دانش بنیان ساخته شده که سیگنال یاب است. این دستگاه اولین دستگاهی است که در این زمینه ساخته شده و میتواند سیگنالها را شناسایی کند. برای ساخت آن از روش مهندسی معکوس استفاده شده و کارکرد آن به این صورت است که هر نوع سیگنالی را شناسایی میکند.
به کمک این دستگاه و تمامی عوامل حفاظت آزمون در طول دو سه ساعت آخر یعنی ۱۰ تا ۱۳ بیش از ۸۰۰ نفر از داوطلبان را با ابزارآلات شناسایی کردند. این داوطلبان سر جلسه شناسایی شدند و ابزارشان ضبط شد. پراکندگی این داوطلبان هم به گونهای بود که عمدتاً مراکزی که تصور میکردند ممکن است از مرکز دورتر باشد و به تصور آنها فضایی برای تقلب وجود داشته باشد را انتخاب کرده بودند. همه استانها به نوعی در این مسئله درگیر بودند.
* شایعاتی مطرح شده بود که برخی از دانش آموزان میگفتند شنیده اند ساعت ۴ صبح آزمون مشاور آنها گفته سوالات و کلید را در اختیار دارند و میتوانند آن را بخرند، سازمان سنجش چه پاسخی برای این موضوع دارد؟
از روز چهارشنبه و پنجشنبه ۹ و ۱۰ تیرماه (آزمون گروه هنر و آزمون گروههای انسانی و ریاضی)، سوال و کلیدهای زیادی در فضای مجازی رد و بدل شده که همه آنها را ما رصد کردیم و جعلی بودند. این کلید و سوالهای جعلی تنها برای گرفتن پول از داوطلبان بود.
برخیها حتی وقتی عکس سوال کنکور تجربی حدود ۱۰ صبح در فضای مجازی منتشر شد گفتند ما این سوال را صبح زود داشتیم، من همین جا می پرسم اگر واقعاً کسی سوال در اختیار داشته چرا آن را ۶ صبح منتشر نکرده و منتظر مانده ۱۰ صبح منتشر کرده است؟ شبکه باید پشت این قضیه باشد و با توجه به اینکه شبکهها دستگیر شده بودند این شایعه تنها یک تشویش بود. اصلاً امکان نداشته است که سوال ساعت ۶ صبح بیرون بیاید. یک مورد پیدا کنید که ۶ صبح عکس سوال توزیع شده باشد. هرچه ادعا میشود برای حدود ۱۰ صبح به بعد روز جمعه است.
این مشخص است که تمامی این شایعههای ۶ صبح برای تخریب وجهه کنکور است.
روند سیستمهای نظارتی ما نشان میدهد که ساعت ۹:۳۲ دقیقه عکس گرفته شده و ۹:۴۹ دقیقه منتشر شده است، ۱۱ دقیقه بعد از انتشار عکس در اینترنت منتشر شده است و این در حالی است که تا قبل از ۸ صبح هیچ پلمبی باز نشده است. پلمب تمام دفترچهها و پاسخنامه از ۸ صبح به بعد باز میشوند اگر یک مورد بخواهد قبل از ۸ صبح باز شود میتوان به راحتی کشف کرد.
تمام پلمب ها با صورتجلسه باز میشود. در تمامی حوزههای کنکور صورتجلسه شده است که هر کدام از پلمب ها صحیح و سلامت باز شده اند. در صورتجلسه حتی اینکه پلمب در حضور چه کسانی باز میشود هم ذکر میشود. تازه وقتی پلمب اول باز میشود به دفترچه سوال نمیرسد و باید چندین پلمب باز شود تا به سوال رسید. اگر قرار باشد سوالی بیرون بیاید چون همه دفترچهها شخصی سازی شده باید دفترچه سوال یک داوطلب باشد حالا اگر داوطلب دفترچه سوال خود را نبیند نمی پرسد دفترچه سوال من چه شد؟
تمام این حرفها و شایعهها برای تخریب و خدشه به وجهه کنکور است.
با تمام عملیات نظارتی که انجام شده است مطمئن هستیم که جواب سوالی به جلسه آزمون داخل نشده است. بررسیهای آماری هم وجود دارد و اگر از بیرون به آنها جواب رسیده باشد آنها را نیز کشف میکنیم. با توجه به اقدامات پیشگیرانه عدد آن هم خیلی کم خواهد بود و در این باره پیش بینیهایی هم داریم. قبل از اینکه نتیجه اولیه کنکور اعلام شود این افراد شناسایی میشوند.
بیش از ۸۰۰ نفر را در کنکور ۱۴۰۱ که به شکل بسیار بسیار حرفهای خود را به ابزار مجهز کرده بودند دستگیر کردیم. ما در این مسیر حرکت کردیم و معتقدیم امنیت آزمون وقتی برقرار است که تخلفات گرفته شود. اگر در آزمونی تخلفی گرفته شود معنی اش این نیست که آزمون سالم نیست. ما میگوئیم توانسته ایم بیش از ۸۰۰ نفر را با تجهیزات در سر جلسه آزمون بگیریم و نگذاشتیم از آن تجهیزات استفاده کنند. ضمن اینکه شبکههای پشتیبان آنها را متلاشی کنیم و این نشان میدهد که آزمون به خوبی برگزار شده است.
0