با توجه به الزام ارائه 2 مقاله ISI برای دفاع در مقطع دکتری، برخی دانشجویان تحصیلات تکمیلی می‌گویند به دلیل تحریم‌ها، نشریات جهانی از چاپ مقالات ایرانی خودداری می‌‌کنند و خواستار حذف این شرط شده‌اند؛ فارس این موضوع را بررسی کرده است.

به گزارش خبرنگار گروه علمی و دانشگاهی خبرگزاری فارس، برخی کاربران در سامانه فارس‌من از الزام داشتن 2 مقاله isi در دفاع از رساله دکتری با توجه به شرایط تشدید تحریم‌ها گلایه کرده‌اند و خواستار حذف این الزام شده‌اند.

نظر دانشجویان درباره ارائه مقالات ISI

*یک دانشجوی فنی: مواجه با سنوات تحصیل به دلیل تایید نشدن مقاله 

یک دانشجوی دکتری که خود را برای دفاع آماده می‌کند و در رشته فنی تحصیل کرده در گفت‌وگو با خبرنگار علمی و دانشگاهی خبرگزاری فارس با اشاره به مشکلات ارائه مقالات ISI  برای دفاع، گفت: مقاله‌ای را آماده و به مقصد آلمان ارائه کرده‌ام که دریافت پاسخ 9 ماه طول کشید و پاسخ این بود که مقاله را کامل کنید.

وی که در دانشگاه دولتی تحصیل می‌کند، گفت: کار مقاله را سر وقت شروع کرده ام اما با این حال با توجه به طولانی بودن زمان رفت و برگشت مقاله، تصور نمی‌کنم بتوانم در موعد مقرر مقاله را ارائه دهم.

این دانشجوی دکتری خاطر نشان کرد: البته که ارائه مقاله آسان نیست اما سختی‌های تهیه مقاله مسأله اول و سختی‌های تایید و اصلاح آن موضوع دیگری است که در کنار هم این مسیر را سخت کرده‌ است.

دانشجوی دکتری: فرصتی برای ارایه مقاله بعد از دفاع داده شود

دانشجوی دکتری دیگری در گفت‌وگو با خبرنگار علمی و دانشگاهی خبرگزاری فارس درباره مشکلات ارایه مقالات ISI  برای دفاع، گفت: هنوز نتوانسته‌ام مقاله‌ای ارائه کنم، مدت مجاز 5 سال تحصیل است و به پایان مدت مجاز نزدیک می‌شوم و پس از این باید برای تحصیل هزینه بپردازم.

وی گفت: ارائه مقاله قطعا برای افزایش بار عملی دانشجوی مقطع دکتری مفید و ضروری است اما کوتاه‌ بودن زمان موجود مانع اصلی بر سر این راه است.

وی پیشنهاد کرد: اگر فرصتی باشد که دانشجویان بتوانند در موعد مقرر تز خود را دفاع کنند و سپس برای ارائه مقاله مهلت داشته باشند بسیار خوب است؛ در این صورت دانشگاه می‌تواند مدرک دانشجو را تا زمان ارائه مقاله تایید نکند و ارائه ندهد. این امکان دست دانشجو را هم برای دفاع و هم برای ارائه مقاله باز می‌گذارد.

نظرات اساتید درباره ارائه مقالات ISI

* یک استاد دانشگاه: مشکل مقالات ISI برای ایرانی‌ها وجود ندارد

محمد سلیمانی عضو هیأت علمی دانشگاه علم و صنعت و مدرس رشته مخابرات در گفت‌وگو با گروه علمی و دانشگاه خبرگزاری فارس در پاسخ به این پرسش، اظهار داشت: مشکلی در چاپ مقالات ISI برای ایرانی‌ها وجود ندارد و تا به حال موردی برخورد نکرده‌ایم.

وی گفت: هر سال شاهدیم که دانشجویان زیادی با ارائه مقاله و دفاع از مقطع دکتری فارغ التحصیل می‌شوند و مشکل خاصی گزارش نشده است.

*عضو هیات علمی شریف: مقاله‌ای که کار علمی درست داشته باشد چاپ می‌شود

یک عضو هیات علمی دانشگاه شریف در گفت‌وگو با خبرنگار گروه علمی و دانشگاهی خبرگزاری فارس در این باره، اظهار داشت: کسی که کار علمی درست داشته باشد، ارائه مقاله برای او ربطی به تحریم ندارد. 

وی با ذکر مثالی توضیح داد:‌ اگر آمارهای بین‌المللی را نگاه کنیم می بینیم که شاید 10 هزار ژورنال وجود داشته باشد که رنکینگ ISI دارند، از بین این 10 هزار ژورنال ممکن است 10 ژورنال به دلیل خاصی موضوعات خود را داشته و در چاپ مقالات ایرانی‌ها سخت‌گیر شده باشند. در ژورنال‌هایی که درباره فیزیک هسته‌ای، طراحی موشک و صنایع خاص است، ممکن است شاهد چنین مواردی باشد که درباره مقالات ایرانی‌ها کمی سخت‌گیر شده باشند، اما درصد آن قابل ملاحظه نیست و اینطور نیست که در حوزه‌های علمی بگویند که چون شما تحریم هستید مقاله شما را چاپ نمی‌کنیم.

این عضو هیات علمی توضیح داد: مشکل این است که برخی افراد علاقه دارند که از خیابان انقلاب مقالات ISI بخرند و ژورنال‌های بین‌المللی در چاپ مقالاتی که محتوای علمی خوب ندارند به ویژه آنهایی که از ایران می‌آیند دقیق‌تر شده‌اند تا جلوی تقلب را بگیرند. 

وی ادامه داد:‌ داستان فروختن مقالات ISI در خیابان انقلاب آنقدر جدی شده که خارجی‌ها هم نسبت به آنچه که از ایران می‌آید جدی شده‌اند تا تقلبی نباشد.

وی گفت: آنهایی که می‌گویند نمی‌توان مقاله ISI چاپ کرد در واقع علاقمندند که راهی پیدا کنند که زحمت زیادی نکشند و کار علمی سنگین نکنند؛ مانند بقیه موضوعات که می‌توان راه راحت‌تری پیدا کرد، تصور می‌کنند که در علم هم می‌شود چنین کاری کرد و خوشحال می‌شوند اگر چنین راهی پیدا کنند.

*یک استاد دانشگاه: موردی از مشکل تحریم در ارائه مقالات دانشجویانم ندیدم

سید ضیاء‌الدین قاضی‌زاده یک عضو هیات علمی دانشگاه امام حسین(ع) در این باره به خبرنگار فارس،‌ گفت: تا به حال به مشکلی در ارائه مقالات ISI بین دانشجویانم برخورد نکرده‌ام و حتی موردی را نشنیده‌ام که دانشجو خواسته مقاله‌ای را چاپ کند و اجازه نداشته باشد.

وی ادامه داد: البته ارایه مقالات ISI کار آسانی نیست و مقالات باید بار علمی خوبی داشته باشند که شاید سختی کار در این بخش باشد.

*یک مدرس فنی: ارایه مقاله ISI سخت شده اما نشدنی نیست

بشیرزاده مدرس رشته‌های مخابرات در دانشگاه در گفت‌وگو با خبرنگار گروه علمی و دانشگاه خبرگزاری فارس در پاسخ به این پرسش، اظهار داشت: مشکلی برای ارائه مقاله در ژورنال‌های ISI وجود ندارد و در حال حاضر هم دانشجویان این کار را انجام می‌‌دهند. 

وی ادامه داد: نکته اول این است که برای دانشجویان ایرانی شاید در برخی رشته‌ها ارائه مقاله در ژورنال‌های جهانی سخت باشد یا داوران تعصباتی به خرج دهد و به صورت شخصی یا موردی مشکلی پیش آید.

به گفته وی، نکته دوم این است که برخی رشته‌ها مانند انرژی اتمی یا رشته‌های نظامی، رشته‌های حساسیت برانگیزی هستند که شاید در این رشته‌ها ارائه مقاله راحت نباشد و داوران نسبت به مقاله نگاه تردید آمیزی داشته باشند.

این استاد دانشگاه ادامه داد: همچنین مقالات نیاز به شبیه‌سازی‌هایی دارد که با نرم‌افزارهای کد شکسته انجام می‌شود و داوران از دانشجو می‌پرسند که با چه نرم‌افزاری شبیه‌سازی کرده‌اید و باید که نرم‌افزاری را نام ببرد کد آن را ندارد و ممکن است از این نظر ب مشکل مواجه شویم.

وی خاطرنشان کرد: طبیعی است که وقتی تحریم هستیم دیدگاه‌ها منفی می‌شود، نرم‌افزارها لایسنس ندارد، امکان ساخت نداریم و در نتیجه در برخی رشته‌ها ارائه مقاله سخت می‌شود، اما غیرممکن نیست همچنان که هر سال چند هزار دانشجوی دکتری فارغ‌التحصیل می‌شوند و همه در رشته‌های مختلف در ژورنال‌های داخلی و خارجی و به ویژه ژورنال‌های ISI مقاله ارائه می‌دهند. اما در حالت کلی با وجود  این مشکلات می‌توانند مقاله چاپ کرد، شرایط سخت شده اما وحشتناک نیست. 

نظرات روسای دانشگاه‌ها درباره ارائه مقالات ISI

رئیس دانشگاه شریف: شاید تابه‌حال 2 مورد مشکل داشتیم

محمود فتوحی رئیس دانشگاه صنعتی شریف در این باره به خبرنگار فارس، گفت: این مشکل را در حد یک یا دو مورد داشتیم اما مشکل واقعاً جدی نیست که دانشجویان نتوانند مطالب خود را منتشر کنند و تغییر جدی نسبت به قبل رخ نداده است.

رئیس دانشگاه الزهرا: محدودیت خاصی در مقالات نداشته‌ایم

مهناز ملانظری رئیس دانشگاه الزهرا (س) در این باره خبرنگار فارس، گفت: تاکنون به جز چند مورد خاص به این موضوع برنخورده‌ایم. شاید به صورت محدود در برخی رشته‌ها این اتفاق رخ داده باشد و اگر روزی بگویند همه مقاله‌های ایران را برمی‌گردانند قطعاً می‌توان برای آن فکر کرد.

*وزیر علوم: دست دانشگاه برای کمک به دانشجو باز است

منصور غلامی وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در این باره خبرنگار فارس، گفت: دانشگاه‌ها باید به دانشجوها کمک کند و این موضوع در حیطه اختیار دانشگاه‌ها است و ضرورت ندارد وزارت علوم مداخله کند.

مشکلی که گویا چندان جدی نیست

بنابراین با توجه به نظر چند رئیس دانشگاه مطرح به نظر می‌رسد این مشکل محدود به برخی رشته‌های خاص است که بنابر نظر مقام عالی مسؤول، دانشگاه در کمک به دانشجو در این زمینه اختیار عمل دارند.