کنکور تمام شد؛ به همین سادگی؛ با این همه، هنوز پس از گذشت چند هفته از برگزاری آن، برای بسیاری از داوطلبان و خانواده­هایشان، حتی داوطلبانی که خوب مطالعه کرده و با موفقیت آزمون سراسری را پشت سر گذاشته‌اند، همچنان بحث‌های مربوط به کنکور، بحث داغ این روزهاست. حتماً تا الان، کلید سؤالات را تهیه کرده و با جواب‌های خود تطبیق داده و تقریباً می‌دانید که آزمون سراسری را با چه کیفیتی گذرانده‌اید. بد یا خوب، دیگر همه چیز تمام شد و باید بگوییم که کنکور سال جاری دیگر تکرار نخواهد شد.

 

 

ممکن است در میان شما عزیزان، داوطلبانی نیز وجود داشته باشند که به دلیل کمی مطالعه، نداشتن مدیریت زمان و برنامه­ ریزی صحیح یا حتی مشکلاتی که در جلسه برگزاری کنکور با آن مواجه شده­اند، از نتیجه کار خود راضی نباشند. اگر جزو آن دسته از داوطلبانی هستید که با وجود گذراندن یک آزمون نه چندان خوب یا حتی بد، پس از چند ساعت و حتی چند روز، به این نتیجه رسیده­اید که گذشته‌ها گذشته و باید برای آینده بهتر و جبران اشتباهات تلاش کنید و فقط از آن درس بگیرید، باید به شما تبریک گفت؛ اما اگر جزو آن دسته از داوطلبانی هستید که از الان زانوی غم در بغل گرفته و از زمین و زمان می‌نالید و شکایت می‌کنید و احساس می‌کنید که دنیا دیگر به آخر رسیده است، پیشنهاد می‌کنیم از ابتدا تا انتهای این مقاله را به طور دقیق بخوانید و سپس تصمیم بگیرید با لحظه‌های زندگی، که پیوسته در گذر است و منتظر کسی نمی‌ماند، چه رفتاری کنید.

     اینکه بعد از هر مشکلی در زندگی، افراد بتوانند با برخورد درست و یک مدیریت صحیح، برای ادامه راه تصمیم بگیرند، هنر بسیار بزرگ و قابل تحسینی است. بسیاری از ما نمی‌دانیم و نمی‌توانیم در برخورد با مشکلاتمان چه کنیم. داوطلبی هم که یک آزمون دور از انتظار و نه چندان خوب را پشت سر گذاشته است و نمی‌داند که چگونه باید با شرایط کنار بیاید، از این گروه است؛ چه داوطلب پسری باشید که قرار است در صورت قبول نشدن در کنکور به سربازی بروید، و چه از جمله داوطلبانی باشید که خود را برای قبولی در رشته‌ای خوب آماده کرده و الان احتمال می‌دهید که اصلاً این هدف محقق نخواهد شد، و چه کمتر از انتظار اطرافیانتان کنکور داده‌اید، قبل از هر چیز باید بدانید که همیشه امواج و آشفتگی‌ها در سطح دریا اتفاق می‌افتد و در عمیق‌ترین بخش‌های دریا، آشفتگی، حتی در حد یک موج کوچک، وجود ندارد. وجود هر یک از ما هم مانند همین دریاست. ممکن است که آشفتگی‌ها و ناملایمات زندگی، ما را بیازارد، اما خداوند، توانی در درون انسان قرار داده است که وقتی در دریای وجودش به طور عمیق فرو رود و ابعاد یک مشکل و اثرات آن را بررسی کند، خواهد دید که بروز و ظهور هیچ چیز غیر ممکن نیست؛ حتی برخورد درست و اصولی با مشکلی که الان فکر می­کنید بسیار حاد است. به این صورت، آرامش را به دست خواهید آورد و به نقطه‌ای خواهید رسید که دیگر، هیچ آشفتگی و ناآرامی در آن راه نخواهد یافت. اکنون هر آنچه غیر ضرور است، می‌تواند بدون هیچ‌‌گونه درگیری و آشفتگی دور انداخته شود و شما با کمال تعجب می‌بینید که تغییر کرده‌اید و انجام هر کاری از شما ساخته است.

    امروزه، نقش مثبت‌اندیشی و داشتن افکار و امواج مثبت، کاملاً اثبات شده است. اگر فرد مثبت اندیشی نیستید، سعی کنید با جراحی ذهن و درونتان قدم اول را بردارید. آری ما در ابتدا نیازمند برداشتن بخش‌های مساله‌دار ذهنمان هستیم؛ بنابراین، در آغاز باید برای تحول افکار و باورهایمان بیندیشیم؛ زیرا احساسات ما از افکار ما ناشی می­شود؛ پس باید تلاش کنیم تا برای خود و افکار و اندیشه­هایمان ارزش قایل شویم و سعی کنیم آنچه از ذهنمان در خصوص آینده تحصیلی و شغلی و سایر مسایل زندگی­مان می‌تراود مثبت و زیبا باشد. اگر در حال حاضر خود را شماتت می‌کنید که چرا خوب درس نخوانده‌ یا چرا خوب برنامه‌ریزی نکرده و چرا برای بعضی از درس‌های اصلی وقت کمی گذاشته‌اید، و اینکه حتماً با این شرایط، آینده‌تان بسیار تیره و تار خواهد شد و هزاران فکر منفی دیگری که از ذهن برخی از داوطلبان می‌گذرد، مطمین باشید که آینده نیز برای شما مبهم خواهد شد.

  سعی کنید که گذشته را فراموش کنید و فقط از آن تجربه و درس بگیرید، و با تمام اشتباهاتی که کرده‌اید خود را ببخشید و دوست داشته باشید. احساس خوشبختی، مستلزم رسیدن به یک وضعیت مطلوب در زندگی نیست؛ چون خوشبختی یک وضعیت خاص نیست، بلکه احساسی خوشایند و درونی است، و اگر ما بتوانیم در همین شرایطی که هستیم به احساس خوشبختی و رضایت برسیم، با رسیدن به اهداف و محقق شدن آرزوهایمان، این احساس بیشتر و ماندگارتر از قبل خواهد بود؛پس نگران و ناراحت نباشید و بدانید که فرد خوشبختی هستید؛ چون هنوز فرصت زندگی، لذت بردن از لحظه‌ها و استفاده از توان خود، قابلیت‌ها و تجربه‌هایتان را برای دستیابی به آرزوهایتان دارید. وقتی این همه شرایط در اختیارتان هست، می‌توانید از هر سدی بگذرید و هر کاری را انجام دهید، و کنکور، یکی از کوچکترین آنهاست.

ما در مسایلی که برایمان روی می‌دهد، نقش مستقیم و گاه غیرمستقیمی داریم؛ پس بهتر است، همان­گونه که در موفقیت­های زندگی­مان بیش از همه به خود و کارهایمان تاکید می­کنیم، در سایر موارد نیز نقش خود را در امور زندگی جست و جو کرده و بدون شماتت خود و فقط برای درس گرفتن از آن اقدام کنیم؛ مثلاً اگر از آزمون خود، آن گونه که می­خواستید، راضی نبودید، آسمان­ها و زمین را شماتت نکنید و با خود نگویید که سؤالات غیر اصولی بود، تدریس معلمم در درس ریاضی بد بود و …، بلکه با خود بیندیشید که شما چه نقشی در بروز این مشکل داشتید. آیا نمی‌توانستید با تهیه جزوه از دوستان خود، تلاش بیشتر و مواردی مانند آن، بهتر باشید؟ وقتی به این جایگاه از شخصیت برسید و بهتر بودن را تجربه کنید، به راحتی خواهید توانست از پس مشکلات و موانع زندگی برآیید و موفق شوید. ممکن است که در ابتدا انجام این کار سخت باشد؛ زیرا تغییر در زندگی و رفتارهای شخصیتی، ممکن است به آسانی صورت نگیرد، ولی کافی است که قدم اول برداشته شود و شما به لزوم تغییر پی ببرید. با گذشت زمان و ظهور اولین اثرات مطلوب ایجاد شده، این تغییر تقویت خواهد شد و نشان خواهد داد که شما تا چه اندازه به این تغییر نیازمند بوده­اید. باور کنید که آن وقت، دیگر مساله کنکور و مواردی از این قبیل به حدی برایتان پیش پا افتاده و راحت خواهد شد که شما حتی پیش از این، تصورش را هم نمی‌کردید. مثبت فکر کنید و مثبت عمل کنید. شاید کنکور امسال که آن را به خوبی نگذرانده­اید، برای شما نقطه عطفی در موفقیت‌های بعدی­تان باشد؛ پس بدون ناراحتی و گله کردن از زمین و زمان، دوباره با فکر و درایتی درست، در مسیر موفقیت حرکت کنید. همه چیز برای شروعی بهتر مهیاست و ما نیازمند تغییرات وسیعی در همه ابعاد هستیم، اما این تغییرات را باید ابتدا از درون خود شروع کنیم. تغییرات مناسب درونی، شرایط را برای تغییرات بیرونی نیز مهیا می‌کند؛ پس بیاییم گام اول را محکم برداریم و قدم در راه موفقیت بگذاریم.جالب است بدانید وقت‌هایی انسان از شدت درماندگی، دلش می­خواهد گریه کند یا احساس می­کند که در این دنیا تک و تنها افتاده است و حوصله­اش از چیزی که تا به حال بوده سر می­رود، بهترین زمان برای شروعی تازه است.

     حتی زمانی که احساس می­کنید هیچ کاری از دستتان برنمی‌آید، به دقت فکر کنید؛ مطمیناً یک راه پیدا می‌کنید که به شما کمک کند؛ خوب همین امر هم جای خوشحالی دارد؛ حال چگونه می توانید آن را به کار بندید و ارتقا دهید؟ با مطرح کردن این سؤال، خودتان را از دایره منفی گرایی‌هایی نظیر «واقعاً ناامید کننده است» نجات داده‌اید و می‌توانید روی نکات مثبت تمرکز کنید. درست است که از آزمون خود راضی نیستید، اما، با آنچه در بالا به آن اشاره شد، این زمان، یکی از فرصت‌های مناسب برای پیدا کردن روش‌های موفقیت است؛ یعنی می‌توانید متوجه شوید که بار دیگر از فرصت‌های خود چطور می­خواهید استفاده کنید. آیا می­خواهید هر طور که شده و در هر رشته و دانشگاهی که میسر شد، امسال مشغول به تحصیل شوید؟ آیا می‌خواهید با یک برنامه ریزی بهتر و تلاش بیشتر، بار دیگر در آزمون سراسری شرکت کنید؟ آیا می­خواهید به سراغ یک حرفه و فن مناسب و مورد علاقه خودتان بروید و موفقیت خود را در این مسیر پی­گیری کنید یا اینکه به سربازی رفته و با توجه به شرایطی که بعداً خواهید داشت، تصمیم بگیرید؟ همین که شما خود را مهیای گرفتن یک تصمیم مناسب و سنجیده بکنید، گام اول بهتر شدن و موفقیت است؛ پس بی‌درنگ، اولین قدم موفقیت را بردارید؛ به این طریق، خودتان راهی را پیدا کرده‌اید که شما را به نتیجه می‌رساند؛ در این میان، فرایند تمرکز روی پیشرفت‌ها از اهمیت بالایی برخوردار است.

برای اینکه در این شرایط، انرژی خود را بالا برده و محکم قدم در راه بگذارید، به موفقیت‌های قبلی خود فکر کنید. گرچه ممکن است این موفقیت‌ها الان از نظر شما کوچک باشد، اما به یاد بیاورید که در آن شرایط چگونه توانسته‌اید کار بزرگی را انجام دهید. با یادآوری این موفقیت‌ها، به خودتان تاکید کنید که باز هم می‌توانید به موفقیت‌های بزرگتری دست یابید. برای انجام این کار، هدف اصلی­تان را در ذهن خود تجسم کنید؛ اینکه نتیجه‌ مورد علاقه‌تان چیست و آن هدف اصلی که در زندگی دارید کدام است؟ این موضوع خیلی مهم است که بدانید آن هدف اصلی کدام است؛ زیرا کنکور یک وسیله برای رسیدن به آن هدف مهم است. ضمناً بررسی کنید که آیا راه‌های دیگری برای رسیدن به آن هدف مهم وجود دارد یا نه؛ مثلاً شما در نظر دارید که با قبولی در رشته پزشکی، علاوه بر ارتقای جایگاه اجتماعی خود، به مردم خدمت کنید و فرد برجسته‌ای در جامعه باشید. آیا نمی‌توانید به این هدف با تحصیل در رشته علوم آزمایشگاهی جامه عمل بپوشانید؟سعی کنید تا آنجایی که می‌توانید، از پرسیدن سؤال «چرا چنین اتفاقی افتاد؟»پرهیز کنید؛ زیرا پرسیدن این سؤال، شما را در گذشته نگه می‌دارد و جلوی پیشرفتتان را می‌گیرد. پاسخ این سؤال هیچ‌گونه راه حلی برای برطرف ساختن مشکلتان، به شما معرفی نمی‌کند. چیزی که باید به آن توجه داشته باشید این دو سؤال و پیدا کردن جواب آنهاست: 1- این بار انتظار دارید که چه اتفاق متفاوتی روی دهد؟ 2- برای رسیدن به آن نقطه، چه کاری باید انجام دهید؟

وقتی تصمیم گرفتید که بهتر باشید، باید قدم بعدی را برای بهتر بودن بردارید و آن گام هم این است که ارزیابی درست و اصولی از خودتان داشته باشید که از جانبداری و تعصب دور باشد. در ابتدا، و برای اینکه به خودتان روحیه و امید بدهید، دنبال نقاط مثبت خود باشید. این نقاط مثبت را بنویسید و پیوسته به خاطر بیاورید. تاکید روی نقاط مثبت باعث خواهد شد تا شما روحیه بهتری برای ادامه انجام کار داشته باشید و موفق­تر شوید؛ مثلاً با خود بگویید که شما انسان کوشایی هستید، در درس عربی و شیمی وضعیت خوبی دارید و ….

     در گام بعدی ارزیابی، به سراغ موارد ضعف خود بروید؛ البته نه اینکه جست و جوی این موارد ضعف باعث شود تا شما از خود و عملکردتان ناامید شوید، بلکه موارد یاد شده باید باعث شود تا شما راهی به سوی بهتر شدن و پیشرفت بردارید. یک دلیل عدم پیشرفت، می‌تواند ضعف ما در پیش‌نیازهای درسی باشد. آمادگی‌های روانی (انگیزه‌ها) نقش فوق‌العاده‌ای در  بهبود عملکردها و مستحکم شدن اهداف ما دارد؛ با این همه، در بیشتر موارد و از جمله در کنکور، کمتر مورد توجه داوطلبان قرار می‌گیرد. در هر شرایط که آزمون را گذرانده­اید، این آمادگی روحی خود شماست که می‌تواند شما را به سوی اهدافتان سوق دهد یا از آن بازدارد. بعضی ازدانش‌آموزان در مورد انگیزه‌ها و توانمندی‌های خود، دچار اغراق و خودفریبی می‌شوند. متاسفانه گاه حتی مشاوران نیز متوجه نوع مشکل این گروه از دانش‌آموزان نمی‌شوند. همان‌گونه که کافی نبودن انگیزه مشکل‌ساز است، بزرگ‌نمایی در این باره هم موجب پوشیده ‌ماندن واقعیت‌ها می‌شود. بسیاری از داوطلبانی که بعد از آزمون سراسری از نتیجه آن ناراحت و ناراضی می‌شوند، از کسانی هستند که یا خود را بسیار دست کم گرفته­اند یا اینکه انتظار بیش از حدی از توانمندی‌های خود دارند.

    اگر می‌خواهید به عنوان یک داوطلبی که از آزمون امسال خود ناراضی هستید، کنکور دهید یا به شیوه‌های دیگری اهداف خود را دنبال کنید، بار دیگر با فکر، تصمیم و جدیت قدم در راه بگذارید و ملاک‌های پیشرفت خود را به خوبی تعیین کنید. دانش‌آموزان در مورد پیشرفت یا عدم پیشرفت خود، یک احساس کلی و مبهم دارند؛ در حالی که پیشرفت باید ملاک مشخصی داشته ‌باشد. با تعیین ملاک‌های مشخص، کنترل روند پیشرفت خود را تسهیل کنید. توصیه می‌شود که ملاک‌های ارزیابی پیشرفت خود را به صورت کلی درنظر بگیرید؛ مثلاً اگر تصمیم گرفتید که پس از مدتی، بار دیگر برای آمادگی در کنکور اقدام کنید، به این نکته به عنوان ملاک پیشرفت دقت کنید که هر ماه نسبت به ماه قبل، به چه میزان به کیفیت و کمیت مطالعه خود اضافه کرده­اید، و یا در موضوعات و مباحث مختلف درسی، چقدر سطح یادگیری­تان بالاتر رفته است، و یا اگر قرار است در مسیر دیگری برای تحقق اهدافتان اقدام کنید، مثلاً به یک حرفه و شغل بپردازید، میزان مهارت یا پس‌انداز خود و ارتقای شغلی‌تان را در ماه‌های مختلف ملاک قرار دهید. آن وقت متوجه خواهید شد که شما هم می‌توانید به خوبی در مسیر اهداف و آرزوهایتان و برای تحقق آنها قدم در راه بگذارید.

ما وقتی دچار مشکل یا مانعی در زندگی می­شویم، وقت زیادی را صرف نگرانی‌های خود می‌کنیم. نگرانی، یکی از بدترین راه‌های اتلاف انرژی است و اجازه نمی‌دهد که ما رو به جلو حرکت کنیم. تنها کاری که باید انجام دهیم این است که اهل عمل باشیم. زمانی که دوباره توانستیم به سمت جلو حرکت کنیم، آن وقت متوجه می‌شویم که دیگر دلیلی برای نگرانی‌هایمان وجود ندارد. یکی از کارهایی که برای بهتر بودن باید انجام دهید این است که پس از در نظر گرفتن اهدافتان و حل مشکلات مسیر، روی راه حل­هایتان تمرکز کنید و ببینید که چه چیزی در زندگی‌تان اولویت دارد و ابتدا همان را انجام دهید. هر کاری که  انجام آ‌ن، وقت و هزینه و انرژی شما را تلف ‌کند و هیچ حاصلی برایتان در بر نداشته باشد، باید از برنامه زندگی‌تان حذف شود. همیشه چند حق انتخاب متفاوت وجود دارد؛ فقط کافی است که روی راه‌های مختلف تمرکز کرده و آنها را در ذهنتان تجسم کنید؛ به عنوان مثال، به خودتان بگویید که باید سه راه حل مختلف برای فایق آمدن بر مشکل فعلی‌تان پیدا کنید. تنها دانستن این مطلب که راه حل‌های متفاوتی پیشِ رویتان قرار دارند به شما کمک می‌کند که احساس بهتری پیدا کنید. طبق لیستی که تهیه کرده‌اید، انتخاب‌های متفاوتی انجام دهید و کار خود را از روی برنامه دنبال کنید. اگر اهداف از پیش تعیین شده­ای داشته و مسیر مناسبی را برای خود انتخاب کرده‌ باشید، گذر از موانع کوچک، شما را خسته و ناراحت نخواهد کرد؛ همان طور که توماس ادیسون گفته ‌است: «بسیاری از افراد شکست خورده، کسانی هستند که متوجه نبوده‌اند تا چه اندازه به اهداف خود نزدیک شده‌اند!»

بهتر است بیشتر از آن وقتی را که می‌خواهید صرف نگرانی و ترس و منفی بافی کنید، صرف مثبت‌اندیشی کنید. بزرگترین قهرمانان ورزشی جهان، خودشان را در حالی تجسم می‌کنند که بدون هیچ گونه عیب و نقصی، مسابقات مختلف را به نفع خود به پایان می‌رسانند. هیچ جایگاهی برای شکست در ذهن این افراد وجود ندارد. این درست همان چیزی است که شما هم باید به آن برسید. خودتان را تصور کنید که به اهداف و آرزوهایتان رسیده‌اید؛ چه احساسی دارید؟ چه می‌گویید؟ روی انجام این کار وقت بگذارید. این امر به شما امید می‌دهد تا راهتان را ادامه دهید.

     معمولاً موارد مختلف، به آن اندازه‌ای که آنها را در ابتدای کار می‌بینید، بد نیستند. گاهی اوقات، تصورات ما از مسایل مختلف، بدتر از آن چیزی که هستند به نظر می‌رسند؛ تنها به این دلیل که ما خودمان خسته هستیم و از نظر ذهنی آمادگی نداریم؛ مثلاً در مورد همین کنکوری که گذرانده‌اید، ما با داوطلبان بسیاری برخورد 
می­کنیم که قبل از اعلام نتایج اولیه و آگاهی از رتبه و شرایط خود در میان داوطلبان و بدون اطلاع از وضعیت پذیرش دانشگاه‌ها یا رشته‌های جدید، ناامیدی و آه و ناله را شروع کرده‌اند. کمی استراحت و نگه داشتن حس خوش­بینی، می‌تواند به شما در این زمینه کمک کند. این گونه احساس‌ها به سرعت از میان می‌روند و شما مجدداً به حالت عادی باز می‌گردید. یک ذهن باز، خیلی راحت‌تر می‌تواند راه حل‌های متفاوتی را پیدا کند و آنها را به کار ببندد تا یک ذهن کسل و خسته. یک ذهن بسته نمی‌تواند راه حل‌های ممکن را بررسی کند و آنها را تشخیص دهد؛ بنابراین، خوشبین و مثبت باقی بمانید. به هر حال باید همچنان بدانید که گزینه‌های مختلف چه چیزهایی هستند و طبق برنامه هر یک را امتحان کنید. هدف شما این است که راه حل مناسبی را انتخاب کنید؛ پس تمام حواس خود را روی آن متمرکز کنید، و سپس عکس‌العمل مناسبی نشان دهید.

    با تمام آنچه که در این مقاله به آن اشاره شد و راه حل‌هایی که ارایه کردیم، اکنون این نوبت شماست که به عنوان یک داوطلب خوب، متوسط یا ضعیف آزمون سراسری سال جاری، که به هر دلیلی از نتیجه خود ناراضی است، صادقانه با خود کنار بیایید و از خود بپرسید که از اکنون می خواهید با لحظه‌هایی که منتظر ناراحتی، ناامیدی و ندامت شما نمی‌مانند چه کنید. در هر تصمیمی که می­گیرید، قبل از هر چیز باید به شرایط فردی، خانوادگی، اجتماعی و اقتصادی خود توجه داشته باشید. اگر می­خواهید دوباره برای کنکور آماده شوید به این نکات توجه کنید که آیا اصلاً شرایط فردی و اجتماعی شما مثل سربازی و … می‌تواند این فرصت را در اختیار شما گذارد یا نه، و آیا رفتن به سربازی برای شما بهتر است یا انتخاب رشته‌ای که با وجود صرف هزینه و وقت قابل ملاحظه، آینده شغلی خوبی ندارد همچنین شما داوطلب خانم، باید به این نکته توجه داشته باشید که در صورت یک سال پشت کنکور ماندن، آیا موقعیت‌های اجتماعی و فردی خود را از دست نمی‌دهید و آیا حتماً کنکور، تنها راه رسیدن شما به موفقیت است.