به گزارش ایسنا، دکتر محمود نیلی احمدآبادی گزارشی از مهم ترین اقدامات صورت گرفته در عرصه های مختلف آموزشی، دانشجویی، علمی و پژوهشی دانشگاه تهران در سال 96 ارائه کرد و گفت: سال گذشته را باید سال شروع برنامه سوم دانشگاه دانست. در واقع هدف از انجام این برنامه تحول در دانشگاه تهران به منظور نقش‌آفرینی بیشتر و گسترده‌تر دانشگاه در سطح ملی و بین‌المللی است. این برنامه به منزله طرحی برای بیان اولویت‌ها و ارائه راهبردهای بالقوه است که با هدف پیشرفت تدریجی به سوی چشم‌اندازی پنج ساله تنظیم شده است.

وی در ادامه تصریح کرد: اصلی‌ترین اهداف برنامه سوم دانشگاه تهران تقویت، تعامل سازنده و مؤثر با دیگر دانشگاه‌های و مراکز علمی جهان، تحول دانشگاه به سوی دانشگاه کارآفرین و بالاتر از همه ارتقا جایگاه اخلاق و مسئولیت‌پذیری اجتماعی در دانشگاه است.

رییس دانشگاه تهران گفت: تمامی راهبردها، برنامه‌ها و معیارهای کلیدی عملکردها این دانشگاه به همراه تغییرات سالیانه هر معیار تعیین و در حال رصد شدن است. البته باید توجه داشت که نهایی شدن جزئیات به دلیل پیچیدگی‌هایی که برنامه‌ریزی دارد، اندکی به طول انجامیده و البته حصول اطمینان از واقعی و امکان‌پذیر بودن برنامه نیز دلیل دیگری براین تاخیر بوده است و امیداورم که در آغاز تابستان سال جاری گزارش مقایسه‌ای عملکرد برنامه و میزان تحقق سال اول آن ارائه شود.

به گفته وی، مایل هستم گزارش را از اولین هدف برنامه که توسعه فعالیت‌های بین‌المللی دانشگاه و حضور قوی‌تر وپررنگ‌تر دانشگاه در سطح جهان است شروع کنم. اولین نکته‌ای که باید بر روی آن تاکید شود گسترده‌تر شدن فعالیت‌ها و برنامه‌های همه واحدهای دانشگاه در جهت تحقق این هدف بوده است و در همین جهت یکی از مهم‌ترین شاخص‌هایی که دانشگاه دنبال می‌نماید، تبادل و جذب دانشجو به ویژه دانشجوی غیرایرانی است.

دکتر نیلی افزود:از آنجایی که تاکنون تقریباً همه برنامه‌های آموزشی دانشگاه تهران به زبان فارسی ارائه می‌شد، بنا براین سامانه‌های الکترونیکی دانشگاه به ویژه سامانه آموزش، محتوای برنامه‌ها، زبان تدریس و بیشتر منابع آموزشی بر محور زبان فارسی تنظیم و ارائه شده است. در این طراحی‌ها فرض بر این بوده است که متقاضیان یا خود به زبان فارسی تکلم می‌کنند و یا اینکه پس از یادگیری زبان فارسی در ایران به این دوره‌ها وارد خواهند شد. طبیعی است افرادی که مشمول این فرضیات می‌شوند، محدود به دانشجویان کشورهای فارسی زبان، دانشجویان بورسیه و رشته‌های خاص خواهند بود.

ارتقاء مرکز بین المللی آموزش زبان فارسی

رییس دانشگاه تهران یادآور شد: البته این دانشگاه همچنان توسعه و ارتقاء مرکز بین المللی آموزش زبان فارسی (دهخدا) را به طور جدی دنبال می‌کند چرا که نقش این مرکز بی بدیل است، اما منطقی است که راهکارهای دیگر را نیز دنبال نماید و از آن جمله شروع ارائه برنامه‌های آموزشی به زبان‌های غیرفارسی است. برای دستیابی به این هدف با مدیریت حوزه آموزش دانشگاه، تعدادی از برنامه‌های آموزشی به ویژه برنامه‌های دوره‌های کارشناسی ارشد و دکتری به زبان انگلیسی ترجمه شده تا مورد استفاده متقاضیان قرار گیرد و در این جهت پردیس کیش در نیمسال دوم ۱۳۹۶ در دو رشته به زبان انگلیسی دانشجو پذیرفته و پردیس‌های ارس و البرز و سایر واحدهای دانشگاه اقدامات متنوعی را شروع کرده‌اند که امید است به تحوالت جدی در پذیرش دانشجو در حوزه بین‌الملل منجر شود.

دکتر نیلی گفت: شروع برنامه‌فوق به خوبی برخی از چالش‌های اصلی در دانشگاه تهران را نمایان ساخت. نخست باید از مشکل معرفی دقیق و مناسب دانشگاه در فضای بین‌المللی و بازاریابی مناسب و درست نام برد. متأسفانه دانشگاه‌های ایران و از جمله دانشگاه تهران در این مورد فاقد تجربه و ساز وکارهای مناسب هستند و این موضوع از وب‌سایت‌های دانشگاه شروع می‌شود.

به گفته وی، در جهت بهبود شرایط وب‌سایت‌ها، دانشگاه توسط یک کمیته متشکل از مسئولین و کارشناسان ذیربط موضوع را رصد و راهکارهای لازم را دنبال می‌کند. نتیجه این اقدامات طراحی جدید وب سایت اصلی دانشگاه به زبان‌های فارسی و انگلیسی بر اساس جدیدترین الگوهای دانشگاهی جهان است که امکانات بهتر و دقیق‌تری را در اختیار متقاضیان قرار می‌دهد. آنچه علاوه بر طراحی سایت مهم است محتوای آن است که با توجه به اتصال اطلاعات سایت به سامانه‌های دانشگاه، آمار و اطلاعات سایت به روز خواهد بود.

رییس دانشگاه تهران خاطر نشان کرد: علاوه بر موضوع فوق به روز رسانی اخبار و اطلاعات دانشگاه است که در این جهت هم قدم‌های مثبتی برداشته شده است. نتیجه این اقدامات ارتقاء ۷۷ رتبه‌ای سایت دانشگاه در جهان و کسب رتبه اول کشور در وبومتریک و همچنین افزایش ۸۸ درصدی اخبار سایت در مقایسه با سال ۱۳۹۲ بوده است. اما این بدین معنا نیست که ما در مقایسه با دانشگاه‌های برتر دنیا در موقعیت مناسبی هستیم و بنابراین باید قدم‌های بزرگ و بیشتری برداشته شود که بهبود کیفیت همه وب سایت‌های دانشگاه از آن جمله است. بنابر این به مرکز فناوری اطلاعات و اداره کل حوزه ریاست از سوی هیات رئیسه ماموریت داده شده است تا اقدامات عملی را در این جهت پیگیری کرده و به سرانجام برسانند. لذا برای اطمینان از کیفیت عمل و جلوگیری از هزینه‌های اضافی لازم است همه واحدهای دانشگاه ارتقاء وب سایت‌های خود را با هماهنگی مرکز فناوری اطلاعات در دستور کار قرار دهند.

اقدامات دانشگاه تهران برای افزایش جذب دانشجوی بین‌المللی

دکتر نیلی ادامه داد: اقدامات دیگر دانشگاه تهران در جهت افزایش جذب دانشجو شرکت در نمایشگاه‌های بین‌المللی آموزش عالی و حضور نمایندگان دانشگاه در برخی از کشورهای هدف جهت مصاحبه در محل و تمرکز بر پذیرش دانشجویان با کیفیت و اعضا هیات علمی شاغل این کشورها برای ادامه تحصیل در ایران و البته مشارکت هرچه بیشتر در برنامه‌های تبادل دانشجو است که در جای خود بدان پرداخته خواهد شد.

وی یادآور شد: از دیگر چالش‌های دانشگاه تهران در بخش فوق سامانه آموزش است که متأسفانه قابلیت چند زبانه شدن را به راحتی ندارد و البته انحصار داخلی هم مزید بر علت شده است و لذا مرکز فناوری اطلاعات با راه‌اندازی یک سامانه واسط به زبان غیرفارسی در صدد است که ارتباط دانشجوی غیرایرانی را با سامانه‌های فارسی زبان از جمله سامانه آموزش، فراهم نماید. این طرح تاکنون موفقیت‌هایی داشته است و امید است مرحله ارسال تقاضا و بارگذاری فایل‌ها توسط متقاضیان تحصیل در دانشگاه تهران تا پایان فروردین آماده بهره‌برداری شود.

دکتر نیلی تاکید کرد: آنچه در این بخش لازم است بدان پرداخته شود تاکید بر نقش و اهمیت ارائه برنامه‌های آموزشی به زبان‌های غیرفارسی برای ارتقاء جایگاه بین‌المللی دانشگاه و معرفی و آشنایی هرچه بیشتر فرهیختگان سایر ملل با فرهنگ غنی ایران و توسعه زبان فارسی به ویژه زبان فارسی به عنوان یکی از زبان‌های علمی دنیاست. تاکید بر این موارد در واقع توجه دادن همکاران به اهمیت موضوعی است که خود به خوبی بر آن آگاه هستند، و اقدامات جدی و عملی برای پیاده‌سازی برنامه‌هاست.

رییس دانشگاه تهران اضافه کرد: موضوع دیگری که لازم است در دانشگاه پیگیری شود نسبت اعضا هیات علمی بین‌المللی به کل اعضا هیات علمی است. در این زمینه افزایش و حضور فعال‌تر اعضا هیات علمی بین‌المللی وابسته دانشگاه مورد توجه است که در این جهت دانشگاه تسهیلات بیشتری را در نظر گرفته است تا مشارکت این افراد که دارای جایگاه مناسبی در جهان هستند، افزایش یابد.

پذیرش دانشجو در دوره پسادکتری افزایش می‌یابد

به گفته وی، افزایش پذیرش دانش‌آموختگان دکترای بین‌المللی برای دوره‌های پسادکترا از دیگر برنامه‌های دانشگاه تهران است. به نظر می‌رسد افزایش دوره‌ها به زبان غیرفارسی امکان جذب و مشارکت اعضا هیات علمی بین‌المللی را افزایش دهد. توسعه دوره‌های مشترک با دیگر مؤسسات و دانشگاه‌های معتبر دنیا، افزایش اعضا هیات علمی شرکت کننده در همایش‌ها و کارگاه‌های بین‌المللی، افزایش اعزام اعضا هیات علمی و دانشجویان دوره دکتری به فرصت مطالعاتی و ماموریت پژوهشی و اقدام در جهت افزایش اعتبارات بین‌المللی ازدیگر اقداماتی است که در دستور کار است و سعی شده علیرغم محددیت‌های مالی، سیاست‌های پشتیبانی از جمله در طراحی بودجه دانشگاه مد نظر قرار گیرد.

دکتر نیلی افزود: لازم است به طرح اقتصاد مقاومتی دولت در حوزه آموزش عالی برای ارتقاء جایگاه بین‌المللی ۵ دانشگاه کشور به رتبه ۲۰۰ دانشگاه برتر جهان اشاره شود که خوشبختانه دانشگاه تهران یکی از دانشگاه‌های برگزیده در این زمینه بود. اما علیرغم تعهد وزارت عتف به پشتیبانی مالی از این طرح متأسفانه در سال ۹۶ اعتباری به دانشگاه‌های برگزیده پرداخت نشد. امید آنکه در سال جاری تعهدات یادشده جامه عمل بپوشد و نتیجه آن عملکرد بهتر دانشگاه در حوزه بین‌الملل باشد.

رییس دانشگاه تهران به مهم ترین اقدامات زیرساختی انجام شده در دانشگاه طی یکسال گذشته اشاره کرد و گفت: حضور فعال‌تر دانشگاه تهران در انجمن‌ها و اتحادیه‌های علمی و دانشگاهی از جمله این اقدامات است. بویژه با توجه به شروع مسئولیت دانشگاه تهران به عنوان ریاست AUAP در اواسط سال جاری و حضور دانشگاه در بورد IAU ، بزرگ‌ترین اتحادیه جهانی دانشگاه‌ها و مشارکت فعال در این اتحادیه‌ها امید است دانشگاه آن گونه که شایسته است، در جهان دیده شود.

وی ادامه داد: برگزاری سومین اجلاس مشترک ۱۳ دانشگاه سطح یک ایران و دانشگاه‌های برتر روسیه در مسکو که به اهتمام دبیرخانه این اتحادیه که در دانشگاه تهران مستقر است در سال ۱۳۹۶ برگزار شد از دیگر اقدامات برای گسترش همکاری‌های بین‌المللی دانشگاه بوده است که با توجه به تجارب سال‌های قبل این اجلاس به نتایح ملموس‌تری دست یافت.

دکتر نیلی یادآور شد:اقدامات دیگری که می‌تواند به تحقق هدف اول برنامه سوم دانشگاه تهران کمک کند انجام پروژه‌های مشترک با دیگر دانشگاه‌ها و استفاده از اعتبارات بین‌المللی است. استفاده ازمنابع بین‌المللی نه تنها امکان مالی برای همکاران جهت تحقیق را فراهم می‌کند بلکه عاملی کیفیت‌بخش برای پژوهش‌های دانشگاه خواهد بود و به شهرت دانشگاه در عرصه بین‌الملل کمک خواهد کرد که نتایج جانبی آن باعث ارتقاء دانشگاه در رده‌بندی‌های بین‌المللی خواهد شد  که البته یادآوری این نکته ضروری است که دانشگاه تهران در اکثر سیستم‌های رده‌بندی جهانی دانشگاه‌ها شهرت نقش تعیین کننده دارد.

وی گفت:به منظور کمک به تحقق این موارد و همچنین هدف سوم دانشگاه، مرکز نیازسنجی و پروژه‌یابی دانشگاه تهران ذیل معاونت پژوهشی تشکیل و تاکنون اقدامات خوبی را انجام داده که پیش‌بینی می‌شود در آینده دانشگاه از دستاورده‌های این مرکز بیشتر بهره‌مند شود.

رییس دانشگاه تهران به توسعه دوره‌های مشترک که هم اکنون شش دوره از آنها در پردیس دانشکده‌های فنی و دانشکده جغرافیا این دانشگاه در حال اجراست نیز اشاره کرد و افزود: راهنمایی مشترک ۱۵ رساله دکتری و کوتوتل و ایجاد مرکز تحقیقات بین‌المللی محیط زیست و آب با مشارکت آکادمی علوم چین در پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، فعال شدن مؤسسه کنفسیوس با همکاری و پشتیبانی کشور چین، راه اندازی مؤسسه مطالعات آسیا با همکاری کره جنوبی، راه‌اندازی بنیاد روسکی میر با پشتیبانی کشور روسیه و انتقال ارز این مراکز از طریق بانک، نوید بهره‌مندی بیشتر دانشگاه از ارتباطات بین‌المللی را می‌دهد.

وی تاکید کرد: در ادامه معرفی فعالیت‌های دانشگاه تهران در حوزه بین‌الملل بیش از ۳۰۰ دانشجوی دکترا و ۹۱ تن از همکاران هیات علمی با استفاده از اعتبارات وزارت عتف و دانشگاه تهران از فرصت مطالعاتی و ماموریت پژوهشی استفاده کرده‌اند. در طی این مدت ۲۵۰ نفر از همکاران هیات علمی با استفاده از پشتیبانی‌های دانشگاه در کنفرانس‌های بین‌المللی شرکت کرده‌اند که با توجه به اهمیت این گونه ماموریت‌ها دانشگاه همواره به دنبال متعادل کردن پشتیبانی‌های مالی با توجه به شرایط اقتصادی کشور است. 

رشد 3 درصدی مقالات نمایه شده در عرصه‌های بین المللی

به گفته نیلی،‌ با توجه به اینکه فرصت مطالعاتی و ماموریت پژوهشی معمولاً به دانشگاه‌ها و موسسات تراز بالای جهان صورت می‌گیرد لذا این اقدام مهم علاوه برآشنایی هرچه بیشتر دانشجویان و همکاران با آخرین رویدادها و جهت گیری های علم و فناوری در جهان، باعث می‌شود تا برخی از کمبودهای تجهیزاتی موجود دانشگاه نیز جبران شود و شبکه علمی گسترش یافته، کیفیت و کمیت انتشارات مشترک افزایش یافته (انتشارات مشترک بین‌المللی دانشگاه در سال ۲۰۱۷ ،۱۰۶۷ بوده است) و با توجه به عملکرد بسیار خوب همکاران و دانشجویان در این ماموریت‌ها به اشتهار بیشتر دانشگاه بینجامد. لازم به ذکر است که مقالات منتشره نمایه شده دانشگاه در WOS در سال ۱۳۹۶ به رقم ۳۵۴۷ مورد رسیده که در مقایسه با سال ۹۵ افزایش ۳ درصدی را نشان می‌دهد.

برنامه دانشگاه تهران برای افزایش فرصت مطالعاتی دانشجویان در سال جاری

وی ادامه داد: با توجه به اهمیت موضوع فوق دانشگاه تهران امیدوار است در سال جاری تعداد فرصت‌های مطالعاتی دانشجویان را به ۴۵۰ مورد افزایش دهد و فرصت مطالعاتی در بدو استخدام افرادی که از فرصت مطالعاتی استفاده نکرده‌اند نیز با جدیت دنبال می شود. لازم به ذکر است که دانشگاه در سال جاری سیاست‌های تشویقی برای کسانی که از اعتبارات بین‌المللی برای فرصت استفاده کنند تعیین نموده است که جزئیات آن توسط حوزه بین‌الملل اطلاع‌رسانی شده و خواهد شد.

دکتر نیلی افزود: در همین ارتباط در سال گذشته ۱۸ مورد قرارداد اراسموس پلاس با دانشگاه‌های معتبر اتحادیه اروپا به امضا رسیده است که در سال ۲۰۱۸ عملیاتی شده و می‌شود. دانشگاه تهران در پروژه‌های قبلی اتحادیه مانند مرحبا ۱و ۲ و سالم ۱و۲ نیز تا کنون حدود ۱۰۴ دانشجو و استاد را به صورت مبادله‌ای به دانشگاه‌های طرف قرار داد (ایران و اتحادیه اروپا)اعزام نموده است.

حضور 1011 دانشجوی خارجی در دانشگاه تهران

به گفته رییس دانشگاه تهران، در سال گذشته تعداد دانشجویان بین‌المللی دانشگاه حدود ۱۰۱۱ دانشجو بوده و ۱۹۱۶ زبان‌آموز نیز در مرکز بین‌المللی آموزش زبان فارسی به تحصیل مشعول بوده‌اند. نکته قابل توجه تنوع ملیت دانشجویان و زبان‌آموزان است که بیش از ۵۰ کشور مختلف را شامل می‌شود. در همین راستا تعداد زیادی دانشجو نیز به صورت موردی یا مقطعی به عنوان پژوهشگر یا کارآموز در دانشگاه تهران حضور یافته‌اند.

تدوین بسته‌های تشویقی برای گسترش فعالیت‌های بین المللی

وی گفت: دریک سال گذشته بیش ۱۰۰۰ نفر از شخصیت و هیات‌های بین‌المللی و پژوهشگران برجسته از دانشگاه تهران بازدید کرده‌اند که به طور متوسط هر هفته دانشگاه تهران میزبان یک یا دو هیات یا شخصیت علمی و فرهنگی بوده است. هیات‌ها و شخصیت‌های بین المللی از دانشگاه بازدید نموده‌اند که تاثیر مهمی در توسعه ارتباط بین‌المللی داشته است. در واقع دانشگاه تهران اهمیت ویژه‌ای برای حضور استادان و دانشجویان بین‌المللی و استادان و دانشجویان ایرانی در مجامع بین‌المللی قائل است و در همین ارتباط سیاست‌های تشویقی متعددی برای افزایش این فعالیت‌ها در نظر گرفته است.

وی افزود: خوشبختانه توسعه تعاملات بین‌المللی توسط دانشجویان دانشگاه نیز به خوبی دنبال می‌شود که از جمله این فعالیت‌ها از برگزاری کنفرانس بی المللی مدیریت منابع طبیعی در کشورهای در حال توسعه به همت انجمن‌های علمی دانشجویی دانشکده منابع طبیعی و همچنین برگزاری همایش بی المللی باستا شناسان جوان توسط انجمن علمی باستان‌شناسان دانشکده ادبیات و علوم انسانی می‌توان نام برد که با استقبال بسیار خوبی از سوی پژوهشگران در سطح جهان مواجه شده و نشان دهنده ظرفیت‌ها و توانمندی‌های دانشجویان دانشگاه است.

تامین امکانات اقامتی برای محققین بین المللی در دانشگاه تهران

نیلی افزود: تامین محل اقامت در قالب خوابگاه و یا مهمانسرا از جمله موضوعاتی است که می‌تواند نقش مهمی در جذب دانشجو و محقق بین‌المللی داشته باشد. بدین جهت اقدامات مطلوبی توسط حوزه معاونت دانشجویی در ساخت خوابگاه‌های جدید و یا بازسازی و تجهیز کامل دو خوابگاه نصرت و اسکو برای استفاده دانشجویان دختر و پسر خارجی انجام گرفته است. همچنانکه بازسازی دو میهمانسرا در دست اقدام است که با این اقدامات بخش زیادی از نیازهای مرکز بین‌المللی آموزش زبان فارسی و دیگر واحدهای دانشگاه مستقر در تهران مرتفع شده است. البته به نظر می‌رسد لازم است اقدامات بیشتری جهت تامین امکانات اقامتی مطلوب برای محققین بین‌المللی توسط دانشگاه صورت گیرد.

وی تاکید کرد: در میان دانشگاه‌های برتر دنیا نقش رده‌بندی جهانی روز به روز اهمیت بیشتری می‌یابد و این موضوع نقش مهمی در جذب دانشجو و مبادلات بین‌المللی ایفا می‌کند. از این رو دانشگاه تهران نیز سعی دارد با ارتقاء شاخص‌های اصلی و کلیدی کیفت‌ساز و اطلاع‌رسانی مناسب جایگاه خود را در این رده‌بندی‌ها افزایش دهد بدون آنکه شاخص‌های موسسات رده‌بندی کننده را محور برنامه‌های خود قرار دهد چرا که این شاخص‌ها خود دچار تغییر هستند. خوشبختانه دانشگاه تهران در کل و بسیاری از رشته‌های دانشگاه در رده‌بندی‌های جهانی جایگاه مناسبی یافته‌اند که امید است در آینده با کوششی که همه همکاران و دانشجویان انجام می‌دهند و سیاست‌هایی که دنبال می‌شود اتفاقات بهتر و ارزشمندتری رخ دهد.

رییس دانشگاه تهران به مهم‌ترین چالش های این دانشگاه اشاره کرد و گفت: یکی از چالش‌های دانشگاه در حوزه بین‌الملل پراکندگی در فعالیت‌هاست که هم از بعد افراد و هم از بعد موضوع قابل توجه است. به همین دلیل آحاد دانشگاه هم لزوماً در جریان این فعالیت‌ها قرار نمی‌گرفته‌اند. البته پیجیدگی و تخصصی بودن امور بین‌الملل هم بر این مشکل اضافه شده و عملاً باعث پایین بودن بهره‌وری ناشی از اقدامات صورت گرفته شده است.

تشکیل کارگروه پیگیری همکاری بین‌المللی در دانشگاه تهران

وی افزود: در جهت رفع  نقص فوق تشکیل کارگروه‌های پیگیری همکاری بین‌المللی دانشگاه تهران برای فعال نمودن مفاد یادداشت‌های تفاهم‌نامه‌ها و برنامه‌ریزی و نظارت بر بین‌المللی‌سازی، تبادل تجربیات و اطلاعات، در دستور کار قرار گرفت که پس از اخذ مصوبه شورای بین‌الملل این کارگروه‌ها تشکیل شده و شروع به کار نموده است. بدیهی است این کارگروه‌ها وظیفه هم‌افزایی و به اشتراک گذاردن اطلاعات را داشته و مسئولیت‌های اجرائی هم چنان به عهده معاونت بین‌الملل و مشاوران بین‌الملل خواهد بود.

دکتر نیلی در خصوص هدف دوم برنامه سوم دانشگاه تهران افزود: تحقق دانشگاه کارآفرین برنامه سوم این دانشگاه است که انجام این امر منوط به داشتن درک دقیق و صحیح از موضوع، توسعه فرهنگ کارآفرینی در دانشگاه، توانمندسازی دانشجویان و پیش‌بینی زیرساخت‌های لازم و در نهایت دارا بودن یک برنامه منسجم و مشخص است.

وی افزود: به منظور  دستیابی به هدف فوق چهار راهبرد، هدایت پژوهش‌های دانشگاه به سوی ایده‌پردازی و تجاری‌سازی، پرورش سرمایه‌های انسانی ایده‌پرداز و کارآفرین، تقویت زیرساخت‌های لازم برای شکل‌گیری زنجیره اندیشه تا محصول و اصلاح نظام مدیریتی و تنوع‌بخشی به منابع درآمدی دانشگاه در برنامه مورد توجه قرار گرفته است.

چهار راهبرد پژوهشی دانشگاه تهران

رییس دانشگاه تهران تاکید کرد: برای به ثمر رسیدن راهبردهای فوق مشارکت بخش‌های پژوهش، آموزش و پارک علم و فناوری بسیار تعیین کننده است. بدیهی است در طراحی محتوا و شیوه آموزش دانشگاه، بایسته است که آموزش‌های مبتنی بر توسعه مهارت‌های فردی نظیر: حل مسئله، تفکر نقادانه و خلاقانه وکار گروهی مدنظر قرار گیرد. بدین ترتیب انتظار می‌رود در بازنگری برنامه‌های آموزشی و تدوین برنامه‌های جدید این جهت‌گیری‌ها بیش از گذشته مورد توجه و عنایت گروه‌ها و دانشکده‌ها قرار گیرد. مرکز ارزیابی کیفیت و معاونت آموزش دانشگاه از ظرفیت ارزیابی درونی و بیرونی رشته‌ها برای بازنگری استفاده کرده و با همکاری همه واحدهای دانشگاه در برنامه‌های درسی با توجه به ظرفیت هر برنامه این مهم را مورد توجه قرار دهند.

تدوین برنامه آموزشی “کهاد” در دانشگاه تهران

وی در خصوص برنامههای آموزشی دانشگاه تهران تحت عنوان دوره‌های “کهاد” نیز افزود: ظرفیت عظیم جامعیت این دانشگاه در زمینه‌های آموزش، پژوهش و فناوری کمتر مورد توجه قرار گرفته است و شروع دوره‌های “کهاد” یکی از برنامه‌هایی است که از این ظرفیت به خوبی استفاده می‌شود. دوره کهاد آموزش مجموعه اصلی دروس تا سقف ۲۴ واحد از یک برنامه آموزشی دوره کارشناسی است که متقاضی که دانشجو و یا دانش آموخته یکی از مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و یا دکترا است، با شرکت در این دوره به خوبی با محتوای آن رشته آشنا شده و قادر خواهد بود از ظرفیت آن رشته متناسب با نیاز خود بهره‌برداری نماید.

دکتر نیلی گفت: اولین برنامه کهاد برای رشته کامپیوتر با پیشنهاد دانشکده برق و کامپیوتر پردیس دانشکده‌های فنی و با تایید دانشگاه شروع شده و با توجه به وجود مصوبه برگزاری این دوره‌ها از سال ۱۳۸۰، به کل رشته‌های دانشگاه و به دانشجویان همه مقاطع تسری داده شده است. از این رو دانشگاه در نظر دارد حتی این امکان را برای دانش‌آموختگان خود نیز فراهم سازد. پیش‌بینی می‌شود با شرکت دانشجویان دانشگاه در دوره‌های کهاد هم به اشتیاق دانشجویان برای یادگیری تخصص‌های دیگر پاسخ داده شده و هم این آشنایی قابلیت‌های بیشتری را برای حضور در بازار برای دانش‌آموخته دانشگاه فراهم سازد.

ساماندهی پایان‌نامه دانشجویان ارشد و دکتری

رییس دانشگاه تهران افزود: یکی از روش‌هایی که روحیه ایده‌پردازی در دانشجو را تقویت می‌کند، موضوع و شیوه تحقیق دانشجو در پروژه‌های کارشناسی، پایان‌نامه‌ها و رساله‌های آنان در مقاطع ارشد و دکتری است. اگر موضوع تحقیق مرتبط با نیازهای جامعه چه در حل مشکل و یا مشارکت در برنامه‌های توسعه باشد منجر به آشنایی هر چه بیشتر دانشجو با نیازهای جامعه شده و راهنمای وی برای کارآفرینی خواهد بود. بنابراین توسعه تعامل دانشگاه با جامعه در شکل موسسات مشترک و قراردادهای پژوهش کاربردی و مشارکت بیش از بیش دانشجویان در این برنامه‌ها و طرح‌ها برای تحقق اهداف برنامه بسیار مهم است.

به گفته وی،‌ یکی دیگر از راهکارهای هدایت پایان‌نامه‌ها و رساله‌ها در جهت سیاست‌های دانشگاه، سیاست افزایش میزان حمایت از این پایان‌نامه‌هاست. با تدوین دستورالعمل نحوه افزایش میزان حمایت از رساله‌ها / پایان‌نامه‌های تحصیلات تکمیلی در معاونت پژوهشی و شروع افزایش حمایت از رساله‌ها / پایان‌نامه‌های تحصیلات تکمیلی مرتبط با مسائل مربوط به حوزه مرکز مشاوره با همکاری معاونت دانشجویی این طرح وارد فاز اجرائی شد. بدیهی است با تعیین سایر سیاست‌ها و اولویت‌های علم و فناوری دانشگاه با کمک شورای سیاستگذاری علم و فناوری دانشگاه دامنه این حمایت‌ها نیزگسترش یابد.

رییس دانشگاه تهران به اهمیت فعالیت پارک علم و فناوری اشاره کرد و گفت: یکی از وظایف اصلی پارک طراحی و ایجاد زنجیره نظریه،  آزمایشگاه، پایان نامه و یا رساله،پیش رشد، رشد و تجاری‌سازی پژوهش است چرا که منبع الهام‌بخش در نوآوری به عنوان ماهیت ذاتی پارک همانا نظریه، محصول پایان‌نامه و یا رساله است. در واقع واحدهای آموزشی-پژوهشی دانشگاه و پارک بایستی از مزیت در کنار هم بودن نهایت بهره‌برداری را به عمل آورده و با این هدف انتظار می‌رود بخش قابل توجهی ازشرکت‌های زایشی پارک مستخرج ازدستاوردهای پایان‌نامه‌ها و رساله‌های دانشگاه باشند تا مفهوم واقعی دانش‌پایه بودن این شرکت‌ها نیز بیش از گذشته محقق شود. این تجربه هم اکنون در پارک شروع شده است.

گردش مالی بیش از 7 هزار میلیارد ریالی واحدهای رشد 

وی ادامه داد: در سال ۱۳۹۶ تعداد واحدهای پذیرش شده در شکل رویش، شکوفایی، پیش رشد و رشد به ۱۴۲ واحد و میزان گرنت پرداختی پارک به این واحدها به بیش از پنچ میلیارد ریال رسیده است. با احتساب واحدهای پذیرش شده در سال ۹۶ تعداد کل واحدهای مستقر و در حال پشتیبانی پارک به ۳۰۷ مورد رسیده است که گردش مالی این واحدها در سال ۹۶ حدود ۷,۰۰۰ میلیارد ریال پیش‌بینی می‌شود. ضمن آنکه تعداد افراد شاغل در واحدهای فوق حدود ۲۱۳۰ نفر است. در سال گذشته پارک از ۱۵ دستاورد رونمایی کرده و با توجه به اهمیت توسعه پارک طرح توسعه آن به مساحت ۲۰ هزار مترمربع در حال اجراست و علاوه برآن فضای پیش‌بینی شده برای پارک در طرح شهر دانش است که در جای خود بدان پرداخته خواهد شد.

اصلاح نظام مدیریتی و تنوع‌بخشی به درآمدهای دانشگاه

دکتر نیلی همچنین به اصلاح نظام مدیریتی و تنوع‌بخشی به درآمدهای دانشگاه تهران اشاره کرد و افزود: نگاهی به بودجه دانشگاه‌های معتبر جهان به ویژه ۱۰۰ دانشگاه برتر جهان نشان می‌دهد که این دانشگاه‌ها از بودجه سالیانه بسیار خوبی بهره می‌برند که چند ده برابر بودجه دانشگاه تهران می‌باشد و علاوه برآن دارای تنوع منابع درآمدی هستند. بنابراین دانشگاه تهران لازم است هم بودجه خود را از محل کمک‌های دولت افزایش دهد و هم منابع درآمدی خود را با عنایت به ظرفیت‌های منحصر به فرد دانشگاه و متناسب با شان و جایگاه خود متنوع سازد.

وی ادامه داد: خوشبحتانه در سال ۹۶ با همت معاونت‌های برنامه‌ریزی و فناوری اطلاعات و اداری و مالی و کمک همه ردیف‌های فرعی، ضمن اخذ تاییدیه بودجه تفصیلی سال‌های ۹۳ الی ۹۶ دانشگاه از هیات امناء سعی در دقیق نمودن آمار دانشجویان نموده و از این رهگذر شاهد واقعی‌تر شدن بودجه همه ردیف‌های دانشگاه بودیم. همچنین در سال گذشته سعی شد ارتباط‌ها و شاخص‌های بودجه، درآمد، هزینه و مالی همه واحدهای ستادی، پشتیبانی، دانشکده‌ها و پردیس‌ها به طور دقیق‌تری تبیین و مشخص گردند که پیشرفت‌های بسیار خوبی در این زمینه صورت گرفت و در سال جاری انتظار می‌رود کاستی‌های باقیمانده رفع شد.

رییس دانشگاه تهران گفت: اما باید توجه داشت که کمک‌های دولت صرفاً آن چیزی نیست که به طور مستقیم در بودجه ذکر می‌شود، بلکه باید به سایر اعتبارات که تحت عنوان اعتبارات در اختیار معاونت علم و فناوری ریاست جمهوری و سایر دستگاه‌ها و یا تحت عنوان بند ط تبصره ۹ بودجه سال جاری و اعتبارات پژوهشی ملی آمده است، نیز توجه داشت. علاوه برآن لازم است امکان بهره‌برداری از اعتبارات بین‌المللی، جذب سرمایه‌گذار و همکار از بخش خصوصی، عمومی و دولتی برای طرح‌ها و برنامه‌های دانشگاه، آموزش‌های آزاد، جذب دانشجوی بین‌الملل نیز مورد توجه قرار گیرد.

به گفته وی، دانشگاه تهران دارای امکانات زیادی است که بعضاً با استفاده از الگوی اجاره، واحدها سعی در تامین هزینه‌های خود دارند اگرچه اجاره فضاها و بعضاً امکانات یکی از روش‌های مجاز تامین منابع مالی است ولی از آن می‌توان به عنوان نازل‌ترین روش یاد کرد. از این رو باید روش‌های بهتری در دانشگاه مورد توجه قرار گیرند که به سایر توانمندی‌های دانشگاه که مهم‌ترین آن توان علمی، آموزشی، تخصصی و فناوری است متصل باشد. در سال گذشته هیات امناء دانشگاه تهران به دانشگاه اجازه داد تا در قالب مشارکت طولانی‌مدت از همکاری سرمایه‌گذاران برای اجرای طرح‌های خود بویژه توسعه پارک علم و فناوری استفاده نماید که این مصوبه امکان بسیار بزرگی را در اختیار کلیه واحدهای دانشگاه قرار می‌دهد.

مهم‌ترین راهبردهای هدف سوم دانشگاه تهران

رییس دانشگاه تهران به مهم ترین راهبردهای هدف سوم این دانشگاه اشاره کرد و اظهار کرد: تقویت اخلاق حرفه‌ای و مسئولیت‌پذیری اجتماعی، حفظ محیط زیست و حرکت به سوی دانشگاه سبز و تقویت محیط حمایتی و ارتقای سلامت اهالی دانشگاه از جمله این راهبردها است.

وی همچنین ضریب تاثیر دانشگاه در جامعه را یکی از معیارهای کلیدی در مسئولیت‌پذیری دانشگاه تهران دانست و گفت: اگرچه از این موضوع قبلاً به شکل‌های گوناگونی سخن به میان آمده، اما به دلیل تلاقی این موضوع بسیار مهم با موضوع تنوع بخشی به درآمدهای دانشگاه، در اینجا مناسب خواهد بود اقدامات معاونت پژوهشی در جهت تحقق این اهداف مرور شود.

تصویب اساسنامه 9 موسسه پژوهشی در سال گذشته

نیلی از تصویب اساسنامه بیش از ۹ موسسه پژوهشی نوع دوم و سوم دانشگاه تهران در سال گذشته خبر داد و گفت:  موضوع فعالیت اکثر این موسسات نیازهای علمی و یا چالش‌های روز دنیا و ایران بوده است و اکثراً سعی شده است از ظرفیت نهادهای خارج از دانشگاه به طور رسمی یا غیررسمی استفاده شود. موضوع این موسسات بعضاً در جهت توسعه همکاری با دانشگاه علوم پزشکی در قالب پژوهش و آموزش مشترک، وزارت نفت، شهرداری تهران، در موضوعات تغییر اقلیم و محیط زیست، توسعه روستا و انرژی و یا نهادهایی برای تجمیع امکانات آزمایشگاهی دانشگاه مانند آزمایشگاه مرکزی و یا موسسه مشخصه‌یابی پیشرفته بوده است.

اجرای برنامه مدیریت سبز 

وی همچنین یکی از برنامه‌های مهم دانشگاه تهران در هدف سوم برنامه را موضوع مدیریت سبز  دانست و گفت:  بدین منظور درسال ۱۳۹۶ کمیته صرفه جویی در الگوی مصرف و کمیته آموزش و پژوهش تشکیل گردید و اولویت‌بندی اقداماتی که لازم است در سال ۹۷ اجرا گردند با حضور اعضای کمیته‌ها مشخص شد. تشکیل جلسات مشترک با شرکت بهینه‌سازی سوخت و انجمن سبز ایران به منظور دستیابی به توافقات اولیه در خصوص اجرایی‌سازی برنامه‌های مدیریت سبز، حضور فعال در دومین نمایشگاه دستاوردهای اجرایی دانشگاه‌ها، موسسات آموزشی و پژوهشی و پارک‌های علم و فناوری، پیگیری تشکیل کمیته‌های سه نفره مدیریت سبز در پردیس‌ها و دانشکده‌ها، همکاری در تهیه اطلاعات مورد نیاز جهت رتبه‌بندی دانشگاه سبز درگرین متریک، پیگیری اصلاح سیستم روشنایی محوطه پردیس مرکزی با تعوض پرژکتورها و لامپ‌های پرمصرف و تبدیل آنهابه لامپ‌های SMD با مصرف یک پنجم انرژی، شروع نصب پنل‌های خورشیدی، اصلاح و لایروبی دو رشته قنات دانشگاه از زندان اوین تا کوی و همچنین از پل میلاد تا دانشکده روانشناسی و نهایتاً تا دانشکده مدیریت از دیگر اقدامات صورت گرفته است.

دکتر نیلی خاطر نشان کرد: در برنامه سوم دانشگاه، همچنین توجهی جدی به اخلاق حرفه‌ای شده است که در همین جهت برنامه‌ریزی برای اجرای طرح دانشگاه عاری از دخانیات با همکاری دانشگاه علوم پزشکی تهران، با مشارکت دانشجویان و با محوریت اداره کل حوزه ریاست و روابط عمومی و معاونت‌های دانشجویی و فرهنگی آغاز شده است. باتوجه به اهمیت اخلاق در پژوهش و با توجه به اخذ کد اخلاق توسط دانشگاه تهران، ترویج اخلاق پژوهش در دستور کار معاونت پژوهش قرار گرفته و بررسی ۳۱ پرونده تخلف پژوهشی و صدور ۲۷ کد اخلاق برای پایان‌نامه و رساله‌های متقاضیان از جمله کارنامه معاونت پژوهشی در این حوزه است. برنامه دانشگاه ترویج هرچه بیشتر اخلاق پژوهش و افزایش و تشویق و ترغیب همکاران به رعایت کدهای اخلاقی در اجرای پایان نامه‌ها و رساله‌های دانشگاه است.

تصویب طرح ارزیابی یکپارچه کیفیت دانشگاه تهران

رییس دانشگاه تهران از تصویب طرح ارزیابی یکپارچه کیفیت این دانشگاه خبر داد و گفت: در دوره جدید فعالیت مرکز که از سال ۱۳۹۴ شروع شده است، طرح ارزیابی یکپارچه کیفیت دانشگاه تهران (ایکد) طراحی و در سه جلسه شورای ارزیابی کیفیت دانشگاه بررسی و مصوب شد. مرکز نیز برنامه‌های مشخص و منسجمی را برای انجام ارزیابی یکپارچه کیفیت دانشگاه تنظیم نمود.با طراحی ماد (مدل ارزیابی دانشگاه تهران)، که بر اساس برداشتی آکادمیک از چارچوب کلی FEQM تعریف شده است و نظرخواهی از طریق سامانه مستندات و تعاملات ارزیابی مرکز (سمتا) و بررسی در نشست‌های تخصصی این مدل بازبینی و مورد استفاده قرار گرفت.

وی ادامه داد: انجام اولین ارزیابی یکپارچه کیفیت مدیریت با چهار گروه ارزیابی کننده اعضای هیات علمی وکارشناسان هر دانشکده، مدیران ستاد میانی دانشگاه ومعاونین دانشگاه، در سی و هفتمین جلسه شورای ارزیابی کیفیت دانشگاه تصویب و از تاریخ ۱۱/‏۱۰/‏۱۳۹۶‬ دعوتنامه و پرسشنامه‌های ارزیابی مدیریت از طریق پست الکترونیکی دانشگاه، برای اعضای هیات علمی و کارشناسان دانشکده / پردیس‌ها ارسال گردید که شاهد مشارکت قابل قبول و بیش از انتظار مشارکت کنندگان بودیم.

به گزارش روابط عمومی دانشگاه تهران، دکتر نیلی اظهار کرد: تدوین شاخص‌های ارزیابی رشته و تدوین مستندات رشته ارزیابی شونده دو گام مقدماتی جهت انجام ارزیابی درونی رشته‌های دانشگاه هستند و مرحله‌ای ضروری جهت انجام ارزیابی بیرونی و در نهایت اعتبارسنجی بیرونی رشته‌های تحصیلی دانشگاه می‌باشند. از این رو، در اولین گام ارزیابی رشته آموزشی (دانشکده) به روسای، درخواست تشکیل کمیته ارزیابی گروه‌های آموزشی دانشکده‌ها ارسال و شاخص‌های تهیه شده توسط کارگروه مطالعات ارزیابی تطبیقی طی مکاتبه اتوماسیونی، به تمامی گروه‌های آموزشی دانشگاه فرستاده شده است. چنانچه در بخش‌های قبلی آمد ارزیابی درونی و بیرونی امکانات ارزشمندی را در اختیار دانشگاه جهت انتخاب مسیر صحیح در حوزه برنامه‌های آموزشی، توسعه و محدود کردن رشته‌ها، جذب عضو هیات علمی و در یک بیان امکانی بزرگ جهت اقدام برای بهبودی است.

رییس دانشگاه تهران در پایان خاطر نشان کرد: یکی دیگر از طرح‌های بزرگ دو دانشگاه تهران و علوم پزشکی تهران، طرح شهر دانش، شهر سبز و هوشمند است. یکی از اقدامات مهمی که لازم بود در ارتباط با این طرح صورت بگیرد، اخذ مصوبه کمیسیون ماده ۵ پس از تایید مجدد طرح از سوی شورای عالی معماری و شهرسازی بود.