تحلیل آزمون کارشناسی ارشد سال 95 مجموعه مدیریت اجرایی و MBA

ریاضی عمومی 1 و 2

در آزمون کارشناسی ارشد 95، سؤالات ریاضی عمومی 1 و 2 به معنای واقعی کلمه «شرم‌آور» بود. دلایل این نام‌گذاری به شرح زیر بیان می‌شود:
1) چه در دفترچه ثبت‌نام سازمان سنجش و چه بر روی جلد دفترچه سؤالات در روز آزمون عبارت زیر ذکر شده است:
« ریاضیات عمومی 1 و 2 (دوره فنی و مهندسی)»
بنابراین با وجود عبارت فوق، داوطلب انتظار دارد فقط با سؤالات ریاضی عمومی 1 و 2 روبه‌رو شود. اما در آزمون امسال، سه سؤال (سؤالات 182، 183 و 184) از درس معادلات دیفرانسیل طرح شده بود!؟ به نظر می‌رسد طراح امسال از طراحان رشته‌های مدیریت یا اقتصاد انتخاب شده باشد! چون داوطلبان گروه علوم انسانی در دوره درسی ریاضیات عمومی یک فصل هم از مباحث اولیه معادلات دیفرانسیل را فرا می‌گیرند و در آزمون‌های کارشناسی ارشد آن‌ها هم هرازگاهی سؤال از این مبحث طرح می‌شود. اما برای داوطلبان فنی و مهندسی درس معادلات دیفرانسیل به طور جداگانه تدریس می‌شود و همانند رشته‌هایی نظیر عمران، مکانیک، مواد و برق. اگر قرار باشد از این درس سؤال بیاید، مسؤلان برگزاری آزمون موظفند از قبل در دفترچه ثبت‌نام عبارت «معادلات دیفرانسیل» را ذکر کنند. البته این سؤالات پس از اعتراض گسترده داوطلبان در تصحیح کارنامه نهایی حذف شد که این موضوع هم باعث ضرر کردن داوطلبانی شد که در روز آزمون سعی کرده بودند با اطلاعات خود در این درس به سؤالات پاسخ دهند. (به هر حال اکثر داوطلبان ارشد MBA از رشته‌های فنی و مهندسی هستند و تا حدودی مطالب این درس را به یاد دارند، در ضمن سؤالات 182 و 184 را می‌شد با مشتق‌گیری از گزینه‌ها پاسخ داد!)
لازم به ذکر است این موضوع در سال‌های اخیر سابقه نداشته است. هر چند در یکی دو سال از درس ریاضی مهندسی و آمار و احتمال هم سؤال طرح شده بود!
2) سؤالات به شدت آسان طرح شده بود و همان‌طور که گفتیم در حد داوطلبان گروه علوم انسانی! در بین داوطلبان تک‌رقمی و دورقمی کسب درصد 100 بسیار بیشتر از سال‌های گذشته بود! (حتی بعضاً در بین رتبه‌های 3 رقمی‌!). برای همین، این سؤالات هیچ تفکیکی بین داوطلب قوی و متوسط قائل نمی‌شد و اساساً سنجش مناسبی صورت نمی‌گیرد. داوطلبان با درصد بالای 70 بسیار بودند و اساساً درصد حدود 70 هر چند در سال‌های اخیر جزو درصدهای قابل قبول برای این درس محسوب می‌شد، اما در آزمون امسال جزو درصدهای تقریباً متوسط و حتی بعضاً ضعیف محسوب می‌شد!
3) یک سؤال غلط هم امسال داشتیم! (سؤال 166) که البته این سؤال هم بعداً حذف شد! برخی داوطلبان متوجه غلط تایپی شده بودند و گزینه صحیح را انتخاب کرده بودند. پیشنهاد می‌کنم با این اوضاع و احوال طرح سؤالات، در چنین مواردی داوطلبان جواب صحیح را بزنند، چون ممکن است بعضاً سازمان سنجش زیر بار حذف سؤال نرود و انتظار داشته باشد داوطلبان خطای تایپی را فهمیده باشند!! (مانند سؤالات ریاضی مهندسی رشته برق امسال!)
4) غیر از موارد فوق، بارم‌بندی سؤالات هم چندان مطلوب نبود و از فصل انتگرال خط و سطح که به‌طور متوسط هر سال 5 سؤال طرح می‌شد، فقط یک سؤال و آن هم بسیار ساده و خنده‌دار طرح شده بود (سؤال 181).
از فصل انتگرال‌های چندگانه 2 سؤال،‌ از فصل توابع چند متغیره 6 سؤال بسیار ساده، از فصل جبرخطی (خط و صفحه و ماتریس) 2 سؤال، از فصل تابع 2 سؤال، از فصل حد و پیوستگی و مجانب 2 سؤال، از فصل مشتق و کاربرد مشتق 3 سؤال، از فصل انتگرال فقط 1 سؤال، از فصل کاربرد انتگرال 3 سؤال، از فصل دنباله و سری 3 سؤال و از فصل اعداد مختلط همانند سالیان گذشته 2 سؤال طرح شده بود. به‌طور کل، 11 سؤال به ریاضی (2) و 16 سؤال به ریاضی (1) اختصاص داشت و ظاهراً از سهم ریاضی (2) چندتایی کسر و به معادلات دیفرانسیل اضافه شده بود!!
به هر ترتیب امیدواریم در سال‌های آینده چنین مواردی تکرار نشود. با توجه به اعتراض گسترده داوطلبان و دسته گلی که طراح امسال به آب داده، فکر می‌کنم دست کم در سالیان آینده چنین سؤالاتی تکرار نشود و داوطلبان در آزمون سال آینده باید منتظر سؤالات استانداردتر و سخت‌تر از آزمون سال 95 باشند و گول سؤالات امسال را نخورند.

استعداد و آمادگی تحصیلی GMAT

در آزمون کارشناسی ارشد 95، این درس در کنار درس زبان تخصصی نقش محوری در تعیین رتبه‌ داوطلبان داشته که این موضوع اهمیت این دو درس را گوشزد می‌کند. سؤالات امسال غیر از داستان تکراری تصحیح جملات و البته کمی هم استدلال منطقی اشکال خاصی نداشتند. تغییرات در بخش حل مسأله و استدلال منطقی کمی مشهود بود که به تفکیک، هر یک از این چهار بخش را بررسی می‌کنیم:

الف‌ـ حل مسأله: در این بخش یک سؤال از نسبت و تناسب (البته ترکیب شده با مفهوم درصد)، یک سؤال از مسائل مربوط به انجام کار، یک سؤال از مبحث آنالیز ترکیبی، یک سؤال از فصل هندسه و تقریباً 6 سؤال از قسمت سؤالات متفرقه، هوش و خلاقیت طرح شده بود که از این حیث بی‌سابقه بوده است.
هر چند نمی‌توان برای سال آینده هم چنین تغییری را متصور شد، اما باید قسمت هوش و خلاقیت و همچنین مسائل متفرقه که نیاز به تمرکز و دقت دارد باید از سوی داوطلبان جدی گرفته شود؛ یعنی سؤالاتی که نیاز به فرمول خاص ندارند و داوطلب صرفاً با تمرکز و دیدن سؤالات مشابه از قبل می‌تواند در روز آزمون به آن‌ها جواب دهد. یک سؤال جالب در قسمت حل مسأله، سؤال 34 بود که کمی ابهام داشت و 10 نفر از 15 نفر اول امسال که من از نتایج و کلید آن‌ها مطلع بودم، همگی به اتفاق آن را غلط زده بودند! و بعید می‌دانم کسی در روز آزمون گزینه صحیح را انتخاب کرده باشد. سؤالی آسان که نیاز به خواندن دقیق صورت سؤال و توجه به کلمه‌ی تقریباً در صورت سؤال داشت. در واقع داوطلبان به غلط به گزینه‌ای رسیده بودند که عددی مطلق‌ بود، حال اینکه وقتی کلمه‌ی تقریباً ذکر شده، داوطلبان باید کمی بررسی بیشتری انجام می‌دادند که اگر قرار بود گزینه با عدد مطلق، جواب باشد، دیگر نیاز به کلمه‌ی تقریباً در صورت سؤال نبود. (البته در برخی آزمون‌ها مواردی بود که طراح در صورت سؤال تقریباً ذکر کرده و جواب مطلق بوده، اما این موارد بسیار نادر بوده) حل این سؤال را اگر بخوانید متوجه ظرافت سؤال خواهید شد. به هر حال فکر می‌کنم کسانی‌که کتاب GMAT مدرسان شریف (کتاب اصلی) و همچنین کتاب 2000 تست همین انتشارات را خوانده بودند، در قسمت حل مسأله نسبتاً موفق عمل کرده باشند؛ چون تنها کتاب‌هایی در بازار هستند که سؤالات هوش و خلاقیت و متفرقه در آن‌ها با مسائل متنوع و زیاد آموزش داده شده است.

ب ـ استدلال منطقی: سؤالات این قسمت در آزمون امسال با رشد صعودی و نمایی در اعتماد به ‌نفس طراح درس GMAT همراه بوده! ایشان پس از سال‌ها ترجمه سؤالات این بخش از آزمون بین‌المللی به این نتیجه رسیدند که «مگه من چیم از اونا کمتره و خودم سؤال استدلال منطقی طرح می‌کنم!» خب قطعاً ایرانیان در علم چیزی کم ندارند؛ اما بهتر بود طراح با تمرکز و دقت بیشتری سؤالات این بخش را طرح می‌کرد. چون سؤالات امسال یا بسیار آسان بودند که تقریباً هر کسی که با این مباحث آشنایی نداشت به‌راحتی جواب می‌داد (چند تا از آن‌ها را در بین اقوام مطرح کنید، مطمئناً درست جواب خواهند داد!) و یا دارای ابهام بودند که افراد مسلط هم در بین گزینه صحیح می‌توانستند شک کنند و گزینه صحیح خیلی قوی‌تر از سایر گزینه‌ها بود (سؤالات 46، 48 و 50 جزو این سؤالات بودند) و فکر می‌کنم 2 سؤال نرمال داشتیم.
این سؤالات که متن آن‌ها از سایت‌های مختلف (سایت مؤسسه رویان، همشهری آنلاین و …) در کشورمان استخراج و گزینه‌گذاری توسط طراح صورت گرفته بود، خیلی دلچسب و استاندارد نبود.

ج ـ کفایت داده‌ها: سؤالات این بخش تقریباً بدون مشکل بود. هر چند سؤال 58 کمی با ابهام همراه بود، اما سؤالات نسبتاً قابل قبول بودند. ضمن اینکه فصل هندسه نقش پررنگی در این بخش داشت که مؤید این مطلب است که داوطلبان به این مبحث توجه بیشتری کنند. برخلاف بخش حل مسأله، این بخش به تسلط داوطلبان بر فرمول‌های هندسی اصرار داشت.

د ‌ـ درک مطلب: متن و سؤالات نسبتاً منطقی و تقریباً بدون حاشیه بودند.

هـ ـ تصحیح جملات: همانند آزمون سال گذشته، طراح امسال باز هم دنبال ایجاد ابهام در سؤالات و اصرار بر حرف غلط خویش داشت!؟ ایشان ظاهراً قصد دارند داوطلبان هر سال یک یا دو سؤال را غلط بزنند و چون تعداد طراحان این درس در کشور کم است، ایشان با خودرأیی به اعتراض داوطلبان هم پاسخ درست نمی‌دهند؟ سؤالات 67 و 68 این آزمون (خصوصاً سؤال 68) دارای ابهام و اشکال بودند.
به طور کل سؤالات درس GMAT در آزمون امسال تقریباً هم‌سطح و البته شاید کمی سخت‌تر از سؤالات سال قبل بود. میانگین 10 نفر اول در آزمون امسال حدود 70 بود و طبق آخرین اطلاعاتی که بنده دارم، داوطلبی که ریاضی را بالای 90 زده باشد، نتوانسته GMAT را بالای 80 بزند. تا آنجایی‌که کارنامه‌ها نشان می‌دهد، بالاترین درصد حدود 81 بوده که توسط رتبه (6) امسال کسب شده است. ایشان نیز از جمله کسانی ‌بوده‌اند که ریاضی را 100 زده‌اند.

دانش مسائل روز

در کنکور امسال نیز همچون سال 94 تعداد 25 سؤال از درس دانش مسائل روز مطرح شده است. اما تفاوت بزرگی که بین سؤالات دانش مسائل روز سال 95 و سال 94 دیده می‌شود، پراکندگی موضوعی کم سؤالات امسال است. بدین معنی که این 25 سؤال حول سه موضوع اصلی مطرح شده بود: کسب و کار ـ برنامه‌ریزی استراتژیک ـ بازار
می‌توان گفت سؤالات کنکور امسال دانش مسائل روز، خط‌مشی مشخصی را دنبال می‌کرد و آن هم ایجاد ذهنیت و فضاسازی در ذهن داوطلبان رشته مدیریت اجرایی بود تا آن‌ها را متوجه ماهیت و هویت واقعی این رشته کند که همانا توانایی اداره یک کسب و کار و پرورش قدرت برنامه‌ریزی و تقویت شم بازارشناسی و بازاریابی مدیران است. ناگفته نماند حدود نیمی از سؤالات نیز به مباحث مدیریتی، نهادهای حاکمیتی و قوانین جاری در آن‌ها اختصاص یافته است که همیشه جزئی جدا نشدنی از بحث مسائل روز است. شاید بتوان اینگونه نتیجه‌گیری کرد که کنکور دانش مسائل روز امسال جدا از جنبه رقابتی آن به دنبال این بوده داوطلبان را با فضای حاکم بر این رشته آشنا سازد و میزان کشش آن‌ها نسبت به شاخه‌های اصلی این رشته (بازاریابی و کسب کار- برنامه‌ریزی استراتژیک) را نیز به اطلاع خودشان نیز برساند تا با آگاهی نسبی وارد این فضا شوند.

زبان تخصصی MBA

دفترچه دوم آزمون MBA امسال هم مانند سال‌های پیش، از 100 سؤال تشکیل شده بود که، 35 سؤال به مبحث گرامر، 25 سؤال واژگان، 15 سؤال cloze تست و 25 سؤال هم به مبحث درک مطلب اختصاص داشت.

گرامر: امسال نسبت به پارسال کمی سخت‌تر بود، خصوصاً قسمت تصحیح جملات. البته شایان ذکر است که مباحث، همان مباحث مورد انتظار بود و تنها مسئله‌ای که باعث پیچیدگی سؤالات شده بود، طولانی بودن جملات و گزینه‌ها بود، به طوری که صورت بعضی از سؤالات به سه خط هم می‌رسید. بر همین اساس با توجه به استقبال دانش‌پژوهان از رشته MBA، پیش‌بینی می‌شود که این دشواری سؤالات در سال‌های آتی نیز تداوم یابد و چه بسا بیشتر هم شود. در کل همان‌طور که انتظار می‌رفت بیش‌ترین سؤالات بخش گرامر به مبحث ساختارهای موازی تعلق داشت، به طوری که از این مبحث 6 سؤال مطرح شده بود. سایر مباحث مهم در این آزمون شامل تطابق فاعل و فعل (3 سؤال)، وجه وصفی (3 سؤال)، جمله‌واره‌های قیدی و موصولی (4 سؤال)، مصدر و جراند (2 سؤال) ، صفت (4 سؤال) و بدل (1 سؤال)، ساختار جمله (سؤال 3)، زمان‌ها (1 سؤال)، معلوم و مجهول (سؤال 1)، وارونگی (1 سؤال)، مقایسه منطقی(1 سؤال)، حرف اضافه (2 سؤال)، حرف تعریف (1 سؤال)، مالکیت (1 سؤال) و وجه التزامی (1 سؤال) بودند. البته خیلی از این نکات در کنکور 94 نیز تکرار شده بودند و انتظار می‌رود در سال‌های آتی نیز تکرار شوند.
قسمت واژگان، نسبت به پارسال کمی سخت‌تر شده بود، به طوری که می‌توان گفت بر خلاف سال‌های گذشته، اکثر واژگان از کتاب واژگان GRE طرح شده بودند. البته اکثر واژگان این بخش در کتاب‌های 1100 و Essential words for TOEFL نیز ذکر شده‌اند، ولی جملات عیناً از کتاب GRE انتخاب شده بودند. چیزی که برای بعضی از دانشجویان نقطه قوت محسوب می‌شد، این بود که از بین واژگان امسال، بعضی نیز در کنکور 94 مطرح شده بودند و دقیقاً همان گزینه‌ای که پاسخ صحیح بود، در اینجا نیز همان صحیح بود. بنابراین به شما توصیه می‌شود برای مرور نهایی، مجموعه سؤالات ارشد این رشته را با دقت بیشتری مطالعه کنید.

Cloze تست: امسال تقریباً در سطح پارسال بود و تنها تفاوت در این بود که درک کلوز تست امسال کمی سخت‌تر بود و گزینه‌ها بسیار به هم شبیه بودند، به طوری که تنها بافت متن، واژگان را از هم متمایز می‌ساخت (البته لازم به ذکر است که شباهت بین گزینه‌های cloze تست همیشه مطرح بوده است).

درک مطلب: امسال نیز از سه متن نسبتاً طولانی تشکیل شده بود و تفاوت متون امسال با سال پیش دراین بود که متون سال پیش مدیریتی بودند، اما متون امسال عمومی بود و سؤالات آن نسبت به سال پیش راحت‌تر بود، به طوری که گزینه‌های چندین سؤال در حد یک کلمه بود. متن دوم و سوم کاملاً گویا بوده و پاسخ‌گویی به سؤالات آن‌ها چندان دشوار و وقت‌گیر نبود، اما متن اول با وجود کوتاه بودن بسیار مبهم به نظر می‌رسید و همین مسأله موجب دشواری در پاسخ‌گویی به سؤالات این متن گردید.
با توجه به افزایش دشواری سؤالات زبان MBA ، به داوطلبان این رشته توصیه می‌شود که مطالعه و تست‌زنی درس زبان، جزو همیشگی برنامه روزانه مطالعاتی آن‌ها باشد، به گونه‌ای که حتی یک روز هم مطالعه آن را ترک نکنند و در ضمن در آزمون‌های آزمایشی ارشد مدرسان شریف شرکت کنند تا غیر از محک خود فرصت بیشتری برای قرار گرفتن در فضای آزمون زبان پیدا کنند.

زبان انگلیسی (عمومی)

در کنکور امسال هم، همانند کنکور سال‌های اخیر در بخش سؤالات زبان انگلیسی (عمومی) شاهد 15 سؤال بودیم که، 10 سؤال واژگان (Vocabulary) و 5 سؤال به صورت جای خالی متن (Cloze test) آمده بود. سؤالات واژگان امسال نسبت به سال گذشته آسان‌تر، اما کمی گیج‌کننده بود که به دقت بیشتری در زمان پاسخ‌گویی نیاز بود. اما در مقابل، در بخش جای خالی سؤالات سخت‌‌تر از سال گذشته بودند و برای پاسخ‌گویی به دقت و دانش گرامری بیشتری نیاز است.

زبان فارسی

در سؤالات امسال درس زبان فارسی داوطلبان مجدداً با 25 سؤال مواجه بودند که تا حد قابل توجهی شبیه به آزمون‌های مؤسسه مدرسان شریف و آزمون سال قبل بود. در آزمون امسال سؤالات معنا و مفهوم و آرایه‌های ادبی تعداد بیشتری را به خود اختصاص می‌داد و از این جهت که این سؤالات با مطالعه دقیق قابل پاسخ‌گویی هستند، کمی دشوار به نظر می‌رسد ولی از این منظر که نیازی به حفظ کردن ندارند، بلکه باید با شم ادبی پاسخ داده شوند، طرح آن‌ها معقولانه است. آزمون امسال مانند سال قبل سؤالی از بخش تکواژ و واج و واژه نداشت و گروه اسمی هم که بخش نسبتاً دشواری است تنها یک سؤال را به خود اختصاص داده بود. سخت‌ترین سؤالات امسال مربوط به بخش واژگان، املاء و تاریخ ادبیات بود، که نیاز به مطالعه‌ی دقیق و حفظ مفاهیم بسیار داشت.
در کل، مطالعه دقیق نظم و نثر فارسی برای پاسخ‌گویی به سؤالات مفهوم و معنا، آرایه‌های ادبی، املاء و واژگان را به داوطلبان عزیز توصیه می‌کنیم.

نظریه‌های عمومی مدیریت

در کنکور سراسری سال 1395، همانند کنکور سال 1394، از درس نظریه‌های عمومی مدیریت 35 سؤال مطرح شد و از حیث تعداد سؤالات تغییری در این درس مشاهده نشد. با بررسی میزان دشواری سؤالات کنکور 95 می‌توان گفت از مجموع 35 سؤال این درس، 12 سؤال ساده، 12 سؤال متوسط و 11 سؤال دشوار طراحی شده بود که در مقایسه با میزان دشواری سؤالات کنکور سال 94 که در آن 12 سؤال آسان،11 سؤال متوسط و 12 سؤال دشوار طرح شده بود، تغییر چندانی مشاهده نمی‌شود؛ بنابراین می‌توان گفت که سؤالات کنکور سراسری سال 94 و 95 درس نظریه‌های عمومی مدیریت از نظر دشواری تقریباً در یک سطح طراحی شده‌اند و میانگین درصد داوطلبان در این درس تغییر چندانی نخواهد داشت.
با توجه به مطالب فوق، داوطلبانی که حداقل منابع لازم را مطالعه کرده بودند می‌بایست به‌راحتی حدود 35 درصد کسب می‌کردند و درصد پایین‌تر از 35 درصد برای این آزمون قابل‌قبول نیست. همچنین کسب درصد 35 تا 45 درصد متوسط، 45 تا 60 درصدی خوب و 60 به بالا درصدی عالی محسوب می‌شود.
با بررسی دقیق مباحثی که مدنظر طراحان بوده و از آن‌ها سؤال طراحی‌شده است نیز می‌توان پی برد که از هریک از فصول «مکاتب و نظریه‌های مدیریت» و «سازمان‌دهی» 7 سؤال طرح‌شده است و بر این اساس همان‌طور که انتظار می‌رفت، مهم‌ترین فصول این درس محسوب می‌شوند. همچنین از فصول «فرهنگ سازمانی» 4 سؤال؛ «مفاهیم بنیادین مدیریت» 3 سؤال؛ «تجزیه ‌و تحلیل و طراحی سیستم» 3 سؤال؛ «رهبری» 2 سؤال؛ «برنامه‌ریزی استراتژیک» 2 سؤال و «مدیریت منابع انسانی» نیز 2 سؤال طرح‌شده است. از هریک از فصول «خلاقیت و نوآوری»، «مذاکره و تعارض»، «ادراک»، «تصمیم‌گیری» و «مفاهیم رفتار سازمانی» نیز یک سؤال مطرح‌شده است؛ بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که سؤالات این درس ازنظر میزان پراکندگی در وضعیت مناسبی قرار داشتند و از این لحاظ تقریباً استاندارد هستند.