تحلیل آزمون کارشناسی ارشد سال 95 مجموعه مهندسی برق

زبان انگلیسی (عمومی)

در کنکور امسال هم، همانند کنکور سال‌های اخیر درس زبان انگلیسی (عمومی) دارای 15 سؤال بود، که بخش اول آن شامل 10 سؤال از لغات (Vocabulary) و بخش دوم شامل 5 سؤال از جای خالی متن (cloze test) بود. سؤالات لغات امسال نسبت به سال گذشته آسان‌تر، اما تا حدودی گیج‌کننده‌تر بود که نیاز به مطالعه بیشتر به ویژه در زمینه‌ی مترادف کلمات (Synonyms) داشت. اما در مقابل، در بخش جای خالی سؤالات آسان بودند و با کمی دانش گرامری پاسخ‌گویی به آن‌ها به راحتی امکان‌پذیر بود. همچنین برای این درس سازمان سنجش برای سؤال یک، دو گزینه‌ی صحیح (گزینه‌ی «3» و «4») را در نظر گرفته است که این مطلب ممکن است داوطلبان را دچار نگرانی کند.
توصیه من به داوطلبانی که سال آینده قصد شرکت در کنکور را دارند این است که، علاوه بر یادگیری کلمات جدید و افزایش دایره لغات خود، سعی کنند که همزمان لغات هم معنی را نیز یاد بگیرند. اکثر داوطلبان این بخش را رها می‌کنند، در حالی که با کمی مطالعه می‌توان به راحتی به سؤالات این بخش پاسخ داد.

زبان تخصصی

زبان تخصصی از جمله درس‌های مشترک بین تمام گرایش‌های برق می‌باشد که در دفترچه‌ی اول، سؤالات 16 تا 30 را به خود اختصاص می‌دهد. در سال 95، تنها سه متن داده شد که از لحاظ دشواری لغات همانند سال‌های گذشته بود و می‌شد با کمی تمرین و آشنایی با متون تخصصی برق به راحتی به سؤالات پاسخ داد. با توجه به این که پاسخ به سؤالات زبان تخصصی برای دانشجویانی که از پایه‌ی لغات خوبی برخوردار نیستند، بسیار راحت‌تر از پاسخ به سؤالات زبان عمومی است، لذا این درس به خوبی می‌تواند در افزایش تراز و نمره‌ی کل به این دسته از داوطلبان کمک نماید. در سال 95 نیز همانند سال‌های گذشته این درس شامل 15 سؤال بوده که با توجه به حجم متن‌ها و زمان کم نیاز به مهارت و تمرین قبلی برای پاسخ‌دهی به سؤالات احساس می‌گردد. همچنین از لحاظ دشواری، سؤالات امسال نسبت به آزمون سال گذشته در سطح متوسط بوده است و سؤالات متون کاملاً روتین و پیچیدگی خاصی نداشتند.
در نتیجه برای پاسخ‌گویی به سؤالات زبان تخصصی در زمان محدود، داوطلبان باید با متون و لغات تخصصی برق آشنایی کامل داشته باشند تا بتوانند در کنکور از درصد بالایی برخوردار باشند.

الکترومغناطیس

بسیاری از داوطلبان، درس الکترومغناطیس را برای کنکور ارشد مطالعه نمی‌کنند و از آن رد می‌شوند. چه بسا سؤالاتی هستند که به راحتی و با مطالعه‌‌ی معمولی از این درس می‌تواند قابل حل باشد. بنابراین دانشجو بایستی حداقل روی مباحث نسبتاً ساده‌تر این درس سرمایه‌گذاری کند، که اگر سؤال مربوط به این بخش‌ها راحت بود، به آن پاسخ دهد. مثلاً در کنکور امسال، سؤالات 127، 129، 130، 131 و 133 به راحتی قابل پاسخ بودند، حیف است که دانشجو در این درس مهم حدود 40 درصد (4 سؤال) را از دست بدهد.
در میان سؤالات امسال برخی از سؤالات کاملاً جدید بوده‌اند، که طرح سؤال‌های جدید در کنکور‌های سال‌های گذشته نیز تکرار می‌شد. به عنوان مثال سؤال 138 سؤال جدیدی می‌باشد که اگر مبحث مربوط به آن مطالعه می‌شد به سادگی قابل حل بود. ولی مهم‌ترین عاملی که دانشجویان را از پاسخ دادن به سؤالات مغناطیس منصرف می‌کند، ترس اولیه نسبت به درس می‌باشد در حالتی که اگر به همان مقدار که بر روی درس‌های دیگر وقت صرف می‌کنند بر روی این درس وقت بگذارند، می‌توانند به نتایج مثبتی برسند و همچنین با حل سؤالات کنکور سال‌های قبل و درک کامل این سؤالات می‌شد 5 تا 6 سؤال از سؤالات آزمون را حل کرد. ویژگی‌هایی که کنکور 95 داشته است، این بوده که حداقل سه تا از سؤالات مشابه سؤال‌های سال‌های قبل بوده و حتی یکی از سؤالات عیناً همانند سؤال کنکور سال 93 بوده است ولی برای کنکور 94 این شباهت کمی کمتر شده بود، ولی با مطالعه‌ی کامل سؤالات سال‌های قبل و تسلط مناسب رسیدن به درصد 40 در این درس دور از دسترس نبود.
سؤالات امسال نسبت به سؤالات سال 94، کمی محاسباتی‌تر و نکته‌ای‌تر بود. در هر صورت پاسخ دادن به سؤالات این درس، نسبت به بقیه‌ی دروس برای داوطلبان کار مشکل‌تری است، که با تمرین زیاد و حل سؤالات کنکور سال‌های قبل می‌توان تا حدود زیادی بر این مشکل غلبه کرد.

الکترونیک 1 و 2

بعد از کنکور درس الکترونیک در سال 88 که درجه‌ی سختی بالایی داشت، سبک سؤالات از سال 89 به بعد کمی متفاوت‌تر شد و این روند را در سال‌های بعد نیز حفظ کرد. کنکور سال 95 هم خارج از این روند نبوده است. به نظر می‌رسد کسی که روش حل سؤالات الکترونیک طی 4، 5 سال اخیر را به خوبی فرا گرفته باشد، با تقریب خوبی می‌تواند به اکثر سؤالات این درس پاسخ دهد. کنکور سال 95 در مقایسه با سال 94، به لحاظ سختی سؤالات، روی هم رفته اندکی تنزل پیدا کرده بود. کنکور 95 برخلاف کنکور 94 دارای 2 سؤال از مبحث توان بود و در عوض از مبحث رگولاتورها سؤالی طرح نشده بود و همچنین سؤالاتی تخصصی از مباحث الکترونیک 2 آنچنان مطرح نشده بود و می‌توان گفت دانشجو می‌توانست با علمی که از درس الکترونیک 1 بدست آورده بود سؤالات درس الکترونیک 2 را نیز همانند روش‌های درس الکترونیک 1 و بدون نیاز به دانستن مبحث مورد نظر حل نماید.

آمار و احتمالات

از درس آمار و احتمالات در کنکور 95 همانند سال‌های گذشته 2 سؤال داده شده، 1 سؤال از احتمال شرطی و دیگری از متغیرهای تصادفی، در قیاس با سال‌های گذشته می‌توان گفت که امسال هر دو سؤال آمار و احتمال بسیار بسیار ساده‌تر از گذشته بود و پاسخ‌گویی به آ‌ن‌ها حتی با یک نگاه اجمالی به کتاب مدرسان شریف و با اطلاعات بسیار معمول امکان‌پذیر بود. از چند نقطه ‌نظر می‌توان اهمیت این درس را برای کنکور کارشناسی ارشد مورد بررسی قرار داد. اول آنکه در رشته‌ی برق، مجموعه‌ی ریاضیات شامل 3 درس معادلات دیفرانسیل، ریاضیات مهندسی و آمار و احتمالات است، که با توجه به آن ممکن است دانشجویان نتوانند به چند سؤال دو درس ریاضی مهندسی و معادلات پاسخ دهند، با پاسخ دادن به دو تست ساده‌ی آمار و احتمال می‌توانند این خلاء را پُر کنند. از نقطه نظری دیگر، پاسخ‌دهی به سؤالات این درس با توجه به آنکه هر تست مجموعه ریاضی 33/8% از کل را به خود اختصاص می‌دهد، بنابراین درصد بسیار چشمگیری (66/16%) از کل مجموعه سؤالات ریاضی را در بر می‌گیرد. متأسفانه دانشجویانی وجود دارند که به حذف این درس می‌پردازند که با توجه به مطالب گفته شده، حذف این درس از برنامه درسی منطقی نیست و برعکس به نظر می‌رسد که دانشجویان باید نگرش بهتری نسبت به این درس داشته باشند و به اهمیت و پاسخ‌دهی سؤالات این درس پی ببرند.

بررسی سیستم‌های قدرت

سطح سؤالات درس بررسی سیستم‌های قدرت سال 95 در کل متوسط بوده و شامل هم سؤالات ساده و هم سؤالات پیچیده‌تر با محاسبات طولانی‌تر می‌باشد. سؤالات برخی از فصول مانند ماتریس‌های امپدانس و ادمیتانس شبکه نسبت به سال 94 دشوارتر بوده و سؤالات برخی از فصول دیگر مانند پارامترهای خط انتقال از سال 94 ساده‌تر بود.قابل ذکر است که امسال نیز همانند سال قبل، ازفصل شبکه‌های توزیع انرژی سؤالی داده نشده است.
به طور کلی می‌توان گفت امسال از مباحث مفاهیم اساسی سیستم‌های انرژی الکتریکی 1 سؤال، پارامترهای خط انتقال 2 سؤال، مدل و عملکرد خط انتقال 6 سؤال، مدل‌سازی عناصر سیستم قدرت و محاسبه ماتریس‌های امپدانس و ادمیتانس شبکه 2 سؤال و پخش بار 1 سؤال طرح شده است.

تجزیه و تحلیل سیگنال‌ها و سیستم‌ها

در درس تجزیه و تحلیل سیگنال‌ها و سیستم‌ها، خواص سیستم‌ها و سیگنال‌ها و ابزاری جهت استخراج و تحلیل این خواص معرفی می‌شود. در سال 95 برخلاف سال‌های گذشته که اغلب به صورت جدا از مباحث، سؤالات نسبتاً ساده‌ای طرح می‌شد، تمرکز طراح روی ترکیب مفاهیم و طراحی سؤالات جدیدتر و مشکل‌تر بود. این سبک طراحی سؤال تسلط داشتن داوطلب بر تمامی مباحث و دانستن ارتباط بین مفاهیم را می‌طلبد. برای مثال، 4 سؤال مطرح شده در سال 95 به ارتباط سری فوریه یک سیگنال متناوب و تبدیل فوریه آن سیگنال یا تبدیل فوریه یک سیستم دیگر مربوط می‌شد. نکته‌ی جالب دیگر در سؤالات امسال، نبود هیچ سؤالی از مباحث تبدیل Z و تبدیل لاپلاس بود، برخلاف سال گذشته که تعداد زیادی سؤال از مبحث تبدیل Z مطرح شده بود.
در کل سؤالات امسال شامل هیچ سؤالی که دانشجو قادر به پاسخ‌گویی آن نباشد وجود نداشت و با تسلط به تمام مفاهیم، سؤالات به سادگی و راه‌حل‌های کوتاه قابل حل بود البته ترکیب مفاهیم در سؤالات در کل، سطح سؤالات این درس را نسبت به سال گذشته افزایش داده بود.

ریاضیات

ریاضیات آزمون مهندسی برق مشتمل بر سه درس ریاضیات مهندسی، معادلات دیفرانسیل و آمار و احتمال است. در آزمون سال 95 مشابه با آزمون سال 94 شش سؤال از درس ریاضیات مهندسی، چهار سؤال از درس معادلات دیفرانسیل و دو سؤال از درس آمار و احتمالات طرح شده بود. سطح سؤالات درس معادلات دیفرانسیل از سال 94 پایین‌تر بود دو سؤال ساده و دو سؤال متوسط را شامل می‌شد، اما متأسفانه علی‌رغم سادگی سؤالات، طراحی گزینه‌ها مشکل داشت و جواب صحیح در میان گزینه‌های سؤالات 31 و 33 موجود نبود و این موضوع به شدت در روز آزمون با سرنوشت داوطلب بازی می‌کند؟! هرچند این سؤالات پس از اعتراض گسترده داوطلبان حذف شد! سؤال 34 هم قبلاً برای رشته‌ی ریاضی در سال 86 طرح شده بود، ولی در اینجا با کمی اشکال طرح شده بود، که البته این سؤال از سوی سازمان سنجش حذف نشد! یک سؤال مربوط به مبحث معادلات مرتبه اول، یک سؤال مرتبط با مبحث معادلات مرتبه دوم، یک سؤال مرتبط با مبحث نقاط تکین و یک سؤال هم از مبحث حل معادلات با استفاده از سری‌های توانی در آزمون سال 95 وجود داشت. جالب بود که امسال از فصل لاپلاس سؤالی نداشته‌ایم.
سؤالات ریاضی مهندسی سطح بالاتری نسبت به سال گذشته داشتند البته ذکر این نکته ضروری است که با تسلط بر این درس بسیاری از سؤالات را می‌توان با استفاده از راه‌های تستی و هوشمندی در پیدا کردن راه‌های ردگزینه در زمان بسیار کوتاه حل کرد. داوطلبانی که کتاب ریاضی مهندسی مدرسان شریف را خوب خوانده بودند، در آزمون امسال در این درس اوضاع خوبی داشتند. سؤال 35 و 36 را می‌توانستند به راحتی با توجه به مطالب کتاب در قسمت «حل سؤالات ریاضی مهندسی بدون دخالت دست» پاسخ دهند. سؤالات 38 و 39 تقریباً شبیه آن‌ها در کتاب وجود داشت، سؤال 40 پس از انجام عمل تغییر متغیر عین آن در مثال‌های تألیفی متن کتاب وجود داشت. سؤال 37 هم عیناً سؤال برق سال 80 بود که البته در آزمون امسال دارای اشکال تایپی بود! اگر بنا برحل با استفاده از راه‌های تشریحی باشد بعضی از سؤالات امسال دشوار بودند. در بودجه‌بندی سؤالات امسال یک سؤال از مبحث سری فوریه، دو سؤال از مبحث معادلات مشتقات جزئی، یک سؤال از مبحث نقاط تکین غیر تحلیلی و دو سؤال مرتبط با انتگرال‌های مختلط داده شده بود. دو سؤال 36 و 40 اگر بنابر حل تشریحی باشد، جزو سؤالات سخت امسال بود.
درس آمار و احتمال دو سؤال داشت که یک سؤال آن بسیار ساده و در حد مباحث جبر و احتمال دبیرستان بود و سؤال دیگر از سؤالات مرتبط با توابع چگالی احتمال بود که سؤال پرتکراری بود. این نشان می‌دهد که صرف وقت اندکی بر روی این درس هم می‌تواند حداقل یک سؤال درست به نتایج اضافه کند و تأثیرگذار باشد. به عنوان جمع‌بندی، ذکر این نکته ضروری است که مباحث درس ریاضی نسبتاً به هم مرتبط نیستند (و می‌شود گفت نسبتاً جدا از یکدیگرند) و در صورت نداشتن زمان کافی می‌توان با تمرکز بر روی درسی خاص یا مباحثی خاص درصد قابل قبولی را کسب کرد و همچنین باید به خاطر داشت که رمز موفقیت در این درس حل تمرین فراوان است. داوطلبانی که بر روی کتاب ریاضی مهندسی مدرسان شریف چاپ بیستم یا بیست و یکم تسلط کامل داشتند به راحتی می‌توانستند درصد خوبی را در این درس کسب نمایند.
در پایان ذکر این نکته تأسف بار است که در آزمون امسال 3 سؤال از 12 سؤال غلط محسوب می‌شود (سؤالات 31، 33 و 37) غلط بود یعنی 25 درصد سؤالات ریاضی غلط بود!؟ این برای آزمونی در این سطح بسیار تأسف بار است و سازمان سنجش باید دقت بیشتری انجام دهد تا چنین مواردی تکرار نشود. در ضمن معلوم نیست چرا سؤال 37 حذف نشد! چون قرار نیست دانشجو تصور کند طراح چه اشتباه تایپی انجام داده و گزینه‌ی صحیح را انتخاب کند.

سیستم‌های کنترل خطی

همانند سال‌های گذشته، سؤالات این درس بسیار مفهومی و دشوار طراحی شده بود و پاسخ‌گویی به سؤالات نیازمند تسلط کامل بر روی مطالب بود. یکی از مواردی که در آزمون سال 95 خیلی جلب توجه می‌کرد، عدم طرح سؤال از فصل‌های اولیه مثل انواع نمایش سیستم‌ها، مباحث پایداری و آرایه‌ی راث ـ هرویتز است. در عوض سؤالات از بخش پاسخ فرکانسی، روش‌های جبران‌سازی و مکان هندسی فراوان طرح شده بود. به نظر می‌رسد در سالیان اخیر، طراحان سؤال کنترل خطی تمایل دارند تا فصل روش‌های جبران‌سازی را مهم‌تر جلوه دهند و سؤالات بیشتر و دشوارتری از این فصل طرح کنند. چرا که اکثر داوطلبان به علت گنگ بودن و زمان‌بر بودن طراحی جبران‌ساز، از مطالعه‌ی این فصل صرف‌نظر می‌کنند. در حالی که مهم‌ترین هدف درس کنترل خطی، آموزش طراحی جبران‌ساز است.
به طور کلی می‌توان گفت در کنکور 95، از مباحث سیستم مکانیکی 1 سؤال، پاسخ فرکانسی 3 سؤال، روش‌های جبران‌سازی 2 سؤال، پاسخ گذرا 1 سؤال، پاسخ حالت دایم 2 سؤال، مکان هندسی ریشه‌ها 2 سؤال و از حساسیت 1 سؤال طرح شده است که سازمان سنجش برای سؤال 59 از این درس گزینه‌ی صحیح را گزینه‌ی «1» و «3» در نظر گرفته است که این مسأله ممکن است برای بسیاری از داوطلبان نارحت‌کننده باشد، همچنین سؤال 66 را هم حذف کرده‌اند.

ماشین‌های الکتریکی

در سال 95، سطح سؤالات به طور نسبی آسان‌تر از سال‌های گذشته بود. برای اولین بار طی سالیان اخیر ترکیب سؤالات دچار تغییر شده، به این گونه که از فصل مدارهای مغناطیسی به طور مستقیم 2 تست طرح شد و ضمناً از تعداد سؤالات ماشین‌های جریان مستقیم یکی کم شد. در بین مباحث مختلف، شاید مفهومی‌ترین و زیباترین تست، مربوط به فصل تبدیل انرژی بود که نیازمند تسلط کامل و قدرت تحلیل بالا برای پاسخ‌گویی داشت. نکته‌ی دیگر این است که یک سؤال کاملاً حفظی در مبحث ماشین‌های القایی مطرح شد که زنگ خطر برای کسانی است که از کنار این گونه نکات و مطالب حفظی به راحتی می‌گذرند. در مورد ماشین‌های جریان مستقیم و ترانسفورماتورها باید ذکر کرد که سبک و سطح سختی سؤالات کاملاً نرمال بوده و تغییر آنچنانی نسبت به ادوار گذشته نداشت. اما وضع برای ماشین‌های القایی کاملاً فرق می‌کرد و طراحان از این مبحث، با رویکردی کاملاً نو تست را طراحی کرده بودند، همچنین سازمان سنجش یک سؤال (سؤال 126) را حذف کرده‌اند و کلام آخر اینکه اگر داوطلب به جای تکرار مکررات، مفاهیم ماشین‌های الکتریکی را به خوبی فرا بگیرد، به راحتی می‌تواند به درصدهای بسیار خوبی در این درس برسد.

مدارهای منطقی

سؤالات درس مدارهای منطقی در سال 95 از سطح مطلوب و ساده‌ای برخوردارند. با توجه به اینکه هیچ نکته و مفهوم خاصی در سؤالات دیده نمی‌شود، انتظار می‌رود داوطلبان مسلط بتوانند به راحتی به هر 6 سؤال این درس پاسخ دهند. البته دقت در حل سؤالات این درس همواره جزء خواسته‌های کلیدی طراحان سؤال است و در صورت کم توجهی ممکن است باعث کسب نتیجه نامطلوب گردد.
همان‌طور که از بودجه‌بندی صورت گرفته برای این درس مشاهده می‌شود، 2 سؤال از مدار ترتیبی، 1 سؤال از ساده‌سازی، 1 سؤال از هازارد، 1 سؤال از اعداد و 1 سؤال از race طرح شده است. همچنین مباحث آزمون در این درس مانند سال‌های گذشته بوده و سؤالی خارج از سرفصل مصوب وزارت علوم دیده نمی‌شود.

مدارهای الکتریکی

درس مدارهای الکتریکی یکی از مهم‌ترین دروس برای دانشجویان برق محسوب می‌شود که پایه بسیاری از دروس دیگر آنان است، از این رو تسلط بر آن نه تنها در آزمون سراسری بلکه در تمام زندگی مهندسی آنان می‌تواند تأثیرگذار باشد. نکته مهمی که درباره‌ی درس مدار باید به آن اشاره کرد این است که جدا دیدن فصول مدار از هم، معنا ندارد و سؤالاتی که در این درس دیده می‌شود، سؤالاتی است که از ترکیب مباحث مختلف داده می‌شود نمونه این سؤالات هم در آزمون سال 95 دیده شد و بسیاری از سؤالات ترکیبی بودند، به عنوان مثال: مبحث مدارهای مرتبه اول با مدارات غیرخطی ترکیب شده بود یا مبحث تزویج با حالت دائمی سینوسی ترکیب شده بود یا مبحث مدارات مقاومتی با مقاومت‌های غیرخطی ترکیب شده بود. پس داشتن دید جامع بر این درس که در گرو حل مسائل مختلف و فهم عمیق مباحث می‌باشد یکی از مؤلفه‌هایی است که می‌تواند شما را در کسب درصد بالا در این درس یاری رساند. در این آزمون سؤال یک به مقاومت معادل تونن مرتبط بود. سؤال دوم ترکیبی از مباحث مدارات غیرخطی و مقاومتی بود. سؤال سوم ترکیبی از مباحث مدارات مرتبه اول و غیرخطی بود. سؤال چهارم به مدارات مرتبه دوم مرتبط بود. سؤال پنجم از مباحث حالت دائمی سینوسی و بیشینه توان طرح شده بود. سؤال ششم ترکیبی از مباحث تزویج و حالت دائمی سینوسی بود. سؤال هفتم از گراف‌ها طراحی شده بود. سؤال هشتم به معادلات حالت بر‌می‌گشت. سؤال نهم از فرکانس‌های طبیعی طرح شده بود. سؤال دهم به قضیه هم پاسخی مرتبط بود. سؤال یازدهم از دو قطبی‌ها و سؤال آخر مربوط به پاسخ پله حالت صفر بود. همچنین یک سؤال (سؤال 53) هم از این درس توسط سازمان سنجش حذف شده است.
همان‌گونه که مشاهده می‌شود، پراکندگی سؤالات تقریباً تمام مدار 1 و مدار 2 را پوشش می‌دهد. سطح سؤالات از سال گذشته ساده‌تر بود به طوری که از یک دانشجو با مطالعات معمولی انتظار می‌رود سؤالات مرتبط با مدارهای مقاومتی، سؤال مربوط به گراف‌ها و سؤال مربوط به معادلات حالت را به آسانی حل کند. نکته منفی این آزمون آن بود که یکی از سؤالات (دو قطبی) با این که سؤال متوسط رو به ساده‌ای بود پاسخ صحیح در گزینه‌ها وجود نداشت، یک سؤال دیگر هم طراح با ذهنیت مدل T طراحی کرده بود و با توجه به ذهنیت ایشان 1 گزینه صحیح می‌شد، اما اگر داوطلبان با راه‌حل اصلی سؤال را حل می‌کردند تمام گزینه‌ها صحیح بود. از این نکته منفی که بگذریم از یک دانشجوی قوی انتظار درصد بالا در این درس را می‌توان داشت. بازهم فراموش نکنیم که شرط موفقیت در درس مدارهای الکتریکی تسلط خوب بر تمام مباحث و توانایی ارتباط برقرار کردن میان آن‌هاست.