با این وجود رفتن به دانشگاه مثل رفع تکلیف شده به طوری که اگر کسی مدرک دانشگاهی نداشته باشد، گویا بیسواد است. دانش آموخته شدن صرف از دانشگاه ها بدون داشتن مهارت و غیرمرتبط بودن شغل فرد با رشته دانشگاهی به یک چیز روتین تبدیل شده و برای درصد بالایی از افراد چندان فرقی نمی کند که در چه رشتهای از دانشگاه پذیرفته شوند و به همین صورت شغل اکثر فارغ التحصیلان هم ربطی به رشته تحصیلیشان ندارد!
البته عده ای با وجود تلاش های فراوان در خصوص یافتن شغلی مربوط با رشته شان ناکام میمانند و راه به جایی نمی برند و مشغول به کسب درآمد در سایر حیطه ها می شوند.بر اساس آمار وزارت کار در سال 84، 2 میلیون و 115 هزار نفر دارای تحصیلات فوق دیپلم و لیسانس بودند که پس از فراغت از تحصیل به جای فعالیت در بازار کار همچنان در صف بیکاران هستند. این تعداد در سال 93 به میزان 5 میلیون و 212 هزار نفر تنها در این 2 گروه فارغ التحصیل افزایش یافته است.بر اساس این آمار، 601 هزار نفر با مدرک فوق لیسانس و دکترای حرفه ای و تخصصی غیر فعال هستند که اگر تعداد افراد بیکار دارای مدرک بالاتر از فوق لیسانس را به 601 هزار بیکار فوق لیسانس و دکترای حرفهای و تخصصی اضافه کنیم حدود 730 هزار نفر دکترای خانه نشین داریم.
رئیس دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شیراز در این خصوص می گوید: مساله تحصیل کردگان بیکار یک آسیب اجتماعی است و این امر مربوط به نظام آموزش عالی در کشور است.
دکتر بابک شمشیری می افزاید: در یک نظام آموزشی صحیح و در جامعه ای که نظام آموزش عالی متناسب با نیازهای جامعه شکل می گیرد و پاسخگوی مسائل و مشکلات موجود است اکثر افراد جذب رشتههایی میشوند که بتوانند شغل ایجاد کند و کارآفرین باشد، اکثر رشته هایی که در افراد مهارت ایجاد می کند فنی است و نیاز به سطوح بالای تحصیل ندارد و در سطح کاردانی و کارشناسی کفایت میکند، به گونهای که افراد بتوانند وارد بازار کار شده و کارآفرین باشند.این دانشیار فلسفه تعلیم و تربیت دانشگاه شیراز می گوید: ما بیشتر نیاز به مراکز علمی تخصصی داریم که برای ورود به بازار کار مهارت ایجاد کند و توجه روزافزون به این مساله ضروری است.
دکتر شمشیری می افزاید: تعداد دانشگاه هایی که به رشته های نظری ویژه در سطوح تحصیلات تکمیلی می پردازند باید محدود شود چرا که نیاز جامعه به این موارد کمتر از رشته های راه اندازی شده است.
این استاد دانشگاه شیراز می افزاید: در صورتی که این افراد بدون انتظار ایجاد شغل و با هدف کسب دانش وارد دانشگاه شوند وضعیت مطلوب می باشد اما اکثر افرادی که وارد دانشگاه می شوند 17 تا 26 ساله اند و افراد در این سنین نیاز به کسب درآمد و استقلال دارند.
این دانشیار فلسفه تعلیم و تربیت دانشگاه شیراز می گوید: اگر هدف از تحصیل برای این گروه سنی را صرفاً فرهیخته شدن و کسب دانش به عنوان ارزش بدانیم شعار داده ایم و تحصیلات دانشگاهی به جای این که اشتغالزایی کند افراد را مشغول می کند و حتی در برخی موارد به نوعی وقت افراد را به هدر می دهد.
دکتر شمشیری عنوان می کند: ما در جامعه با خیل عظیم افراد تحصیلکرده رو به رو هستیم که مدرک دارند اما از شغل و درآمد خبری نیست و علاوه بر این مهارتی هم برای ورود به بازار کار ندارند چرا که اکثر دانشگاه ها مانند مدارس صرفاً به ارایه آموزش های نظری می پردازند.وی با اشاره به افزایش بی رویه دانشگاه های مختلف طی سال های اخیر در کشور و استان می گوید: این وضعیت باعث شده که این مراکز علمی خود با صندلی های خالی مواجه شوند و به نظر من توسعه دانشگاه ها همزمان باید با پذیرش دانشجوی خارجی همراه باشد چرا که اگر صرفاً بر اساس دانشجوی بومی برنامه ریزی شود با اشباع و صندلی های خالی مواجه می شویم.رئیس انجمن پزشکان عمومی کشور نیز در گفت و گو با خبرنگار «خبرجنوب» با اشاره به غیر مرتبط بودن کار درصد بالایی از افراد تحصیلکرده با رشته دانشگاهی شان یادآور می شود: 80 هزار پزشک عمومی در سطح کشور داریم که حدود نیمی از آنها کار حرفه ای خود را انجام نمی دهند و باید از خودمان بپرسیم که ما چه کرده ایم که این سرمایه ها در مسیر اصلی خود قرار نگرفته اند و این اتفاق به نوعی سرمایه سوزی است، در حالی که برای اجرای برنامه پزشک خانواده و توسعه طب عمومی کشور شدیداً به این پزشکان عمومی نیاز داریم.دکتر کامیابی می گوید: در حال حاضر نسبت سرانه پزشکان به بیماران در کشور کمتر از نیازهای جامعه است و این میزان باید دو برابر شود، پزشکانی که در این حیطه فعالیت می کنند اعتماد به نظام سلامت کشور، امنیت شغلی و ارتقای شغلی خود ندارند و اگر یک مسیر اطمینان بخش برای آن ها رقم بزنیم شاهد بازگشت این پزشکان عمومی به نظام سلامت کشور خواهیم بود.
رئیس انجمن پزشکان عمومی کشور می افزاید: در آغاز اجرای برنامه پزشک خانواده آمار فعالیت 600 پزشک عمومی را در این طرح به ما دادند و این میزان در حال حاضر شامل یک هزار و 80 پزشک عمومی است و به عبارتی توانسته قشر خاموش پزشکان عمومی را که به نوعی سرمایه هستند به مسیر طبابت برگرداند.