زنگ خطر فرسودگی بناهای دانشگاه‌های بزرگ ایران

نفس های خسته ساختمان‌های فرسوده دانشگاه های کشور به شماره افتاده است. ساختمان هایی با عمر ۵۰ تا ۶۰ سال که اگر فکری برای تعمیر آنها نشود مانند بیماری خواهند بود که به دلیل عدم مراقبت های پزشکی و امکانات لازم جانش به خطر می افتد.

به گزارش خبرنگار  حوزه دانشگاهی گروه علمی پزشکی باشگاه خبرنگاران جوان، سالها منتظر روزی بودم که من هم مثل سایر همسالانم وارد دانشگاه شوم. هر زمانی که از مقابل دانشگاهی عبور می‌کردم این فکر که آیا روزی می‌رسه که من هم دانشجو شوم یا نه به ذهنم می‌رسید. خدایا آیا من هم دانشجو می‌شوم آیا من هم می‌توانم مانند بقیه همسالانم وارد دانشگاه‌ شوم یا اینکه این فکر همچنان به صورت یک آرزو برایم باقی می‌ماند. 
 
تصور اینکه روزی من هم وارد دانشگاه‌ شوم یک طرف اینکه وارد چه دانشگاهی شوم طرف دیگر ماجرا بود. از کوچه پس کوچه‌های شهر که عبور می‌کردم، ناخداگاه سر در دانشگاه تهران نظرم را به خود جلب کرد. چه دانشگاهی، چه عظمتی چه هنرمندانه ساخته شده بود. چه کسی آن را بنا کرده، تئوری ساخت این بنا از کجا شکل گرفته و چه کسانی از این دانشگاه فار‌غ‌التحصیل شدند و در همین گیرو دار بودم که یادم آمد روزگاری آرزو می‌کردم که دانشجو شده و وارد دانشگاه تهران شوم. آرزویی که حال محقق شده اما نه در دانشگاه تهران، به هر حال من هم دانشجو بودم حال به دانشگاهی می‌نگریستم که هم روزهای خوب و هم روزهای تلخ را تجربه کرده . دانشگاهی با قدمت ۱۰۰ ساله در مرکز شهر با دانشجویانی که هر کدام به امید آینده‌ای روشن به سوی این دانشگاه در حرکتند .
 
موزه جانور شناسی به جای دانشگاه!
امید معاون اداری مالی وزارت علوم درباره فرسودگی زیر بناهای دانشگاه‌ها گفت:تعدادی از دانشگاه‌ها ساختمان‌های قدیمی دارند که اغلب مربوط به سال 1313 است و قدمتی نزدیک به 80 سال دارند که تا حدودی مرمت شده‌اند، حتی یکی از دانشکده‌های دانشگاه تهران 115 سال پیش  تاسیس شده است و امروز به عنوان یکی از موزه‌های جانور شناسی مطرح است. این ساختمان‌ها به خاطر ارزشی که دارند، امکان تخریب برایشان وجود ندارد و از طرف دیگر تعمیرات آنها پر هزینه است. چند سال پیش مقاوم سازی آنها انجام شد و پیشنهاد ما این است که این امر را در اولویت قرار دهیم و برای مقاوم سازی حتما باید تجهیزات به روز شود. 
 
هشدار، دانشگاه ها رو به نابودی اند!
امید بیان داشت: همین چند سال پیش به همین علت(فرسایش) کتابخانه دانشگاه تهران آتش گرفت، بنابراین باید بازسازی به طور مستمر انجام شود. پیشنهاد شده تا آنها را مرمت و بازسازی کنند و امیدواریم هر چه زودتر این اتفاق بیفتد و برآورد ما برای بازسازی 10 دانشگاه برتر کشور بودجه 550 میلیارد تومانی است و امیدواریم که بخشی از آن تحقق یابد.
 
کجای کار می لنگد؟
نکته‌ دیگری که در این مورد وجود دارد، این است که بازسازی 30 درصد ساخت دوباره دانشگاه‌ها هزینه و زمان لازم دارد و یک ساختمان دانشگاهی به طور میانگین با یک سال و نیم زمان بازسازی خواهد شد . البته تعدادی از خوابگاه‌های ما نیز این مشکل را دارد و جای تاسف است که نخبگان ما مجبورند در همین خوابگاه‌ها زندگی کنند . 
 
تاثیراتی که دانشگاه بر ذهن و روح دارد
این دانشگاه با میانگین سنی حدود 100 سال و دانشگاه‌های دیگر نظیر این دانشگاه رو به فرسودگی گذاشته‌اند، دانشگاه‌هایی که روزی دانشجویانی همچون شهید زین‌الدین را در خود ‍ﭘرورش داده اند که در حین تحصیل برای ادای فریضه به جبهه‌های نبرد عظیمت کرده و شهید شد دانشگاه‌ها هر کدام در دوره خود تاثیرات بسزایی بر روی دانشجویان و دانش‌‍ﭘژوهان می‌گذاشتند ولی اکنون که این دانشگاه‌ها رو به فرسایش می گذارد، متولیان امر به داد آنها نمی‌رسند. 
 
برای مقاوم سازی حتما باید تجهیزات به روز شود
با بروز شدن تجهیزات دانشگاهی قاعدتا فرم اولیه بناهای فرسوده دانشگاهی تغییر خواهند کرد و با این تغییر تاثیر بسزایی هم بر روی آموزش دانشجویان خواهد گذاشت. در این باره می‌توان گفت: بناها و اماکن کهن قدمت تاریخی دارند و گویای آموز‌ه‌های قدیمی ما هستند که می‌توانند بر خلقیات – رفتار و صفات و . . . بر روی مخاطبین خود تاثیر بگذارند از جمله مکانهای تاریخی که هویت ما در آن شکل گرفته است همان دانشگاه‌ها و موسسات عالی است. 
 
محیط دانشگاه دانشجو را جذب می کند
این رابطه را در وجوه و از منظرهای مختلف می‌توان مورد بررسی قرار داد. انسان هویت خویش را در هویت محیط جستجو کرده و به عبارت دیگر- هویت محیط را هویت خود می‌داند. یا اینکه انسان چنان ارزش و احترامی برای عوامل هویتی محیط قائل شود که سعی در بازسازی یا بازیابی محیط پیرامون خود برآید. اماکن تاریخی در واقع هویت ما در طی دوران هستند که می‌توانند تاثیر مثبت و یا منفی بر افکار-روش زندگی-و یا شخصیت ما داشته‌ باشند که در این باره می‌توانیم از منظر کارشناسان آن را بررسی کنیم. 
 
دکتر شاهمرادی کارشناس روانشناسی درباره تاثیر دانشگاه بر دانشجویان گفت: زمانی که دانش آموزی بعد از پایان تحصیلات متوسطه وارد دانشگاه می‌شود در انتظار محیطی پویا و شاد برای آموزش است که اگر این محیط برای وی فراهم باشد، هم در کلاس درس و هم در ارتباط وی با هم‌دوره‌ای هایش تاثیر مثبت خواهد داشت و این تاثیر روی یادگیری وی و خروجی این دانشجو به عنوان یک دانشجوی موفق تاثیر گذار خواهد بود . 
 
پایین آمدن اعتماد به نفس دانشجو با کمبود امکانات و قرار گرفتن در فضاهای قدیمی فرسوده 
وی ادامه داد: هنگامی که یک فرد وارد دانشگاه می‌شود، متغیرهای زیادی روی او اثر خواهند گذاشت از جمله فضای کلاس که اگر در کلاس‌های درس و در محیط دانشگاه امکانات طوری فراهم باشد که وی احساس ناامنی و عدم وجود امکانات برای ارائه کنفرانس و یا با  فضای فرسوده مواجه نشود. مطمئنا کارایی و بازدهی این دانشجو در مقابل دانشجویی که با یک فضای فرسوده و قدیمی مواجه است، فرق خواهد داشت و این دانشجو موفق تر و از لحاظ روانی شادتر خواهد بود. 
 
مطمئنا استفاده از رنگ در فضای کلاس و استفاده از المان‌های شاد برای جذب دانشجو در کلاسهای دانشگاه تاثیر مثبت بر روی دانشجوها خواهد گذاشت و نارضایتی دانشجوها از فضای تحصیل تاثیر منفی بر روی درس آنها خواهد گذاشت. 
 
پیوند خلاق گذشته و آینده طرحی برای بازسازی بناهای فرسوده 
مرمت یا بازسازی برای جلوگیری از فرسایش و معاصر سازی یک بنای فرسوده به کار می‌رود، مرمت بافت‌های فرسوده در اواخر ۱۹۹۰ از سوی یونسکو از دو وجه اساسی برخورار گردید: که می‌توان آینده‌ای برای گذشته یا رهایی آینده از گذشته دانست. 
 
دانشگاه‌های قدیمی کشور نیازمند تعمیر و بازسازی 
وقتی یک بنایی با قدمت ۸۰ یا ۱۰۰ سال رو به فرسایش می‌گذارد، معماران و طراحان برآن می‌شوند تا برای پابرجایی آن بنا طرحی ارائه کنند تا هم به راحتی بشود آن بنای فرسوده را تعمیر و بازسازی کرد و هم شکل تاریخی خود را از دست ندهد.از این رو دانشگاه‌های قدیمی کشور نیز جزو آن دسته بناهایی است که نیاز به تعمیر و بازسازی دارد .
 
آیند‌ه‌ای برای گذشته یا رهایی آینده از گذشته مولفه‌ایی برای دانشگاه‌ تهران   
دکتر وثوق کارشناس مرمت و بازسازی آثار تاریخی اظهار داشت: در ارتباط با مرمت دانشگاه تهران با توجه به اینکه این دانشگاه تمامی مولفه‌های وابسته به آثار ملی را داراست، بنابراین مجموع منقول در ردیف آثار باستانی ملی تلقی می‌شود، زیرا از نظر قدمت تکلیف مجموعه معلوم است. از دیگر مولفه‌هایی که  مجموعه دانشگاه تهران را در ردیف آثار ملی قرار داده همانا خاطرات، ارزشها، معیارها و حوادث تلخ و شیرینی است که در آن محل حادث شده و در حافظه ها باقی مانده است، بنابراین حفاظت و حراست از آنها برای نسل های امروز و تحویل سالم آن به نسل های فردا لازم خواهد بود. 
 
ضوابط و آئین نامه‌های وابسته به مرمت آثار ملی رعایت شود
کارشناس مرمت در ادامه گفت: لازم به ذکر است ضوابط و قوانین و آئین نامه‌های وابسته به مرمت آثار تاریخی، فرهنگی در آن مرتتب خواهد شد، پس شایسته است قبل از هر گونه مداخله اجرایی مطابق با مراحل مرمت ابتدا مسحفظات دانشگاه مورد شناسایی دقیق واقع شده و کلیه کسر افزوده‌ها(کسرشده و اضافه شده)هایی که بعد از احداث دانشگاه اتفاق افتاده، جهت جمع آوری و تصمیم گیری سیاهه شود، زیرا حفظ و حراست اندام‌های اصلی بنا از اوجب واجبات است .
 
استفاده از نیروهای متخصص برای مرمت آثار ملی 
دکتر وثوق عنوان داشت: در مرحله دوم کل مجموعه از نوع ضایعات و آسیب‌های وارده اعم از ضایعات داخلی، ضایعات خارجی، ضایعات انسانی و ضایعات طبیعی مورد شناسایی واقع شده و سپس بناها به لحاظ استاتیکی مورد ارزیابی واقع و با عنایت به نتایج حاصله از موارد منقول می‌توان با دقت و امانت و با استفاده از نیروهای متخصص نسبت به انجام مرمت‌های مورد نیاز اقدام نماید . با توجه به ملی بودن اثر هر کسی در مرمت آن نمی‌تواند مداخله‌ای داشته باشد. 
 
اعتبار ۴ هزار میلیاردی برای پروژه‌های در حال پیشرفت 
معاون مالی وزارت علوم درباره هزینه‌های عمرانی گفت: اعتباری حدود 800 تا 900 میلیارد تومانی را برای پروژه‌های عمرانی نیاز داریم و برای پروژه‌هایی که 5 تا 80 درصد پیشرفت فیزیکی دارند حدودا اعتبار 4 هزار میلیاردی را لازم داریم که البته تعدادی از پروژه‌هایی که بیش از 80 درصد پیشرفت فیزیکی داشته‌اند به بهره برداری رسیده است و امسال نیز حدود 200 هزار متر مربع از این تجهیزات به بهره برداری می‌رسد و اگر این روند ادامه داشته باشد نتایج خوبی در بر خواهد داشت. 
 
در نتیجه با توجه به هزینه‌های گزاف و روند رو به فرسایش ساختمان‌های قدیمی دانشگاه‌ها از مسئولین انتظار می رود نسبت به چنین موضوع مهمی اهتمام لازم را داشته باشند. به امید روزی که آثارتاریخ ملی ما به فراموشی سپرده نشود. 
 
گزارش از آذر رجبی 

ارسال دیدگاه

0

  عضویت  
اطلاع از

تبلیغات متنی