تحلیل آزمون کارشناسی ارشد سال 94 مجموعه روانشناسی (2)

تحلیل آزمون کارشناسی ارشد سال 94 مجموعه روانشناسی (2)

 

 

روش‌ها و فنون راهنمایی در مشاوره

سوالات آزمون 94 (بهمن 93) دارای سطح دشواری بالاتری بوده و همانند سوالات سال 93، مباحث موردنظر را نه به صورت حفظی، بلکه در قالب مثال مورد پرسش قرار داده بود. هر چند این الگوی طراحی سوالات برای درس فنون مناسب به نظر می‌رسید اما در تعدادی از سوالات امکان این وجود داشت که از نظر منطقی یا از دیدگاه های نظری مختلف، به سادگی دو یا چند گزینه را به عنوان گزینه صحیح شناسایی کرد.
تمرکز سوالات بر روی مثال هایی از فنون بود و از مباحث فنون مرتبط با هر نظریه و همچنین فنون مرتبط با نظریه‌های خانواده ‌درمانی هیچ سوالی مطرح نشده بود. با این حال مساله اصلی‌ که داوطلب در پاسخ به این سوالات با آن مواجه بود، همپوشانی گزینه‌های پاسخ بوده است که در اغلب آنها حتی با روش حذف گزینه‌ها هم امکان این وجود نداشت که با اطمینان به پاسخ صحیح رسید. همچنین بیشتر سوالات 94 از کتاب‌های مقدمه‌ای بر مشاوره و روان‌درمانی سیداحمد احمدی، متون و روش‌های مشاوره شفیع آبادی و مهارت‌های پایه و پیشرفته در مشاوره گلدارد شده بود.


 
کاربرد آزمون‌های روانی در مشاوره

با آنکه سوالات آزمون 94 (بهمن 93) دارای سطح دشواری مناسبی بوده، اما نسبت پراکندگی سوالات را در حد متوسطی رعایت کرده بود. متاسفانه هر ساله در درس نظریه‌ها به علت حیطه گسترده مباحث شاهد این اتفاق هستیم که برخی از مباحث اصلی هیچ نماینده‌ای در سوالات کنکور ندارند، برای مثال آزمون TAT یا بینه یا آزمونهای نقاشی.
در این درس، اغلب سوالات به شکل مفهومی بوده و تنها 2 سوال از مباحث آماری در حیطه آزمون های روانی مطرح شده بود. برخی از سوالات مانند سوالات 255، 263 و 257 از نظر فنی قابل تجدیدنظر هستند. همچنین در سال 94 از مباحث نظریه‌ها و سنجش هوش 9 سوال ، نظریه‌ها و سنجش شخصیت 8 سوال مطرح شده بود. همچنین بیشتر سوالات 94 از کتاب‌های دکتر کرمی و دکتر بهرامی مطرح شده بود.


 
مبانی مشاوره و راهنمایی

سوالات آزمون 93، مباحث اصلی مانند مشاوره مدرسه، مشاوره با کودکان و مشاوره خانواده را به خوبی پوشش داده بود. با این وجود مباحثی مانند اصول و مبانی، گروه درمانی و مشاوره شغلی مورد اغماض قرار گرفته‌ بودند. همچنین هیچ سوالی از منابع اصلی در مشاوره گروهی و خانواده (کوری و گلدنبرگ) در این آزمون به‌ چشم نمی‌خورد.
اغلب سوالات به صورت موردی و مثال مطرح شده‌ بودند و تعدادی از سوالات از نظر فنی دچار ابهام در صورت مساله و موضوع سوال و همپوشانی بین گزینه‌ها بوده است. حیطه اصلی تمرکز بر مشاوره مدرسه بوده است. متاسفانه سبک سوالات به‌گونه‌ای بود که مفاهیم موردی و جزئی را به قیمت موارد اساسی و کلیدی در حیطه تمرکز خود قرار داده بود. بیشتر سوالات 94 از کتاب‌های مهارت‌های خرد مشاوره (حسینیان)، راهنمایی و مشاوره شغلی و نظریه‌های انتخاب شغل (شفیع‌آبادی)، خانواده درمانی (گلدنبرگ) و … طرح شده بود.


 
نظریه‌های مشاوره و روان‌درمانی

سوالات آزمون 93 دارای سطح دشواری مناسبی بوده و همانند سوالات چند سال اخیر حیطه تمرکز خود را بر روی 8 نظریه اصلی قرار داده بود. هر چند به‌نظر می‌رسد تنوع منابع مورد استفاده در این آزمون بیشتر باشد، اغلب سوالات در قالب سوالات مفهومی و کلی طرح شده‌ بودند.
مبحث مکانیزیم‌های روانی همچنان یکی از حیطه‌های مورد توجه طراحان سوال بوده است. به طور کلی سبک طراحی سوالات در درس نظریه‌های مشاوره، روال منطقی و معقولی را طی کرده و از نظر تعداد سوالات و مباحث اصلی، تعادل نسبی وجود داشته است. همچنین داوطلبان می‌توانستند با مطالعه‌ی دقیق مباحث و منابعی از قبیل کتاب‌های شفیع‌آبادی جرارد کوری طرح شده بود.


 
آمار و روش تحقیق

سوالات آزمون سال 94 (بهمن 93) نسبت به آزمون سال قبل مفهومی‌تر بود. همچنین، در آزمون سال 94 تعداد فصول بیشتری از کتاب پوشش داده شده بود. در واقع پراکندگی سوالات بیشتر بود. در سال 94 تمامی سوالات آمار سطح پایینی داشتند و داوطلب با سواد آماری متوسط توان پاسخگویی به سوالات را دارا بود. همانند آزمون‌های سال‌های پیش مباحث تحقیق آزمایشی، مفاهیم و نمونه‌گیری سوالات بیشتری را به خود اختصاص داده بود. از نکات جالب آزمون سال 94 می‌توان به طرح شدن سوال از مقیاس‌های سنجش نگرش اشاره کرد. در اغلب آزمون‌های سال‌های گذشته از مقیاس‌های سنجش نگرش سوالی طرح نمی‌شد اما در آزمون سال 94، یک سوال طرح گردید. به طور کلی سوالات آزمون سال 94 استاندارد بودند و سطح دشواری سوالات متوسط بود. همچنین بیشتر سوالات 94 از کتاب‌های آمار و احتمالات کاربردی دکتر علی دلاور، روش تحقیق دکتر بیابانگرد و مبانی نظری و عملی پژوهش دکتر علی دلاور طرح شده بود.


 
روانشناسی تربیتی

سؤالات درس روانشناسی تربیتی سال 94 (بهمن 93) نسبت به سال 93 از سطح دشواری بالاتری برخوردار بوده است. آزمون سال 93 دارای 10 سؤال حفظی و 10 سؤال مفهومی و سال 94 دارای هفده 11 سوال حفظی و 9 سؤال مفهومی بود. در این دو آزمون بودجه‌بندی سوالات ( یعنی تعداد سؤالات هر مبحث) متفاوت بوده است. به طوری که در سال 94 از مباحثی مانند راهبردهای یادگیری و مطالعه (شناخت و فراشناخت) و آموزش معلم محور سوالی مطرح نشده بود در صورتی که در سال 93 از هر کدام از این مباحث 2 سوال به میان آمده بود. همچنین از مباحثی مانند طراحی آموزشی، تنوع اجتماعی ـ فرهنگی و انگیزش در یادگیری سوالی مطرح نشده بود در حالی که در سال 94 طراحان چند سوال را به این مباحث اختصاص داده بودند. همچنین بیشتر سوالات سال 94 از کتاب‌های روانشناسی پرورشی نوین دکتر سیف و روانشناسی تربیتی دکتر اسماعیل بیابانگرد طرح شده بود.


 
سنجش و اندازه گیری

سوالات کنکور سال 94 (بهمن 93) تقریباً دشوارتر از سال 93 بوده است. علاوه بر مطالعه منبع اصلی این درس که کتاب دکتر سیف بوده است، کتاب‌های سنجش و اندازه گیری مرحوم دکتر هومن، کتاب اصول روانسنجی دکتر دلاور می‌توانست به پاسخ گویی بهتر سوالات کمک کند. سوالات بیشتر مفهومی بود. مبحث روایی، پایایی، انواع ضرایب پایایی، ارتباط ضرایب با پایایی با ویژگی‌های سوال‌ها مثل درجه دشواری و درجه دقت همچنان در میان سایر از اهمیت بالایی برخوردار هستند.
توصیه می‌شود داوطلبان سال‌های آینده حتماً بعد از مطالعه مطالب هر بخش تعداد زیادی مساله روانسنجی از کتاب‌های مختلف حل کنند تا یادگیری، مفهومی شود و شیوه حل مساله را یاد بگیرند. در بسیاری از موارد داوطلب فرمول سوال را به خاطر دارد اما بی‌دقتی ناشی از عدم حل مساله‌های مشابه باعث می‌شود نتواند به سوالات پاسخ‌ دهد. در پایان قابل ذکر است که در سوال‌های امسال بیشترین تاکید بر روی بحث روایی و پایایی بود و بیشتر سوالات 94 از کتاب‌های سنجش و اندازه‌گیری سیف ـ سنجش و اندازه‌گیری دکتر هومن بوده است.


 
روان‌شناسی رشد

سوالات آزمون 94 نسبت به سال 93 دشوارتر شده بود. منبع طراحی سوال از کتاب روان‌شناسی ژنتیک منصور (جلد 1 و 2) به کتاب روان‌شناسی رشد لورابرگ به ویژه جلد 2 و منبع نظریه‌های روان‌شناسی رشد کرین تغییر یافته بود. سوالات اغلب از متن کتاب لورا برگ مطرح شده بود. از مباحثی با عنوان هویت شغلی نظریه هالند و نظریه ایمان و معنویت و مراحل دینداری فاولر سوال آمده بود که فقط در کتاب روانشناسی رشد لورا برگ به آن‌ها اشاره شده بود. تعداد سوالات مفهومی هر دو آزمون به یک اندازه بوده است. سوالات سال 94 بیشتر حالت آسیب شناسی تحولی داشته و مواردی مانند علت شناسی اختلال‌های روانی دوران کودکی و نوجوانی را هم مطرح کرده بود که در سایر آزمون‌ها کم سابقه بوده است.


 
روان‌شناسی شخصیت

مقایسه سوالات آزمون سال‌های 93 و 94 نشان می‌دهد که سوالات سال 94 کمی ساده‌تر بوده است ولی حوزه‌های متنوع‌تری را در برگرفته بود. باز هم یک سوال از تفسیر آزمون mmpi آمده بود که مرتبط با درس آزمون‌های روانی می‌باشد. سوالات مرتبط با منبع روان‌شناسی شخصیت پروین ترجمه کدیور باز هم نسبت به سایر منابع برجسته‌تر است. روان‌شناسی شخصیت شولتز در مقام دوم قرار داشت. سوالات مرتبط با نظریه‌های اریک فروم، هانری موری، فروید و روان‌شناسی وجودی از این منبع مطرح شده بود. چند سوال مفهومی نیز که بیشتر مربوط به مقایسه نظریه‌ها و مفاهیم مشترک در آن‌ها بود، به میان بود. سوالات اغلب حفظی بودند و شاهد تنها 3 سوال مفهومی بودیم اما در آزمون 93 تعداد سوالات مفهومی و ساده‌تر بیشتر بود.


 
روان‌شناسی عمومی

برخلاف آزمون سال 93 در آزمون سال 94 (بهمن 93) سهم سوال‌های بخش احساس (به ویژه حس شنوایی) و مبحث یادگیری و تفکر و زبان نسبت به مبحث روان‌شناسی اعصاب (سیستم عصبی) بیشتر شده بود. با این حال در کل سطح دشواری هر دو آزمون خیلی نزدیک به هم بود ولی به نظر می‌رسد سوال‌های سال 93 کمی دشوارتر بوده است. سوالات سال 94 نیز اغلب حفظی بودند و البته پاسخ گویی به این سوالات نیازمند مطالعه دقیق متن کتاب‌های هیلگارد و سانتراک بوده است. احتمالاً مباحث احساس و ادراک و مبحث زبان و تفکر جزو مباحثی باشند که در سال‌های آینده سوال‌های بیشتری از آن‌ها مطرح خواهد شد زیرا گرایش روان شناسی بیشتر به سمت حوزه شناختی است و احتمالاً طراحان هم متاثر از این دیدگاه‌‍‌ها هستند. خواندن منابع بیشتر در حوزه روان‌شناسی یادگیری از نویسندگان اصلی این کتاب‌ها در ایران و کتاب‌های روان شناسی شناختی به عملکرد بهتر در این درس کمک خواهد کرد.

ارسال دیدگاه

0

  عضویت  
اطلاع از

تبلیغات متنی