در آزمون مجموعه زیست‌شناسی 93 (بهمن 92)، از درس بیوشیمی 20 سؤال طرح شده بود که از این حیث مشابه آزمون سال گذشته (92) بوده است. در این آزمون بر خلاف سال‌های گذشته 12 سؤال مربوط به ساختارها، 5 سؤال مربوط به متابولیسم، 1 سؤال مربوط به آب و الکترولیت و 1 سؤال مربوط به پیام‌رسانی بوه است. بودجه‌بندی سؤالات مربوط به ساختار به این ترتیب بوده است که از قند‌ها 2 سؤال، آنزیم‌ها 2 سؤال (نوع آنزیم و مهارکننده‌های آنزیمی)، روش‌های بیوشیمی 2 سؤال (هر دو مربوط به کروماتوگرافی)، کوآنزیم‌ها 2 سؤال، پروتئین 2 سؤال، و لیپید هر کدام 1 سؤال مطرح شده است. سؤالات مربوط به متابولیسم نیز به مباحث نوکلئیک اسید 1 سؤال، قندها 3 سؤال و چربی 1 سؤال اختصاص داشت. با توجه به این بودجه‌بندی و مقایسه با سال‌های پیش ذکر چند نکته قابل توجه است:
1ـ 60% از سؤالات این آزمون مربوط به ساختار ماکرومولکول‌های زیستی بوده است و اهمیت آن را نسبت به مابقی مباحث نشان می‌دهد.
2ـ از بیولوژی مولکولی هیچ سؤالی مطرح نشده است و در مقابل از پیام‌رسانی سؤال آمده است که معمولاً نادیده گرفته می‌شود. با توجه به این که بیولوژی مولکولی مختص دروس ژنتیک و سلولی ـ مولکولی است. این امر نشان می‌دهد که مباحث رو به تخصصی شدن رفته است. 
3ـ در بحث متابولیسم 1 سؤال مربوط به بیماری‌ها مطرح شده است که جنبه‌ی بالینی بیوشیمی را نشان می‌دهد، از این‌رو باید علاوه بر مباحث پایه مباحث بالینی نیز مورد توجه قرار گیرد.
4ـ عمده‌ی سؤالات برگرفته از اصول پایه و تعاریف بیوشیمی اما در قالب مفهومی مورد پرسش قرار گرفته‌اند و صرفاً یک تعریف خام مطرح نشده است. به عبارتی درک یک تعریف یا اصل برای پاسخگویی نیاز است نه صرفاً حفظ مطالب.

در آزمون مجموعه زیست‌شناسی 93 (بهمن 92)، از درس بیوفیزیک تعداد 20 سؤال مطرح شده بود که از این حیث همانند سال گذشته بوده است. در بودجه‌بندی سؤالات و نیز محتوای علمی سؤالات تفاوت‌های چشمگیری مشاهده می‌شود.
در آزمون سال 93 همان طور که انتظار می‌رفت بیشترین سؤالات مربوط به روش‌های بیوفیزیک و بحث طیف‌سنجی بوده است که تعداد پنج سؤال را به خود اختصاص داده است. این سؤالات از تکنیک‌های فلورسانس،NMR، FRAP و CD مطرح شده است. سطح کیفی این سؤالات در حد متوسط ارزیابی می‌شود، چرا که به اصول کلی و تعریفی تکنیک‌های ذکر شده اشاره داشتند. از مبحث بیوترمودینامیک 3 سؤال مطرح شده است که عموماً مبتنی بر قوانین اول و دوم ترمودینامیک می‌باشند. از سرفصل بیوفیزیک غشاء 3 سؤال مطرح شده است که به لحاظ دشواری مشابه سؤالات سال‌های گذشته می‌باشد. یکی از مباحثی که بسیار مورد توجه قرار گرفت بیوفیزیک پرتوی بود اما عمده سؤالات نه پیرامون پرتوهای یونیزان و غیر یونیزان، بلکه در مورد انواع شمارشگرها مطرح شده است. از مباحث روش‌های هیدرودینامیک، بیوفیزیک سلولی (بیومکانیک) هر کدام 1 سؤال مطرح شده است. نکته قابل توجه، طرح 1 سؤال از نانوبیوفیزیک (نانووایر) بوده است که برای اولین بار مورد توجه طراحان سؤال قرار گرفته است و این نشان دهنده اهمیت این مبحث در آزمون‌های آینده می‌باشد.

تعداد سؤالات میکروبیولوژی در آزمون کارشناسی ارشد سال 93 (بهمن 92) مشابه با سال 92 شامل 20 سؤال است. در سال 93 (بهمن 92) از مبحث میکروبیولوژی محیطی و صنعتی 3 سؤال مطرح شده بود و در حالی که در آزمون (92)، 4 سؤال از این مبحث طرح شده است. در سال 92 از مبحث متابولیسم باکتری بیشترین تعداد سؤال طرح شده بود (8 سوال)، در حالیکه از این مبحث در سال 93 سوالی انتخاب نشده است. افزایش تعداد سؤالات مرتبط با مباحث ژنتیک باکتری و رشد باکتری مورد دیگری است که در سال 92 از این مباحث 2 سؤال آمده و در سال 93 تعداد 3 سؤال می باشد. مورد دیگر در ارتباط با مبحث ساختار سلول‌های باکتری است که تعداد 2 سؤال در سال 92 و 93 (به طور یکسان) مورد پرسش قرار گرفته است. همچنین تعداد سؤالات مبحث تشخیص آزمایشگاهی در هر دو سال اندک و ناچیز است (یک سوال). نکته دیگر اینکه در سال 93 از کوکسی های گرم مثبت هیچ سوالی طرح نشده و با توجه به تنها سؤال آن در سال 92 این مبحث برای مطالعه توصیه نمی شود. در کل دانشجویان باید مباحث بیماری زایی باکتری ها و کلیات را در اولویت یادگیری قرار دهند. اکثر سؤالات این درس ماهیتی حفظی داشته و نیازمند مرور مکرر مطالب است. باید در نظر داشت که با توجه به تکرار برخی از سؤالات در آزمون‌های سال‌های گذشته، دانشجویان باید حتماً آزمون‌های پیشین را مطالعه کنند. به نظر می رسد کتاب میکروب شناسی واکر در سال جاری مهم ترین منبع مورد استفاده طراحان سؤال بوده است.

سؤالات درس تنه مشترک در آزمون کارشناسی ارشد 93 (بهمن 92) با 40 سوال همانند آزمون سال 92بود. دروسی که درس تنه مشترک از آنها سؤال طراحی می‌شود شامل زیست‌شناسی گیاهی ـ زیست شناسی جانوری ـ سلولی و مولکولی ـ ژنتیک ـ عملکرد و بیولوژی ـ بیوفیزیک و بیوشیمی و تکامل و اکولوژی است که هر کدام 5 تست را شامل می‌شوند.
همان‌طور که انتظار می‌رفت سؤالات بر گرفته شده از تمامی مباحث بوده و مثل سال 92 از همه مباحث مطرح در تنه مشترک سوال طراحی شده بود. 
اکثر سؤالات این درس حفظی بوده و دانشجو با تسلط کافی به مباحث قابلیت پاسخگویی به اکثر سؤالات را خواهد داشت با توجه به ماهیت حفظی بودن سؤالات دانشجو باید به مرور مکرر مباحث بپردازد، تا بتواند در زمان مناسب پاسخگوی سؤالات باشد. اما در میان سؤالات تعدادی سوال مفهومی نیز به چشم می خورد که داوطلبان را در پاسخ دادن به آنها با مشکل مواجه می ساخت. در مجموع سؤالات از نظر دشواری با آزمون سال گذشته در یک سطح بودند.

درس ژنتیک مربوط به رشته زیست‌شناسی در آزمون سال 93 (بهمن 92) شامل سؤالاتی به نسبت دشوار و تا حدودی مفهومی بود. تعداد سؤالات این درس همانند سال گذشته 20 تست بود که نزدیک به نیمی از سؤالات مربوط به مبحث ملکولی بوده و مابقی سؤالات از مباحث دیگر مثل اصول وراثتی، سیتوژنتیک، سرطان و مهندسی ژنتیک مطرح شده بود.
سطح سؤالات نسبت به سال گذشته دشوارتر بوده و با اینکه سؤالات جنبه حفظی داشتند ولی به گونه‌ای مفهومی طرح شده بودند. سؤالات مطرح شده در آزمون 93 از همان مباحثی بودند که در کنکور 92 از آنها سؤال طرح شده بود و فقط از سرطان که سال قبل سوالی نیامده بود امسال 1 سؤال طرح شده و از چرخه سلولی که در آزمون سال قبل (92) یک سؤال طراحی شده بود امسال سؤالی نداشتیم.
گفتنی است داوطلبان با مطالعه دقیق منابع موجود قادر به پاسخگویی اکثر سؤالات این درس بودند.

درس زیست سلولی و ملکولی آزمون سال 93 (بهمن 92) کارشناسی ارشد دارای سوالاتی تقریبا در یک سطح با سؤالات کنکور سال قبل ( 92) بوده و اکثر سؤالات از کتاب لودیش طرح شده بود. 
توجه به این نکته ضروری است که بیش از نیمی از سؤالات از دو مبحث اندامک‌ها و مباحث ملکولی طرح شده و مابقی سؤالات بین سایر مباحث پراکنده بودند. در صورتی که در کنکور 93 از مهندسی ژنتیک و انتقال پیام، سؤالی طرح نشده بود که در سال گذشته از این دو بخش 3 سوال آمده بود. در کل سؤالات از نظر سطح دشواری نسبت به سال گذشته در یک حد به نظر رسیده و تنها در برخی سؤالات اندامک‌ها، سؤالات کمی از کنکور 92 دشوارتر بودند.

در آزمون کارشناسی ارشد زیست‌شناسی سال 93، تعداد سؤالات مجموعه ویروس شناسی قارچ شناسی و ایمنی شناسی 20 سؤال است.
سؤالات مجموعه ویروس شناسی، قارچ شناسی و ایمنی شناسی همواره شامل سؤالات حفظی، مفهومی و ترکیبی می‌باشند از این رو برای پاسخ دادن به آن‌ها دقت و مطالعه زیاد لازم است.
در آزمون کارشناسی ارشد سراسری، سال 93 (بهمن 92) از هر سه درس تقریباً به تعداد یکسان سؤال طرح شده است.
با مقایسه سؤالات این درس با سال قبل می‌توان گفت که سؤالات سال 93 از لحاظ درجه سختی در جایگاه بالاتری قرار دارد و علاوه بر آن بیشتر سؤالات ترکیبی (حفظی-مفهومی) شده‌اند.

*مدرسان شریف