در آزمون کارشناسی ارشد سال 93 (بهمن 92)، 20 سوال از درس توسعه روستایی طرح شده که بیشتر سوالات از کتاب-های جامعه شناسی توسعه و توسعه نیافتگی روستایی ایران تألیف مصطفی ازکیا، جامعه شناسی توسعه تألیف مصطفی ازکیا و غلامرضا غفاری، مدیریت روستایی در ایران، تألیف مهدی طالب و جامعه شناسی روستایی تألیف مهدی طالب است. در سوالات آزمون 93 نسبت به 92 تأکید بیشتری به جامعه شناسی توسعه و توسعه نیافتگی روستایی شده و افزایش تعداد سوالات مفهومی نسبت به سال گذشته نشانگر مفهومی‌تر شدن سوالات این درس در آزمون‌ سال 93 می‌باشد.

تعداد سوالات درس روش تحقیق در کنکور ارشد 93، مانند سال‌های قبل، 25 سوال بوده و تقریباً تمامی سوالات از کتاب‌های ترجمه دکتر هوشنگ نایبی که عبارتند از: 1- نحوه انجام تحقیقات اجتماعی (ترز بیکر)، 2- پیمایش در تحقیقات اجتماعی (دواس)، 3- راهنمای سنجش و تحقیقات اجتماعی (میلر) و 4- استدلال آماری در جامعه‌شناسی (مولر، شوسلر و کاستنر) طرح شده‌ است. که در این میان، سه کتاب اول بیشترین تعداد سوالات را به خود اختصاص داده‌اند. آنچه در مورد منابع طرح سوالات باید ذکر گردد، اینکه: در سه سال گذشته طراح سوالات درس روش تحقیق در آزمون‌های سراسری دولتی، هر کس که بوده (که به احتمال زیاد دکتر نایبی بودند)، کتب ترجمه‌شده توسط دکتر نایبی را مهم‌ترین کتاب‌ها در این حوزه می‌داند و سعی دارد سوالاتی را (هر چند در مواردی غیر استاندارد یا مبهم یا بسیار ریز) طرح نماید که داوطلبان کنکور مجبور باشند این کتاب‌ها را تهیه نمایند. اما امسال، بر خلاف دو سال گذشته که از دو کتاب طراحی پژوهش‌های اجتماعی (بلیکی) و درآمدی بر تحقیق کیفی (فلیک) هم سوالاتی طرح می‌شد، از این دو کتاب سوالی مطرح نشده است و کتاب‌های دکتر نایبی حاکم مطلق (!) میدان طرح سوالات کنکوری بوده است. به هر جهت، در این دوره و سال‌ها مهم‌ترین منابع درس روش تحقیق در رشته‌های پژوهش و مجموعه علوم اجتماعی، کتاب‌های دکتر نایبی است.
در سوالات امسال از هر کدام از قسمت‌های رویکردهای روش‌شناختی و نمونه‌گیری یک سوال طرح شده، از قسمت مقیاس‌ها و طیف‌ها دو سوال، از قسمت عناصر اساسی تحقیق (تبیین و تعاریف و متغیرها و فرضیه و …) سه سوال، از فصل پردازش و تحلیل داده‌ها، مانند سال گذشته، هفت سوال و از فصل روش‌ها و تکنیک‌های تحقیق نیز، مانند سال گذشته، یازده سوال طرح شده است.
سطح دشواری سوالات هم، در برآیند کلی، مثل سال گذشته بود.

در کنکور سال 93 (بهمن 92) به سیاق کلی سال های گذشته حوزه های توسعه و تغییرات اجتماعی دارای بیشترین سهم سوالات بودند. همچنین حوزه هایی مانند ادبیات،دین، و قشربندی سهمی از تست های امسال،مانند سال های گذشته نداشتند. در بقیه حوزه ها مانند سال های گذشته هر کدام یک تا دو تست را به خود اختصاص داده بودند. هرچند که امسال از اصلاحات ارضی(جامعه شناسی روستایی) و الوین تافلر(جامعه شناسی کار و شغل)سوالی طراحی نشده بود. مانند سال های گذشته امسال هم با توجه به حجم بالای مطالب و نامشخص بودن منابع و پراکندگی حوزه های مختلف جامعه شناسی ، داوطلب می توانست به مطالعه ای کلی در حوزه های مختلف بپردازد. این پراکندگی منابع باعث شده تا حتی کتاب هایی مانند کتاب جورج ریتزر و لیوئیس کوزر هم برای مطالعه مناسب باشند. (موضوعاتی مانند کارل مانهایم، والراشتاین و….)
اما می توان با وضعیت تست‌های چند سال گذشته متوجه شد که چند متفکر سهمی مشخص از تست‌های این بخش دارا هستند. افرادی مانند: پارسونز، مرتون، مانهایم و…. . 
به طور کلی در این بخش چند سالی است که سطح سختی سوالات ثابت بوده و آنچه که اخذ درصد بالا را مشکل می سازد حجم بالای مطالب، پراکندگی موضوعات و مشخص نبودن منابع است. در چنین حالتی داوطلب در بهترین حالت می¬تواند انتظار درصدی مابین 35درصد تا 45 درصد را داشته باشد.

سوالات آزمون کارشناسی ارشد 93(بهمن92) در درس مفاهیم و اصول مکاتب مردم شناسی از نظر میزان پرداختن به فصول مختلف تقریباً یکسان است. در آزمون 93 سوالات روش تحقیق از مباحث جدیدتر و از کتاب‌هایی همچون درآمدی بر تحقیق کیفی نوشته اووه فلیک طرح شده بود اما در کل به غیر از یک سوال، سوالات روش تحقیق را می‌توان ساده پنداشت.
نظریه‌های انسان‌شناسی معمولاً بخش عمده‌ای از سوالات را تشکیل می دهد که در سال 93 می‌توان گفت به غیر از یک سوال که به نظر خارج از منابع این بخش بود سطح بقیه سوالات ساده بود.
پاسخگویی به سوالات بخش ایلات و عشایر به دلیل جزئی بودنشان معمولاً سخت است.
مبحث خانواده و خویشاوندی از مباحث بسیار مهم است که معدود سال‌هایی را می‌توان پیدا کرد که در مجموعه سوالات جایی نداشته باشند.
با مقایسه سوالات کنکور 92 و 93 می توان گفت که در مجموع سوالات سال 93ساده تر از سال قبل بود و از میان 20 سوال این بخش یک سوال تکراری بود.

تعداد سوالات درس نظریه‌های جامعه‌شناسی در کنکور ارشد 93، مانند سال‌های قبل، 25 سوال بوده و عمدتاً از سه کتاب نظریه جامعه‌شناسی در دنیای معاصر (جورج ریتزر)، زندگی و اندیشه بزرگان جامعه‌شناسی (لیوئیس کوزر)، و مراحل اساسی سیر اندیشه در جامعه‌شناسی (ریمون آرون) طرح شده‌ است. و باز مانند کنکورهای گذشته، کتاب نظریه جامعه‌شناسی در دنیای معاصر (جورج ریتزر) بیشترین سوالات مطروحه در کنکور را داشته است.
در این درس، یک سوال از بخش ابن خلدون مطرح شده بود که برخلاف کنکور سال گذشته که منبع سوال کتاب پیدایش نظریه‌های جامعه‌شناسی (جمشیدیها) بود، امسال از کتاب نظریه جامعه‌شناسی در دنیای معاصر (جورج ریتزر) طرح شده است. به علاوه از هر کدام از فصول کنت، زیمل، پارتو، و جامعه‌شناسی رفتاری، یک سوال در کنکور آمده است. سهم هر یک از فصول دورکیم، وبر، نومارکسیسم، کارکردگرایی و نوکارکردگرایی، روش‌شناسی مردم‌نگارانه، و پدیده‌شناسی از سوالات این درس، دو سوال بوده است. اما آنچه که در کنکور امسال موجب تعجب شده، طرح هشت سوال از فصل کنش متقابل نمادین (از دو کتاب نظریه جامعه‌شناسی در دنیای معاصر و زندگی و اندیشه بزرگان جامعه‌شناسی) است، که جهش زیادی را به لحاظ شمار سوالات اختصاص‌داده به خود نسبت به آزمون‌های سال‌های گذشته نشان می‌دهد. هر چند این فصل همواره یکی از سرفصل‌های مهم در طرح سوالات کنکوری بوده است؛ اما قطعاً اهمیتش به اندازه سی‌درصد کل مباحث نیست، و به نظر می‌رسد علاقه خاص طراحان سوال و یا اشتباه در چینش سوالات موجب چنین مسئله‌ای شده است.
به لحاظ سطح دشواری، در برآیند کلی، سوالات کنکور 93 تقریباً همانند سوالات کنکور 92 بوده و تفاوت فاحشی ندارند. ضمن اینکه مانند سالیان گذشته عمده سوالات این درس به صورت حفظی بودند.

*مدرسان شریف