توصیه هایی به والدین کنکوی ها در روزهای پایانی

مقاله ای از دکتر افشار

این ی توصیه به پدر و مادرهای عزیز و فداکاری هست که از هیچ تلاشی برای بهبود وضعیت تحصیلی کنکوری عزیزشون دریغ نمی کنن و به معنای واقعی کلمه (فرزند پرور ) هستند ؛ البته توصیه دوستانه ای هم به کنکوری ها کنم که ی وقت اونا سو استفاده نکنند و این چند خط ما معنی (فرزند پرویی) نداشته باشه !!!!
بی‌شک والدین تأثیر بسیار زیادی در موفقیت دانش‌آموزان تمامی مقاطع و علل الخصوص سال چهارمی دارد و این تأثیر در سال‌های گذشته، بارها و بارها ثابت شده است اما در ماه‌های پایانی بخصوص هفته های آخر مانده به کنکور، نقش‌ والدین پررنگ‌تر و تأثیر آن بیش‌تر می‌شود، بطوریکه از زبان داوطلبان سال های گذشته خود بارها و بارها شنیده ام که گلایه هایی به حق از والدین خود دارند و نه تنها نقش حمایتی مناسبی را ایفا نمی کنند بلکه با ایجاد تنش به ایجاد استرس او نیز دامن می زنند . شیوه‌ی صحیح عملکرد والدین در قبال فرزندان‌شان، به طوری که بتواند بیش‌ترین تأثیر و سهم را در موفقیت آنها در روزهای پایانی تا کنکور سراسری 93 داشته باشد، عبارتند از:

1- از برنامه‌ی فرزندتان کاملاً مطلع باشید

مطلع بودن از برنامه‌ی مطالعاتی فرزندتان باعث می‌شود که بی‌دلیل و بدون اطلاعات از وی ایراد نگیرید. جملاتی نظیر “تو که همش داری استراحت می‌کنی”، “اینقدر تلویزیون تماشا نکن”، “بسه دیگه از پشت کامپیوتر بلند شو”، تأثیر بسیار بدی روی ذهن فرزند‌‌تان می‌گذارد و شاید برنامه‌اش را انجام داده و و حالا وقت استراحتش است. یکی از دانش‌‌آموزان می‌گفت: برنامه‌ی مطالعاتی من طوری بود که هر شب ساعت 9 تا 10 را استراحت می‌‌کردم. پدرم هم همیشه همین ساعت از سر کار برمی‌گردد و همیشه مرا در حال استراحت یا تماشای تلویزیون می‌‌بیند. آن وقت است که جملاتی مثل: “تو همش داری استراحت می‌کنی” “من که می‌دونم تو با این درس خوندنت به هیچ جا نمی‌رسی”، “مریض نشی اینقدر به خودت فشار می‌آری” را بیان می‌‌کردند. بیان این دست جمله‌ها باعث می‌شود، دانش‌آموز نگاه والدنیش را نسبت به خودش بسیار منفی بداند و این نگاه بسیار مخرب است و از نظر‌ روحی تأثیرات بسیار منفی می‌گذارد. سعی کنید با مطلع بودن از برنامه‌ی فرزندتان، تذکر دادن‌‌ها را منطقی و سروقت مطرح کنید و در کنار دغدغه های و برنامه های او پیگیر کارهای او هرچند در حد توان و سطح معلومات خود باشید .دیده شده است که داوطلبان بسیار زیادی حتی عنوان می کنند که پدر و مادر ما حتی تاریخ آزمون های آزمایشی منظم مرا هم حفظ نیست چه برسد به اطلاع از وضعیت و چک کردن کارنامه و …

2- کوچک‌ترین موفقیت‌ها و زحمت‌های فرزندان‌تان را تحسین کنید.

بزرگ‌ترین انرژی برای ادامه‌ی بهتر فعالیت‌ها، فقط و فقط از طرف والدین دانش‌آموز انتقال می‌یابد. تأثیر جملاتی نظیر “واقعاً خسته نباشی”، “اراده‌‌ات برای درس خواندن، تحسین‌ بر‌انگیز است”، آنچنان تأثیری در روحیه‌ی دانش‌آموز می‌گذارد که هیچ فرد دیگری نمی‌تواند در این حد مؤثر باشد. به خاطر روابط عاطفی موجود در خانواده، هرگاه دانش‌آموز تصور می‌کند از نگاه والدینش فردی فعال، درس‌خوان، باهوش و تواناست، ‌آرامشی وصف نشده به وی دست می‌دهد که جلوی بسیاری از اضطراب‌‌ها و استرس‌ها را می‌گیرد. حتی توصیه می کنم در این ایام حساس سعی کنید با به رخ کشیدن و یادآوری موفقیت های بزرگ و کوچک گذشته در سال ها و ماه های گذشته ، به غبار روبی و احیا شخصیت داوطلب خود کمک کنید تا اعتماد به نفس مرده در وی زنده شود .

3- به حساسیت‌های روحی داوطلبان در هفته های ‌آخر مانده به کنکور توجه کنید.

حتی گاهی این حساسیت، غیر‌منطقی جلوه می‌کند، چون سطح فعالیت ذهنی فرزند‌تان به خاطر درس خواندن، بالاست. وقتی هم که در حال استراحت است، مغز به دنبال مطلبی می‌گردد که پردازش کند. همین حرف‌های ساده و روزمره، اولین چیزی است که در دسترس است. از این رو حرف‌های شما را دو‌ پهلو و منظور‌دار تلقی می‌کند چون ذهنش به شدت در حال تحلیل حرف‌های شماست. ممکن است مرتباً از طرف فرزند‌تان جملاتی نظیر “منظورتان را از فلان حرف‌ها این است که امیدی به موفقیت من ندارید”، “چرا پدر موقع دیدن کارنامه‌ی آزمونم سرش را تکان داد و هیچ نگفت، منظورش آن است که وضعیت من از حرف زدن گذشته” و … این حساسیت کاملاً طبیعی است و بسیاری از رفتارها و حرف‌های شما را به صورت دیگر تحلیل می‌کند. صبور باشید و با حوصله برایش توضیح دهید که دقیقاً منظورتان چه بوده است؟ اهمیت ندادن به این حساسیت، ناامیدی را تشدید می‌کند؛ پس واقعاً به این حساسیت‌ها بها دهید، هر چند می‌دانید که صرفاً به خاطر اضطراب و استرس بالای فرزندتان این حساسیت‌ها ایجاد شده است.

4- فضای منزل را برای درس خواندن مهیا کنید.

شاید در ماه‌های قبل، درصد کمی از وقت فرزند‌تان در منزل می‌گذشت و عمده زمان او در مدرسه سپری می‌شد. اما در ماه آخر، تمام روز را در منزل خواهد بود. مطالعه،‌ مهمانی دادن، زمان روشن بودن تلویزیون، مهیا بودن غذا در زمان مناسب و غیره در این ماه‌ها اهمیت دو چندان پیدا می‌کند. دعواهای ساده و گذرا بین پدر و مادر حتی اگر چیز معمولی باشد، در این زمان تأثیر بسیار بدی در روحیه‌‌ی فرزندتان می‌گذارد. به خاطر فعالیت بالای ذهن، حرف‌های ساده‌ی شما پر و بال می‌گیرد و گاهی یک دعوای ساده، منجر به دغدغه‌ و نگرانی فرزندتان می‌شود و چون آن را مطرح نمی‌کند، به شدت اضطراب خواهد داشت و تمرکزش پایین خواهد ‌آمد. با احترام ویژه به ساحت مقدس همه پدر و مادران عزیز اگر گه گاهی تندی ها و بی ادبی های ناشی از فشار کاری بالا و عدم تعادل روان از ایشان سر زد ، چشم پوشی کرده و عذر ایشان را پیشاپیش از بنده بپذیرید .

5- فرزندانتان را با دیگران مقایسه نکنید.

همه‌ی ما بارها شنیده‌ایم که نباید فرزندمان را با دیگران و یا حتی شرایط تحصیلی خودمان مقایسه کنیم. مقایسه‌ در اغلب موارد، مخرب است و انرژی و اعتماد به نفس فرزندتان را پایین می‌آورد. سعی کنید وضعیت علمی فرزندان‌تان را با خودش مقایسه کنید. آیا نسبت به ماه‌های گذشته پیشرفت داشته است؟ یادتان باشد کوچک‌ترین موفقیت‌‌ها را پر‌رنگ کنید و نشان دهید که او را در بخش‌هایی، بسیار موفق می‌دانید. اینکه بهبود شرایط فعلی حتی در 2 ، 3 هفته باقی مانده دختر و پسر عزیزمان برایمان مهم باشد و نه فقط جایگاه کلی وی در بین بقیه به او حس آرامش و اطمینان خاطر می دهد و باعث می شود تا بتواند با تلاش بیشتر و بیش از پیش وضعیت خود را بهبود ببخشد .

6- بدون اطلاعات و یا صرفاً بر اساس برخی شنیده‌ها قضاوت نکنید.

گاهی در جمع‌های فامیلی یا جمع دوستان می‌شنوید که پسر فلان شخص روزی 19 ساعت درس می‌خواند. مطرح کردن این دست حرف‌ها در ذهن فرزندتان، این موضوع را تداعی می‌کند که کم کار است. حتی اگر کم کار باشد، این جملات باعث ترغیب و تشویق وی نمی‌شود و یا گاهی می‌شنوید که دختر فلان شخص از وقتی فلان کتاب را مطالعه می‌کند و یا در آزمون فلان مؤسسه شرکت می‌کند، وضعیت درسی‌اش بسیار عالی شده است. اقدام کردن به تهیه‌ی آن کتاب و یا ثبت‌نام فرزندتان در آن آزمون، کار علمی و صحیحی نیست. یک کتاب ممکن است برای یک شخص بسیار مناسب باشد و برای دیگری آنچنان کارآمد نباشد. همین طور در مورد آزمون این تصمیم‌ها را به مشاور فرزندتان بسپارید و یا حتماً با یک مشاور مشورت کنید.
در هفته های پایانی با هر کاری به فرزند‌تان نشان دهید که موفقیت او برایتان بسیار مهم است و او را باور دارید. احساس شما از تمام کلمات و رفتارتان به فرزندتان منتقل می‌شود. پس مراقب رفتار و حرف‌های‌تان در این فرصت باقی‌مانده باشید؛ زیرا متاسفانه دیده شده است که تلاش همکاران عزیز مشاور در جهت افزایش انگیزه و اشتیاق به مطالعه تا سوت پایان و آخرین و لحظات ماراتون کنکور با نیش و کنایه های برخی اولیا و با ابزار حرف های ناگفته ماه های گذشته که مثلا ” تو از الان این دو هفته بخونی فک کردی کجا میرسی ؟؟؟ !!” ” اگر میخواستی درست و حسابی بخونی و نتیجه بگیری پس چرا انقدر وقت تلف کردی و الان دقیقه 90 ی به یادت افتاده و … ” مراقب حساسیت های این گل نوشکفته باشید!

با تشکر و احترام